دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
تعداد دوره‌ها 16
تعداد شماره‌ها 35
تعداد مقالات 282
تعداد نویسندگان 456
تعداد مشاهده مقاله 982,943
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 161,195
نسبت مشاهده بر مقاله 3485.61
نسبت دریافت فایل بر مقاله 571.61
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 858
تعداد مقالات رد شده 336
درصد عدم پذیرش 39
تعداد مقالات پذیرفته شده 282
درصد پذیرش 33
زمان پذیرش (روز) 136
تعداد پایگاه های نمایه شده 7
تعداد داوران 231

 

مجلۀ زبانشناسی و گویش‌های خراسان فصلنامه‌ای علمی مربوط به رشتۀ زبان‌شناسی است. این مجله انتشار مقالات اصیل و باکیفیت در تمام شاخه‌های اصلی زبان‌شناسی و همچنین شاخه‌های بین رشته‌ای ان را مد نظر دارد؛ اما با توجه به این که در خراسان منتشر می‌شود به مقالات در پیوند با گویش‌های خراسان، توجه خاص دارد و چنین مقالاتی را در اولویت چاپ قرار می‌دهد. این مجله تلاش دارد با انتشار مقالاتی که می‌توانند درک ما را از زبان‌شناسی بطور اعم و زبان‌شناسی ایرانی بطور اخص بالا ببرند، سهمی در پیشبرد علم زبان‌شناسی در ایران داشته باشد.

این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) است و از آیین‌نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌کند.

 خط مشی دسترسی آزاد: نشریۀ «زبانشناسی و گویش‌های خراسان» تحت امتیاز دانشگاه فردوسی مشهد؛ کاملا الزامات انتشار دسترسی آزاد را طبق «Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)» رعایت می‌کند.  بر طبق این مجوز کاربران اجازه دارند اقدامات خواندن، دانلود، کپی، اشتراک‌گذاری، چاپ، جستجو و برقراری لینک با متن کامل مقالات را انجام دهند. لازم به ذکر است متن کامل مقالات منتشرشده به صورت رایگان و بدون نیاز به ثبت‌نام در نشریه در اختیار خوانندگان قرار دارد.

این مجله در بررسی مقالات از سامانۀ مشابهت‌یابی همیاب (قدرت گرفته از سیناوب) استفاده می‌کند. 

 

 

 

زبان‌شناسی عمومی
بررسی درزمانی اصطلاحات خویشاوندی در زبان فارسی

الهه فتحیان؛ مهرداد نغزگوی کهن

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 32-1

چکیده
  همۀ جوامع برای ارجاع به خویشاوندان و مورد خطاب قرار دادن آن‌ها از اصطلاحات خویشاوندی استفاده می‌کنند. اغلب بررسی‌های انجام شده در زمینه روابط خویشاوندی، بر پایۀ روابط نسبی و سببی صورت گرفته‌اند و به این نکته توجه نشده است که در برخی از جوامع، روابط خویشاوندی براساس معیارهایی به غیر از معیارهای نسبی و سببی تعریف می‌شوند. درواقع، ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی حوزه واژگانی و جهانی‌های زبان در ارتباط با اعضای بدن در فارسی و انگلیسی: رویکردی رده‌شناختی

والی رضایی؛ مهدیه عباس پور

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 53-33

چکیده
  مطالعه حاضر با اتخاذ رویکردی رده‌شناختی، به بررسی تطبیقی واژگان مرتبط با اعضای بدن در زبان‌های فارسی و انگلیسی می‌پردازد. هدف این پژوهش، بررسی وجوه اشتراک و افتراق این دو زبان در نام‌گذاری و طبقه‌بندی اندام‌های تحتانی بدن انسان و همچنین ارزیابی اعتبار جهانی‌های زبان در این حوزه است. یافته‌ها حاکی از آن است که زبان‌های فارسی ...  بیشتر

