معنا شناسی
فاطمه هاشمی زاده ابرقویی؛ آرمان بختیاری
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 1-19
چکیده
متن M150 ازجمله دست‌‌نوشته‌های مجموعه متن‌های مانوی آکادمی علوم برلین است که به خط مانوی و به زبان فارسی نو آغازین نوشته شده است. این متن را مانویان فارسی‌زبان آسیای میانه، به نگارش در‌آورده‌اند و ازجمله کهنترین متن‌های فارسی دری است. این دست‌نوشته به گونۀ جدولی تنظیم شده که بیشتر قسمت‌های آن آسیب دیده و دارای واژه‌های عربی ...
بیشتر
متن M150 ازجمله دست‌‌نوشته‌های مجموعه متن‌های مانوی آکادمی علوم برلین است که به خط مانوی و به زبان فارسی نو آغازین نوشته شده است. این متن را مانویان فارسی‌زبان آسیای میانه، به نگارش در‌آورده‌اند و ازجمله کهنترین متن‌های فارسی دری است. این دست‌نوشته به گونۀ جدولی تنظیم شده که بیشتر قسمت‌های آن آسیب دیده و دارای واژه‌های عربی بسیاری است که یک نمونه از گاهشماری سغدی- مانوی مربوط به نیمۀ نخست قرن چهارم هجری به شمار می‌رود. در این متن، نام روزها زردشتی، ولی نام سیارهها و برجهای دوازدهگانه (صور فلکی) به‌صورت عربی آمده است. این مقاله، ابتدا به معرفی این گاهشماری قرن چهارم هجری می‌پردازد و سپس نویسهگردانی، آوانوشت و ترجمه شده و در پایان همراه با توضیحات و یادداشتها به بررسی آن پرداخته شده است.
گویش شناسی
عالیه نخعی پورتذرج
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 21-46
چکیده
پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کمّی-رایانشی و با بهره‌گیری از روش‌های نوین گویش‌سنجی به تحلیل انبوهۀ زبان‌گونۀ براهویی رایج در شهرستان رودبارجنوب واقع در استان کرمان می‌پردازد. در این راستا به مدد امکانات بسته نرم‌افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری، پراکنش جغرافیایی متغیرهای زبان‌شناختی موجود در این گونۀ زبانی را ارائه می‌دهد. جهت ...
بیشتر
پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کمّی-رایانشی و با بهره‌گیری از روش‌های نوین گویش‌سنجی به تحلیل انبوهۀ زبان‌گونۀ براهویی رایج در شهرستان رودبارجنوب واقع در استان کرمان می‌پردازد. در این راستا به مدد امکانات بسته نرم‌افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری، پراکنش جغرافیایی متغیرهای زبان‌شناختی موجود در این گونۀ زبانی را ارائه می‌دهد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ای حاوی 208 واژه و 10 جمله پایه بر اساس پرسشنامههای «طرح ملی اطلس زبانی ایران» و «فهرست واژگان پایه موریس سوادش» بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تحلیل و پردازش داده‌ها نشان داد این زبان گونه دارای وجوه اشتراک و افتراقی با گویش رودباری رایج در منطقه رودبارجنوب است. وجه اشتراک این زبان گونه با گویش رودباری کاربرد همخوانهای لبی /gʷ/ و /χʷ/، واج چند زنشی /r/ و واکه‌های مرکب /Iə/ و /ʊə/، سختکامیشدگی و سایشیشدگی است و وجه افتراق آن با گویش رودباری مواردی همچون کاربرد واژگان خاص براهویی، وندهای مصدرساز /-eng/، جمعساز æk/ و /k/، نمود استمراری æ/-/، نهی /pæ/ و /fæ/، نفی /pæ/، /piə/، /p/، /fæ/، /f/، /to/، /t/ و درنهایت کاربرد خاص زمان، وجه و نمود است.
