سارا عباسیان؛ بهرام مدرسی؛ مهناز کربلایی صادق
چکیده
فرایند تکرار یکی از سازوکارهای مهم در ساخت واژههای زبان فارسی است که به ایجاد واژههای جدیدی با معنای مستقل از پایه واژگانی منجر می‌شود. این پژوهش با هدف تحلیل فرایند تکرارکامل ناافزوده در چارچوب نظریه صرف توزیعی هله و مرنتز (1993 ) انجام شده است. هدف این پژوهش تبیین فرایند تکرار کامل ناافزوده و چگونگی شکل‌گیری مفهوم نمود در صورت ...
بیشتر
فرایند تکرار یکی از سازوکارهای مهم در ساخت واژههای زبان فارسی است که به ایجاد واژههای جدیدی با معنای مستقل از پایه واژگانی منجر می‌شود. این پژوهش با هدف تحلیل فرایند تکرارکامل ناافزوده در چارچوب نظریه صرف توزیعی هله و مرنتز (1993 ) انجام شده است. هدف این پژوهش تبیین فرایند تکرار کامل ناافزوده و چگونگی شکل‌گیری مفهوم نمود در صورت مکرر بر پایه این نظریه است. با اضافه شدن بخش تکرار شونده برای تشکیل صورت مکرر غالبا مقوله نحوی پایه تغییر می‌کند و مفهوم نمود تداومی شکل می‌گیرد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است و گردآوری داده‌ها به شکل کتابخانه‌ای است. ابتدا 78 نمونه از تکرارکامل ناافزوده که مفهوم تداوم و تکرار عمل را در خود واژگانی کرده‌اندبرپایه‌ی طبقه‌بندی شقاقی (1379) و همچنین طبقه‌بندی رضایتی کیشه‌خاله و دیگران (1394) استخراج شد .سپس،در قالب نمودارهای درختی و از طریق ادغام واحدهای زبانی و چگونگی به کارگیری اصول نظریه صرف واژگانی از جمله قواعد ترمیمی، شکاف، وندافزایی، قواعد تنظیم آوایی و زیرمشخصه‌های تخصیصی مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در ساخت صورت‌های تکراری کامل مانند "آهسته‌آهسته" قواعدوند‌افزایی و قواعد ترمیمی و همجوشی دخیل هستند.هسته واژگانی در طی فرایند ادغام با بخش تکرارشونده گره نحوی مشخصی بوجود می‌آورد در نتیجه جابجایی آن به گروه نمود مشخصه نمودی خود را بازبینی می کند.در این رابطه برای ساخت این فرایند قواعد شکاف ، حذف، نقشی را ایفا نمی‌کنند و تشکیل صورت مکرر از طریق به‌کارگیری قواعد وندافزایی، قواعد ترمیمی و همجوشی حاصل می‌شود. به این ترتیب، عناصر واژگانی در سطح نحو شکل می‌گیرند و از نمود تداومی برخوردار می‌شوند. و تکرار صرفی به عنوان یک فرایند واژه‌سازی در سطح واژه و بالاتر عمل می‌کند و معنای جدیدی رامی‌افزاید . این پژوهش می‌تواند در قالب الگویی برای تحلیل‌های صرفی در زبان مورد استفاده قرار گیرد .
طلیعه منصوری جوزانی؛ رضامراد صحرائی
چکیده
یکی از چالش‌های حوزۀ آموزش زبان دوم دستور زبان است. آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان نیز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. افزون‌براین، یکی از مسائل مهم در حوزۀ یادگیری و آموزش زبان دوم این است که زبان‌دوم‌آموزان در طول یادگیری زبان دوم چه مراحلی را پشت‌سر می‌گذارند و علت آن چیست. یکی از نظریه‌های مطرح در این حوزه نظریۀ ...