معنا شناسی
تحلیل فرایند شکل‌گیری معنا از طریق نظام‌های گفتمانی نشانه‌معناشناختی در داستان زال و رودابه

سید محمد حسینی معصوم؛ مرجان اکبری

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 82-55

چکیده
  نشانه‌معناشناسی گفتمانی علمی است که به مطالعه فرآیندی زبان می‌پردازد. این علم نشانه را به‌عنوان مبدأ و معنا را مقصد کار خود در نظر می‌گیرد. نشانه‌معناشناسی گفتمان را به‌عنوان حوزه کاری خود برمی‌گزیند. ازآنجایی‌که ادبیات از نمونه‌های گفتمان‌های پویاست، نشانه‌معناشناسی گفتمانی با بررسی عناصر دخیل در این گفتمان‌ها و روابط ...  بیشتر

رده شناسی زبان
تحلیل مقابله‌ای ساختار هجای فارسی و کره‌ای برمبنای جهانی‌های رده‌شناختی

حامد مولایی کوهبنانی؛ حسین بازوبندی

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 106-83

چکیده
  تحلیل مقابله‌ای که الگوهای اولیه آن بر پایه زبان‌شناسی ساخت‌گرا شکل‌گرفته عمدتاً به بررسی سطوح دشواری جنبه‌های واجی، صرفی و نحوی زبان‌ها می‌پردازد تا از طریق تأکید بر تفاوت‌های بین زبان‌ها، آموزش زبان دوم را تسهیل کند. در پژوهش حاضر با تکیه بر سه معیار جهانیِ رده‌شناختی سعی شده تحلیلی مقابله‌ای از ساختار هجای فارسی و کره‌ای ...  بیشتر

واج شناسی
مقایسۀ چگونگی جایگزینی واکه‌های کوتاهِ وام‌واژه‌های انگلیسی و عربی در زبان فارسی

بشیر جم

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 127-107

چکیده
  جایگزینی یک واجِ زبان وام‌دهنده با نزدیک‌ترین آوای موجود در زبان وام‌گیرنده «جایگزینی واج» نامیده می‌شود. زبان‌های انگلیسی و عربی به‌طور مشترک دارای واکه‌های افراشتۀ کوتاه /I/ و /U/ هستند که زبان فارسی فاقد آن‌هاست. هدف این پژوهش توصیفی-تحلیلی که در چارچوب نظریۀ بهینگی(پرینس و اسمولنسکی، 1993 /2004) انجام شده، مقایسه و تبیین چگونگی ...  بیشتر

تدوین و اعتبارسنجی آزمون تعیین سطح آنلاین زبان فارسی براساس مجموعۀ آموزشی «فراز فارسی»

زهرا حاجی‌باقری؛ مهین‌ناز میردهقان فراشاه

دوره 16، شماره 2 ، شهریور 1403، صفحه 159-129

چکیده
  آزمون تعیین سطح، آزمونی است با هدف فراهم کردن اطلاعات که با توجه به توانایی‌های زبان‌آموزان، سطح مناسب آن‌ها را در یک دورۀ آموزشی مشخص می‌کند. با توجه به پیشرفت سریع فناوری و کاربرد آن در حوزۀ آموزش، رویکرد آزمون‌سازی از آزمون مبتنی بر قلم و کاغذ به آزمون مبتنی بر رایانه تغییر یافته است. هدف پژوهش حاضر طراحی آزمون تعیین سطح آنلاینی ...  بیشتر

بررسی تطبیقی رمانتیسم زبانی در اشعار هوشنگ ابتهاج و انسی الحاج با رویکردی شناختی
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 143-121

چکیده
  زبان‌شناسی ‌شناختی، به‌عنوان یکی از شاخه‌های اصلی علوم شناختی، رویکردی است که به زبان، به‌مثابه ابزاری برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می‌نگرد. معنی‌شناسی شناختی، به‌عنوان یکی از حوزه‌های اساسی زبان‌‌شناسی شناختی، دارای نظریه‌های مختلفی مانند طرح‌واره‌های تصویری، آمیختگی مفهومی، فضاهای ذهنی، مجاز و استعاره است. گرایش ...  بیشتر