روان شناسی زبان
سحر ملکیان؛ سید محمد رضا عادل؛ محمد داودی؛ سعید غنی‌آبادی
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 47-71
چکیده
هدف اصلی این مطالعه کیفی، بررسی روابط میان معلمان و زبان‌آموزان بر اساس نظریه مراقبت نادینگز (1988) و لوگ‌استروپ (1997) است. در این پژوهش، مفهوم مراقبت با جنبه‌های زبان‌شناختی چون تعامل زبانی و انتقال معنایی بررسی شده است، که از طریق آنها رابطۀ مراقبتی میان معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود. برای جمع‌آوری داده‌ها، با ده زبان‌آموز در ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه کیفی، بررسی روابط میان معلمان و زبان‌آموزان بر اساس نظریه مراقبت نادینگز (1988) و لوگ‌استروپ (1997) است. در این پژوهش، مفهوم مراقبت با جنبه‌های زبان‌شناختی چون تعامل زبانی و انتقال معنایی بررسی شده است، که از طریق آنها رابطۀ مراقبتی میان معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود. برای جمع‌آوری داده‌ها، با ده زبان‌آموز در مدارس مصاحبه انجام شد. سپس داده‌ها با استفاده از مراحل کدگذاری نظریه داده‌بنیاد[1] (کربین و استراس[2]، 1990) و نرم‌افزار مکس‌کیودا نسخه 24 تحلیل گردید. در این تحقیق، 22 کد فرعی و چهار کد اصلی شناسایی شد و مدل نظری جدیدی برای رابطه مراقبتی معلم-دانش‌آموز ارائه گردید. مقوله‌های اصلی این رابطه شامل ارتباط و تعامل، شیوه‌های آموزشی، درک و حمایت، و ویژگی‌های فردی معلمان بود. همچنین، مقوله‌های فرعی شامل احترام، رابطه متقابل، توجه فردی، گوش دادن با حوصله به دانش‌آموزان، گفت‌وگو با دانش‌آموزان، سواد رابطه‌ای، شجاعت معلم در آغاز ارتباط مراقبتی، صداقت، دلسوزی، تشویق، جذب کامل، جابجایی انگیزشی، حمایت احساسی، ارتباط بر پایه اعتماد، محیط حمایتی، استفاده از روش‌های آموزشی مناسب، در دسترس بودن معلم، تعامل دانش‌آموزان، انتظارات واقع‌گرایانه از دانش‌آموزان، پاسخ‌دهی، و ایجاد سرگرمی و طنز بودند. این تحقیق درنهایت نشان می‌دهد که چگونه ویژگی‌های روانشناسی زبان و زبانشناسی کاربردی می‌توانند نقش مهمی در درک و تقویت ارتباطات آموزشی داشته باشند. یافته‌های این مطالعه با توجه به دیدگاه روانشناسی به چندین پیامد آموزشی برای سیاست‌گذاران آموزشی، معلمان و زبان‌آموزان اشاره دارد تا مفهوم «مراقبت» را بهتر بشناسند و به‌کارگیرند و این امر به رشد حرفه‌ای معلمان و بهبود آموزشی دانش‌آموزان کمک خواهد کرد.
طیبه سرلک؛ فاطمه معافیان
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 73-108
چکیده
آموزش حضوری در دوران کرونا تعطیل شد و آموزش آنلاین به یک جنبه مهم آموزش تبدیل شد. به‌منظور استفاده کامل از این جنبه مهم و آمادگی برای سایر موارد اضطراری، بررسی ابعاد آن به‌طور دقیق ضروری است. در این راستا، این مطالعه نظرات و پیشنهاد‌های مدرسان زبان انگلیسی را درباره آموزش آنلاین در طول شیوع کووید-19 موردبررسی قرار داده است. این مطالعه ...