بیشتر
یکی از چالش‌های حوزۀ آموزش زبان دوم دستور زبان است. آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان نیز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. افزون‌براین، یکی از مسائل مهم در حوزۀ یادگیری و آموزش زبان دوم این است که زبان‌دوم‌آموزان در طول یادگیری زبان دوم چه مراحلی را پشت‌سر می‌گذارند و علت آن چیست. یکی از نظریه‌های مطرح در این حوزه نظریۀ پردازش‌پذیری است که براساس آن، فراگیری زبان دوم از یک سلسله‌مراتب تکوینی به‌نام سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری تبعیت می‌کند. با توجه به سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری زبان‌دوم‌آموزان به‌ترتیب، واژههای محتوایی، واژههای نقشی، گروه‌ها، جمله‌ها و بندهای پیرو را یاد می‌گیرند. به‌دلیل اهمیت جایگاه دستور و چالش‌برانگیزبودن یادگیری و آموزش برخی از ساخت‌های دستوری زبان فارسی بر آن شدیم تا ابتدا، براساس نظریۀ پردازش‌پذیری مرحله‌بندی یادگیری ساخت شرطی زبان فارسی توسط غیرفارسی‌زبانان را بررسی کرده و سپس، الگویی برای آموزش این ساخت به فارسی‌آموزان غیرایرانی ارائه دهیم. برای انجام این کار نخست، برمبنای ویژگی‌های نحوی ساخت شرطی در زبان فارسی جایگاه این ساخت را در سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری مشخص نمودیم. سپس، با استفاده از تکنیک مصاحبه به گردآوری داده‌ها پرداختیم. شرکت‌کنندگان این پژوهش 120 فارسی‌آموز غیرایرانی در 5 سطح مقدماتی، پیش‌میانی، میانی، فوق‌میانی و پیشرفته بودند. مصاحبه‌ها همزمان ضبط و بعد، به متن نوشتاری تبدیل شدند. سپس، براساس اصول سه‌گانۀ روش‌شناختی در نظریۀ پردازش‌پذیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. پس از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها مشخص شد فارسی‌آموزان خارجی به‌ترتیب، اگر+ حال التزامی + حال ساده؛ اگر+ حال ساده+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ استمراری+ گذشتۀ استمراری؛ اگر+ گذشتۀ استمراری/ دور + گذشتۀ استمراری/ دور؛ اگر+ گذشتۀ التزامی+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ ساده+ حال ساده و سایر ساخت‌های شرطی را یاد می‌گیرند. درنهایت، براساس یافته‌ها الگویی برای آموزش ساخت شرطی زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان ارائه شد.
محمدامین ناصح؛ ثریا رضوی
چکیده
گویش بیرجندی در زمرۀ گویشهای فارسی رایج در مرز شرقی ایران است که در قیاس با دیگر گویشهای خراسان به جهت موقعیت کویری آن تحول کمتری یافته است. در باب گویش بیرجند تاکنون پژوهش‌های متنوعی در قالب کتاب، مقاله و پایان‌نامه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به برخی ملاحظات آوایی، واژگانی و دستوری در نصاب صبوحی (اوایل قرن سیزدهم)، نمونه‌های ...
بیشتر
گویش بیرجندی در زمرۀ گویشهای فارسی رایج در مرز شرقی ایران است که در قیاس با دیگر گویشهای خراسان به جهت موقعیت کویری آن تحول کمتری یافته است. در باب گویش بیرجند تاکنون پژوهش‌های متنوعی در قالب کتاب، مقاله و پایان‌نامه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به برخی ملاحظات آوایی، واژگانی و دستوری در نصاب صبوحی (اوایل قرن سیزدهم)، نمونه‌های گویشی «ایوانف» مربوط به حدود یک قرن پیش و دیوان اشعار حکیم نزاری قُهستانی (قرن هفتم هجری) می‌پردازد. در این راستا، دیگر منابع قدیمی مرتبط از جمله برخی فهلویات نیز مورد نظر پژوهندگان بوده است. برای کشف برخی دگرگونی‌های واژههای گویشی مندرج در این منابع، سعی در واج‌نویسی آنها مبتنی بر الگوی IPA شده تا خوانش صحیح آنها میسر گردد. برای اطمینان از صحت تلفظ و معنی واژههای منتخب در قالب یک بررسی میدانی از 10 گویشور بومی کم‌‌سواد بالای 70 سال در دو جنسیت که با گویش این شهر آشنایی کامل دارند رایزنی صورت گرفته تا حاصل پژوهش هم از حیث تلفظی و هم معنایی مورد تبادل نظر قرار گرفته باشد. به علاوه شم زبانی پژوهشگران نیز در این میان مورد عنایت بوده است. از نتیجۀ بررسی انجام شده برمی‌آید که گویش بیرجندی در قرون اخیر از حیث واژگانی به‌طور محسوس تهی شده و از نظر دستوری با تحولات قابلی همراه بوده است؛ به گونه‌ای که به فارسی معیار نزدیک‌تر شده است.