بررسی تفاوت های گویش کرمانجی بیگلر با گویش های کرمانجی مجاور
دوره 5، شماره 8 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 1-19

چکیده
  کرمانجی مهمترین گونه زبان کردی است که علاوه بر کشورهای ترکیه، عراق، سوریه، و برخی از مناطق کردنشین غرب ایران، در استان خراسان شمالی و نیز در شمال غربی استان خراسان رضوی بدان تکلم می شود. اهالی روستای بیگلر در جنوب شهرستان قوچان همچون بسیاری از روستاهای دیگر این منطقه به یکی از گویش های این زبان سخن می‌گویند. از آنجایی که گویش کرمانجی ...  بیشتر

نام اندام‌ها و بیان احساسات در زبان فارسی: نگاهی رده شناختی
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 27-1

چکیده
  رده‌شناسی واژگانی مطالعۀ روش‌های خاصی است که بر اساس آن‌ها زبان‌ها معنایی را در قالب واژه‌ها می‌گنجانند. به‌این‌ترتیب رده‌شناسی واژگانی را که با واژگان سروکار دارد، می‌توان زیرشاخۀ رده‌شناسی معنایی به‌حساب آورد. اخیراً مطالعات در زبان‌شناسی شناختی نشان داده‌اند که چگونه اعضای بدن به‌عنوان منبعی برای مفهوم‌سازی تجربه‌های ...  بیشتر

مردسالاری و زبان‌شناسی اجتماعی در شعر(مطالعۀ موردی: مفهوم پدرسالاری در اساطیر ایرانی)
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 89-53

چکیده
  زبان از منظرهای مختلفی قابل‌مطالعه است و یکی از روش‌های پژوهش دگرگونی‌های زبانی در جامعه، پژوهش در منابع فرهنگی جامعه از قبیل داستان‌ها، رمان‌ها، تولیدات موسیقیایی و اشعار و اساطیر کهن است. از مقولات موردتوجه رسانه‏ها که در بازنمایی‏ها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و به‌طور ویژه بازنمایی جنسیتی مردانه ...  بیشتر

تالاموس و دوزبانگی: شواهدی از fMRI
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 51-29

چکیده
  دوزبانـگی با انطباق‌های ساختاری نواحی زیرقشری دخیل در کنترل چندین زبان مرتبط است (کرنار، ترفرز-دالر و پلیاستیکاس، 2023). تالاموس یک ساختار زوجی مادۀ خاکستری است که در نزدیکی مرکز مغز قرار دارد و انتقال اطلاعات به نواحی قشری را تنظیم می‌کند. اخیراً در یک مطالعۀ fMRI، حساسیت تالاموس به محرک‌های دستوری و نادستوری زبان اول در سطح کل-مغز ...  بیشتر

تحلیل رایانشی زبان‌گونۀ براهویی رایج در جنوب کرمان

عالیه نخعی پورتذرج

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403

چکیده
  پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کمّی- رایانشی و با بهره‌گیری از روش‌های نوین گویش‌سنجی به تحلیل انبوهۀ زبان-گونۀ براهویی رایج در شهرستان رودبارجنوب واقع در استان کرمان می پردازد. در این راستا به مدد امکانات بسته نرم-افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری، پراکنش جغرافیایی متغیرهای زبان‌شناختی موجود در این گونۀ زبانی را ارائه می‌دهد. جهت ...  بیشتر

زبان و مراقبت: بررسی کیفی ادراکی زبان آموزان ایرانی بر اساس نظریه مراقبت نادینگزو لوگ‌استروپ