بیشتر
آموزش حضوری در دوران کرونا تعطیل شد و آموزش آنلاین به یک جنبه مهم آموزش تبدیل شد. به‌منظور استفاده کامل از این جنبه مهم و آمادگی برای سایر موارد اضطراری، بررسی ابعاد آن به‌طور دقیق ضروری است. در این راستا، این مطالعه نظرات و پیشنهاد‌های مدرسان زبان انگلیسی را درباره آموزش آنلاین در طول شیوع کووید-19 موردبررسی قرار داده است. این مطالعه از روش کیفی استفاده کرده و نتایج با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا (2020) تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. تحلیل محتوا در سه مرحله انجام شده است. داده‌ها با کدگذاری کاهش یافته، با طبقه‌بندی ساختار یافته و با بحث تفسیر شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد یادگیری آنلاین باعث حفظ و تقویت کیفیت یادگیری و تدریس می‌شود. فراگیران مسئولیت -پذیرتر، مستقل‌تر و فعال‌تر می‌شوند. سواد رسانه‌ای و سواد دیجیتال بهبود می‌یابد. منابع، زمان و هزینه‌ها مدیریت می‌شوند. علیرغم مزایای آن، معایبی نیز دارد که موجب کاهش یادگیری می‌شود. دسترسی ناکافی به اینترنت و فقدان سواد رسانه‌ای برخی از این نقاط ضعف هستند که مدرسان و فراگیران را از استفاده کامل از آموزش آنلاین بازمی‌دارند. نظارت و ارزیابی پیشرفت فراگیران نیز برای مدرسان دشوار است. درنتیجه استفاده نادرست از اینترنت ممکن است فراگیران و مدرسان دچار آسیب‌های جسمی، روحی و روانی شوند. به نظر می‌رسد علت اصلی مشکلات عدم آمادگی برای استفاده گسترده از این شکل از آموزش است و برنامه‌ریزی دقیق و حساب‌شده در سطح کلان می‌تواند مشکل را حل کند.
آوا شناسی
روشن باباعلیپور؛ سید محمد رضی نژاد؛ محمدرضا اروجی
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 109-137
چکیده
مقالۀ حاضر به بررسی اصول واج‌آرایی حاکم بر زبان ترکی آذربایجانی گویش اردبیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی می‌پردازد. هدف این است بر اساس محدودیت‌های واجی حاکم بر این زبان تعیین شود ساختار مجاز هجا در این زبان چگونه است؟ همچنین مشخص شود آیا توالی واکه‌ها در ترکی گونۀ اردبیلی مجاز است یا خیر؟ در تحقیق حاضر از دو روش میدانی و کتابخانه‌ای ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به بررسی اصول واج‌آرایی حاکم بر زبان ترکی آذربایجانی گویش اردبیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی می‌پردازد. هدف این است بر اساس محدودیت‌های واجی حاکم بر این زبان تعیین شود ساختار مجاز هجا در این زبان چگونه است؟ همچنین مشخص شود آیا توالی واکه‌ها در ترکی گونۀ اردبیلی مجاز است یا خیر؟ در تحقیق حاضر از دو روش میدانی و کتابخانه‌ای استفاده شده است. در مطالعات مربوط به پیشینه نظری و توصیفی به‌طور عمده از روش کتابخانه‌ای استفاده شده و گردآوری داده‌ها با مراجعه و مصاحبه با گویشوران اردبیلی بدون دخالت دادن متغیر جنسیت صورت گرفته است. گویشوران از افراد مسن انتخاب شده‌اند، تا افرادی باشند که کمتر تحت تأثیر زبان فارسی قرار گرفته‌اند و به زبان اصیل صحبت می‌کنند. اصول واج‌آرایی عبارتند از چهار اصل: اصل توالی رسایی، اصل مرز