هما اسدی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی آکوستیکی پارامترهای کیفیت صدا در دو گروه زنان و مردان فارسی‌زبان می‌پردازد. این مطالعه با هدف ارزیابی توانایی پارامترهای کیفیت صدا در تمایز گویندگان فارسی‌زبان و بررسی میزان اثرگذاری این پارامترها در شناسایی ویژگی‌های گوینده‌محور طراحی شده است. علاوه بر این، این پژوهش با هدف گسترش دانش موجود در حوزة کیفیت ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی آکوستیکی پارامترهای کیفیت صدا در دو گروه زنان و مردان فارسی‌زبان می‌پردازد. این مطالعه با هدف ارزیابی توانایی پارامترهای کیفیت صدا در تمایز گویندگان فارسی‌زبان و بررسی میزان اثرگذاری این پارامترها در شناسایی ویژگی‌های گوینده‌محور طراحی شده است. علاوه بر این، این پژوهش با هدف گسترش دانش موجود در حوزة کیفیت صدا و پر کردن خلأ مطالعات محدود پیشین در زبان فارسی انجام شده است. داده‌های آوایی از ۲۰ گویشور زن و ۲۰ گویشور مرد در محیط آزمایشگاهی ضبط شدند. برای تحلیل تفاوت‌های میان گویندگان از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و برای ارزیابی اهمیت ویژگی‌ها، از الگوریتم جنگل تصادفی بهره گرفته شد. شش پارامتر کیفیت صدا شامل فرکانس‌پریشی، دامنه‌پریشی، نسبت هارمونیک به نویز، نسبت دامنة هارمونیک‌های اول و دوم، برجستگی قلة طیفی و فرکانس پایه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که ویژگی‌های کیفیت صدا در نشان‌دادن تفاوت‌های آکوستیکی میان گویندگان فارسی‌زبان دارای تفاوت‌های معناداری بوده‌اند، اگرچه توانایی آنها در تمایز گویندگان به‌طور یکسان نبوده است. برای گویندگان مرد، پارامترهای برجستگی قلة طیفی، نسبت هارمونیک به نویز و نسبت دامنة هارمونیک‌های اول و دوم، به ترتیب بیشترین توانایی را در تمایز آنها از یکدیگر دارند. برای گویندگان زن، فرکانس پایه، برجستگی قلة طیفی و نسبت هارمونیک به نویز به‌عنوان مهمترین ویژگی‌ها برای تشخیص هویت شناخته شدند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پارامترهای کیفیت صدا نقش قابل‌توجهی در شناسایی گویندگان فارسی‌زبان دارند. با این حال، برای دستیابی به دقت بالاتر در سیستم‌های شناسایی گوینده، توجه به تفاوت‌های جنسیتی و اهمیت متغیرهای مختلف ضروری است. از طرف دیگر، محدودیت تعداد شرکت کنندگان ممکن است بر تعمیم پذیری نتایج تأثیر بگذارد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آینده، از نمونه‌های بزرگتر و تنوع بیشتر در گویندگان استفاده شود.
صدیقه سادات مقداری؛ شیرین ساقی
چکیده
امروزه اهمیت و ضرورت ترجمه در در بهبود زیست فکری، فرهنگی، علمی و اجتماعی انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. لذا در این پژوهش برآن شدیم تا درتحلیلی تطبیقی، نحوه‌ی کاربرد و ترجمه استعارهی دستوری را در رمان «بلندی‌های بادگیر» نوشته‌‌ی امیلی برونته و دو ترجمه از آن توسط رضا رضایی (1391) و نوشین ابراهیمی (1390) به‌لحاظ کمی و کیفی بررسی ...
بیشتر
امروزه اهمیت و ضرورت ترجمه در در بهبود زیست فکری، فرهنگی، علمی و اجتماعی انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. لذا در این پژوهش برآن شدیم تا درتحلیلی تطبیقی، نحوه‌ی کاربرد و ترجمه استعارهی دستوری را در رمان «بلندی‌های بادگیر» نوشته‌‌ی امیلی برونته و دو ترجمه از آن توسط رضا رضایی (1391) و نوشین ابراهیمی (1390) به‌لحاظ کمی و کیفی بررسی نماییم. برای انتخاب تصادفی داده‌ها، سه فصل از اول، وسط و آخر رمان و ترجمههای آن، یعنی فصل اول، فصل پانزدهم و فصل سی و چهارم بررسی شدهاند. چهارچوب نظری پژوهش دستور نظاممند نقشی هلیدی و متیسن (2004) انتخاب شد و سپس انواع استعارهی دستوری در داده‌های پژوهش مشخص و شمارش شد. نتایج حاصل از تحلیل کیفی و کمی داده‌ها نشان می‌دهد که در ترجمههای ابراهیمی و رضایی، استعارهی دستوری کمتری نسبت به متن اصلی رمان، بهکار رفته است. مقایسهی ترجمهها نیز نشان می‌دهد که در ترجمهی ابراهیمی، استعاره‌های دستوری بیشتری نسبت به ترجمهی رضایی بهکار رفته است.
واژگان کلیدی: بلندی‌های بادگیر، امیلی برونته، استعارهی دستوری، رضا رضایی، نوشین ابراهیمی.
)