سحر ملکیان؛ سید محمد رضا عادل؛ محمد داودی؛ سعید غنی‌آبادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 آبان 1403

چکیده
  هدف اصلی این مطالعه کیفی، بررسی روابط میان معلمان و زبان‌آموزان بر اساس نظریه مراقبت نادینگز (1998) و لوگ‌استروپ (1997) است. در این پژوهش، مفهوم مراقبت با جنبه‌های زبانشناختی چون تعامل زبانی و انتقال معنایی بررسی شده است، که از طریق آن‌ها رابطه‌ی مراقبتی میان معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود. برای جمع‌آوری داده‌ها، با ده زبان‌آموز در ...  بیشتر

تحلیل کیفی آموزش زبان در بستر اینترنت از منظر زبانشناسی کاربردی

طیبه سرلک؛ فاطمه معافیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آبان 1403

چکیده
  آموزش حضوری در دوران کرونا تعطیل شد و آموزش آنلاین به یک جنبه مهم آموزش تبدیل شد. به منظور استفاده کامل از این جنبه مهم و آمادگی برای سایر موارد اضطراری، بررسی ابعاد آن به طور دقیق ضروری است. در این راستا، این مطالعه نظرات و پیشنهادات مدرسان را درباره آموزش آنلاین در طول شیوع کووید-19 مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه از روش کیفی استفاده ...  بیشتر

بررسی زبان شناختی کهنترین متن گاهشماری فارسی به خط مانوی

فاطمه هاشمی زاده ابرقویی؛ آرمان بختیاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آبان 1403

چکیده
  متن M150 از جمله دست نوشته های مجموعه متن های مانوی آکادمی علوم برلین است که به خط مانوی و به زبان فارسی نو آغازین نوشته شده است. این متن را مانویان فارسی زبان آسیای میانه، به نگارش در آورده اند و از جمله کهن ترین متن های فارسی دری است. این دست نوشته به گونه ی جدولی تنظیم شده که بیشتر قسمت های آن آسیب دیده و دارای واژه های عربی بسیاری است ...  بیشتر

واج‌آرایی پایانه‌ی هجا در زبان ترکی آذربایجانی

روشن باباعلیپور؛ سید محمد رضی نژاد؛ محمدرضا اروجی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 آذر 1403

چکیده
  مقاله‌ی حاضر به بررسی اصول واج‌آرایی حاکم بر زبان ترکی آذربایجانی گویش اردبیلی در چارچوب نظریه‌ی بهینگی می‌پردازد.. هدف این است تا بر اساس محدودیت‌های واجی حاکم بر این زبان تعیین‌گردد که ساختار مجاز هجا در این زبان چگونه است؛ همچنین مشخص ‌شود آیا توالی واکه‌ها در ترکی گونه‌ی اردبیلی مجاز است یا خیر؟ در تحقیق حاضر از دو روش میدانی ...  بیشتر

بررسی،نقد و ‌تحلیل ‌واژگان‌ معادلیابی ‌شده‌ درسنامه زیست‌شناسی‌دوره متوسطه اول و دوم

مهدی محمدی نیا؛ سیما نبی پور؛ احمد مجوزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 آذر 1403

چکیده
  حوزه واژه‌گزینی یا برابریابی یکی از حوزه‌هایی است که متخصصان فرهنگستان زبان و ادب فارسی را بر آن داشته تا به‌منظور رعایت اصول موضوعه حفظ زبان‌فارسی و در جهت بقای زبان‌فارسی به‌عنوان زبان علم، به واژه‌گزینی سازمان‌یافته و روشمند مبادرت ورزند. در پژوهش حاضر به مطالعه موردی واژگان معادل‌یابی‌‌شده در درسنامه زیست‌شناسی پرداخته ...  بیشتر

حرکت تکواژ به‌عنوان راهکار رفع التقای واکه‌ها در کردی کلهری: تحلیلی در نظریة بهینگی