اجباری، قانون مجاورت هجا و اصل آغازۀ بیشینه. این اصول در زبان ترکی گونۀ اردبیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی موردبررسی قرار گرفته است. با بررسی داده‌های زبان ترکی گونۀ اردبیلی مشخص شد هر چهار اصل در این زبان فعال بوده و از اصول حاکم بر این زبان هستند؛ بدین‌صورت که اصل توالی رسایی از اهمیت و اولویت بسیار بالایی در این زبان برخوردار است. همچنین، اصل مرز اجباری نیز در گونۀ ترکی اردبیلی حاکم است و اگر به هنگام وندافزایی، التقای واکه‌ها رخ دهد، با اعمال فرآیند درج همخوان بین دو واکه، از نقض اصل مرز اجباری پیشگیری می‌شود. علاوه بر این، قانون مجاورت هجا در گونۀ ترکی اردبیلی حاکم است و پایانۀ هجای قبلی از آغازۀ هجای بعدی رسا‌تر است. با توجه به الگوی هجایی گونۀ ترکی اردبیلی که وجود آغازه ضروری است، به هنگام وندافزایی و هجابندی مجدد این اصل رعایت می‌شود و حتماً یک همخوان در جایگاه آغازه قرار می‌گیرد. اگر در مواردی مانند وام‌واژه‌هایی که وارد این زبان شده‌اند، این اصول نقض شوند، با اعمال فرآیند‌های واجی از قبیل درج و حذف از بروز ساختار‌های غیر مجاز در این زبان پیشگیری شده و ساختار مجاز در این زبان را به خود می‌گیرند.
ساخت‌واژه
مهدی محمدی نیا؛ سیما نبی پور؛ احمد مجوزی
دوره 16، شماره 3 ، دی 1403، صفحه 139-158
چکیده
در پژوهش حاضر به مطالعه موردی واژه‌های معادل‌یابی‌شده در درسنامه زیست‌شناسی پرداخته شده و سنجش میزان مقبولیت واژه‌های تخصصی معادل‌یابی‌شده به زبان فارسی در درس زیست‌شناسی دوره متوسطه اول و دوم، بر اساس مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بر پایه معیارهای واژه‌سازی و واژه‌گزینی نقد و بررسی شده است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و کمی ...
بیشتر
در پژوهش حاضر به مطالعه موردی واژه‌های معادل‌یابی‌شده در درسنامه زیست‌شناسی پرداخته شده و سنجش میزان مقبولیت واژه‌های تخصصی معادل‌یابی‌شده به زبان فارسی در درس زیست‌شناسی دوره متوسطه اول و دوم، بر اساس مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بر پایه معیارهای واژه‌سازی و واژه‌گزینی نقد و بررسی شده است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و کمی است. در روش‌کیفی، پرسش‌نامه‌ای از نوع نگرش‌سنجی بسته به‌صورت جداگانه به 50 دانش‌آموز داده شده است و در روش‌کمی، داده‌ها با تحلیل آماری بیان شده‌اند تا تأثیر واژه‌های معادل‌یابی شده بر استقبال کاربران سنجیده شود. نتایج تحقیق با توجه به ساخت‌واژه‌های معادل‌یابی‌شده از نظر بهره‌وران تفاوت معناداری را نشان می‌دهد؛ یعنی دانش‌آموزان با همان اصطلاحات و واژگان تخصصی لاتین بهتر می‌توانند معنی واژگان را مفهوم‌سازی و درک کنند. به همین دلیل واژه‌ها به سه دسته (آشنا، نسبتاًآشنا و ناآشنا) تقسیم شده‌اند و نظر دانش‌آموزان در مورد کل واژه‌های معادل‌یابی‌شده بررسی و تحلیل گردید که نتیجه منفی بود. نظر دانش‌آموزان به این اشاره دارد که معادل‌های ارائه شده برای واژه‌های ناآشنا مناسب نیستند؛ اما معادل‌های ارائه‌شده برای واژه‌های آشنا و نسبتاًآشنا از نظر ایشان مناسب‌تر هستند.
)
