نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشآموخته دکتری رشته آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
2 استاد گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده
یکی از چالشهای حوزۀ آموزش زبان دوم دستور زبان است. آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسیزبانان نیز با چالشهای فراوانی روبهرو است. افزونبراین، یکی از مسائل مهم در حوزۀ یادگیری و آموزش زبان دوم این است که زباندومآموزان در طول یادگیری زبان دوم چه مراحلی را پشتسر میگذارند و علت آن چیست. یکی از نظریههای مطرح در این حوزه نظریۀ پردازشپذیری است که براساس آن، فراگیری زبان دوم از یک سلسلهمراتب تکوینی بهنام سلسلهمراتب پردازشپذیری تبعیت میکند. با توجه به سلسلهمراتب پردازشپذیری زباندومآموزان بهترتیب، واژههای محتوایی، واژههای نقشی، گروهها، جملهها و بندهای پیرو را یاد میگیرند. به دلیل اهمیت جایگاه دستور و چالشبرانگیزبودن یادگیری و آموزش برخی از ساختهای دستوری زبان فارسی بر آن شدیم تا ابتدا، براساس نظریۀ پردازشپذیری مرحلهبندی یادگیری ساخت شرطی زبان فارسی توسط غیرفارسیزبانان را بررسی کرده و سپس، الگویی برای آموزش این ساخت به فارسی آموزان غیرایرانی ارائه دهیم. برای انجام این کار نخست، برمبنای ویژگیهای نحوی ساخت شرطی در زبان فارسی جایگاه این ساخت را در سلسلهمراتب پردازشپذیری مشخص نمودیم. سپس، با استفاده از تکنیک مصاحبه به گردآوری دادهها پرداختیم. شرکتکنندگان این پژوهش 120 فارسیآموز غیرایرانی که در مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان دانشگاه علامه طباطبائی مشغول به یادگیری زبان فارسی بودند و براساس استاندارد مرجع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان بنیاد سعدی در 5 سطح مقدماتی، پیشمیانی، میانی، فوقمیانی و پیشرفته قرار داشتند انتخاب شدند. مصاحبهها همزمان ضبط و بعد، به متن نوشتاری تبدیل شدند. سپس، براساس اصول سهگانۀ روششناختی در نظریۀ پردازشپذیری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. پس از تجزیهوتحلیل دادهها مشخص شد فارسی آموزان خارجی بهترتیب، اگر+ حال التزامی + حال ساده؛ اگر+ حال ساده+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ استمراری+ گذشتۀ استمراری؛ اگر+ گذشتۀ استمراری/ دور + گذشتۀ استمراری/ دور؛ اگر+ گذشتۀ التزامی+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ ساده+ حال ساده و سایر ساختهای شرطی را یاد میگیرند. درنهایت، براساس یافتهها الگویی برای آموزش ساخت شرطی زبان فارسی به غیرفارسیزبانان ارائه شد.
کلیدواژهها
- نظریۀ پردازشپذیری
- ساخت شرطی
- آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان
- سلسلهمراتب پردازشپذیری
- آموزش دستور زبان فارسی
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Learning Persian Conditional Constructions by Non-Native Speakers within the Processability Theory Framework: A Proposed Model for Teaching Conditional Sentences to Foreign Persian Learners
نویسندگان [English]
- Talieh Mansouri Jozani 1
- Reza Morad Sahraee 2
1 PhD of Teaching Persian to Non-Persian Speakers, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
2 Professor Department of Linguistics, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Grammar instruction presents a significant challenge in second language education. This challenge is particularly evident in teaching Persian grammar to non-native speakers. A crucial issue in the field of second language acquisition is understanding the developmental stages that learners go through and the underlying reasons. Processability Theory, a prominent framework, posits that second language acquisition follows a developmental hierarchy: Learners acquire content words, function words, phrases, sentences, and subordinate clauses in a specific order. Given the complexity of Persian grammar, particularly conditional structures, this study aimed to investigate the acquisition sequence of these structures among non-native Persian learners from a processability perspective. By analysing interviews with 120 learners at varying proficiency levels, we determined the order in which learners acquired different conditional constructions. The findings revealed a specific acquisition order: Learners typically mastered simpler conditional forms before progressing to more complex ones. Accordingly, a pedagogical model for teaching conditional structures was proposed, tailored to the specific challenges and developmental stages of non-native Persian learners. This model is grounded in the Processability Theory, ensuring a systematic and effective approach to instruction.
کلیدواژهها [English]
- Processability Theory
- Conditional Construction
- Teaching Persian to the Speaker of Other Languages
- Processability Hierarchy
- Teaching Persian Grammar
©2025 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).
ارسال نظر در مورد این مقاله