واکاوی دستگاه فعل در گویش حناشوری

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سهراب غلامی ¹
• جلال رحیمیان ²
• فرخ حاجیانی ²

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان های باستان ایران، دانشگاه شیراز دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان شیراز

² استاد بخش زبان‌های خارجی و زبانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.22067/jlkd.2025.92719.1313

چکیده

حناشور از روستاهای دهستان طسوج بخشِ شنبه و طسوج از شهرستان دشتیِ استان بوشهر است. گویش حناشوری از گونه‌های زبانیِ فارسی استان بوشهر می‌باشد. مصاحبه با گویشوران اصیل، ثبت‌و‌ضبط گفتار و آوانگاری صوت ایشان، به‌جهت تکمیل پیکرۀ زبانیِ پژوهش با روش‌های میدانی و توصیفی– تحلیلی با ابزاری کتابخانه‌ای برای انجام این پژوهش به‌کار گرفته شده‌است و اطلاعات لازم، از همین روش‌ها جمع‌آوری، بررسی و تجزیه و تحلیل شده‌است. در این پژوهش، واکاوی ستگاه فعل، ویژگی‌های اجزای تشکیل دهندۀ آن و تصریف افعال در نمود، وجه و زمان‌های موجود در حناشوری، مورد توجّه قرار گرفته‌است. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که صورت‌های فعلی، از ریشۀ گذشته یا غیرگذشته هستند و همچون فارسی معیار از نظر نوع، به کمکی، واژگانی و غیرشخصی طبقه‌بندی می‌شوند. صرف فعل در زمان گذشته و غیرگذشته است. ساختواژۀ آینده، مطابق با فارسی معیار وجود ندارد و همان فعل مضارع اخباری برای آن بهکار گرفته می‌شود و با توجه به بافت، تمایز میان این دو، مشخّص می‌شود. تمامِ وجوهِ افعالِ خودایستا و ناخودایستای اخباری و غیر اخباری و نمودهای فارسی معیار در حناشوری نیز دیده می‌شوند. برخلاف غالب گویش‌های شهرستان دشتی، ویژگی کنایی در گویش حناشوری دیده نمی‌شود.

کلیدواژه‌ها

• دهستان طسوج
• گویش حناشوری
• دستگاه فعل
• طبقه‌بندی فعل
• تصریف

موضوعات

• گویش شناسی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the verb system in the Hanashuri dialect

نویسندگان [English]

• Sohrab Gholami ¹
• Jalal Rahimian ²
• Farrokh Hajiyani ²

¹ Master's degree in Ancient Iranian Languages, Shiraz University Master's student in teaching Farsi to non-Persian speakers in Shiraz

² Professor, Department of Foreign Languages ​​and Linguistics, Shiraz University, Shiraz, Iran

چکیده [English]

Hanashur is one of the villages in Tasuj Rural District, Shonbeh and Tasuj District is in Dashti County, Bushehr Province. The Hanashuri dialect is a Persian language variety in Bushehr Province. Interviews with native speakers, recording their speech and phonetics, have been used to complete the linguistic corpus of the research with field and descriptive-analytical methods with library tools to conduct this research, and the necessary information has been collected, reviewed, and analyzed using these methods. In this research, the analysis of the verb system and the understanding of the characteristics of its constituent components, the conjugation of verbs in the present aspect, mood, and tenses in Hanashuri have been considered. The results of the research show that the verb forms are from the past or non-past root and, like standard Persian, are classified in terms of type into auxiliary, lexical, and impersonal. The verb conjugation is in the past and non-past tense. The future tense does not exist in standard Persian, and the same present indicative is used for it, and the distinction between the two is made according to the context. All aspects of the indicative and non- indicative Finite and Non-finite verbs and the aspects of standard Persian are also seen in Hanashuri. Unlike most dialects of Dashti, the ergative feature is not seen in the Hanashuri dialect.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tasuj Rural District
• Hanashuri Dialect
• Verb System
• Verb Classification
• Inflection