مهدی فتاحی؛ طاهره جعفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آذر 1403

چکیده
  حرکت تکواژ پدیده‌ای بسیار کمیاب است که در کردی کلهری بر پی‌بست ضمیری سوم‌شخص مفرد اعمال می‌شود، و انگیزة آن رفع التقای واکه‌هاست. فتاحی و کرد زعفرانلو کامبوزیا (۱۳۹۲) به بررسی یک نمونه از این روش از رفع التقای واکه‌ها در کردی کلهری پرداخته‌اند. در این پژوهش، افزون‌بر معرفی نمونه‌ای متفاوت از نمونة پژوهش مذکور، یافته‌های جدیدی ...  بیشتر

مشخّصه‌های آکوستیکی و نرخِ تغییراتِ واکه‌های دوگانۀ گویشِ خواف

نوید فیروزی؛ محمّد صاحبی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آذر 1403

چکیده
  در این پژوهش، پس از معرّفی و بررسی واکه‌های دوگانۀ گویشِ خوافی و ذکر نمونه‌هایی از کلماتِ دارایِ این نوع واکه‌ها، نتایج آزمایشی که برای اندازه‌گیری مشخّصه‌های آکوستیکی این واکه‌ها انجام پذیرفته، ذکر، بررسی و تحلیل شده‌است. مقالۀ حاضر بخشی از تحقیق مفصلی است که با هدف آوانگاری دقیق و علمی واحدهای واژگانی این گویش صورت گرفته‌ ...  بیشتر

تبیین مرکب های گروهی در فارسی در چارچوب صرف توزیعی و رویکرد هارلی (2008) و صدیقی (2009)

ام البنین خزایی؛ شجاع تفکری رضایی؛ ناهید اسلامی هنر؛ هدی مردوخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1403

چکیده
  چکیده پژوهش حاضر به مرکب‌های گروهیِ زبان فارسی در چارچوپ صرف توزیعی و رویکرد هارلی( 2008) و صدیقی( 2009) پرداخته است. هدف این جستار مشخص‌کردن وجود یا نبود این عناصر در زبان فارسی و توصیف و تبیین شیوۀ ساخته‌شدن آنها بر‌اساس ساخت‌و‌کار موجود در نظریۀ مذکور بوده است. بررسی داده‌ها نشان داد که در این زبان دو نوع مرکب دیده‌می‌شود که مرکب ...  بیشتر

بررسی جنبه‌های اجتماعی و ارتباطی استعاره در مناظره‌های انتخاباتی: کاربست نظریة نظام‌های پویا در تحلیل گفتمان استعاری

محمود نقی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1403

چکیده
  رویکرد نظام‌های پویا چارچوبی را جهت توصیف استعاره در گفتگوهای رودررو ارائه می‌دهد که در آن استعاره نگاشت ثابت میان حوزه‌ها نیست؛ بلکه نوعی پایداری موقت است که از فعالیت نظام‌های در هم تنیده و مرتبط با کاربرد اجتماعی زبان و فعالیت شناختی حاصل می‌شود. هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی کاربرد و درک عبارات استعاری در مناظره‌های انتخاباتی ...  بیشتر

نمود تقریب و ساخت افعال متوالی زبان فارسی

والی رضایی؛ آزاده سخن آفرین

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 دی 1403

چکیده
  ساخت نمودی یکی از روابط معنایی میان‌بندی است که مراحل پیش از آغاز تا پایان یک رویداد را نشان می‌دهد. نمود تقریب یکی از انواع ساخت نمودی است که بیانگر مرحله پیش از آغاز است و احتمال وقوع رویدادی را در زمان گذشته، حال و آینده نشان می‌دهد. در زبان فارسی از ترکیب فعل معین «داشتن»، پیشوند «-می» و فعل اصلی ساخت مستمر ماضی و مضارع ساخته می‌شود ...  بیشتر

ابر واژگان

نشریات مرتبط