معنا شناسی
ساسان ملکی؛ سامان ملکی؛ فاطمه بختیاری
چکیده
با استعاره‌های مفهومی می‌توان هیجانات را به صورت تجربه‌های عینی صورت‌بندی کرد و با مَجاز، بازتاب آنها را به شکل تجربه‌های جسمانی و واکنش‌های رفتاری مجازبنیاد نشان داد. این پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و هدف آن، بررسی دو سازوکار شناختی استعاره و مَجاز و شیوۀ تعامل آنها در مفهوم‌سازی ترس است. برای انجام این پژوهش، از هشتاد ...
بیشتر
با استعاره‌های مفهومی می‌توان هیجانات را به صورت تجربه‌های عینی صورت‌بندی کرد و با مَجاز، بازتاب آنها را به شکل تجربه‌های جسمانی و واکنش‌های رفتاری مجازبنیاد نشان داد. این پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و هدف آن، بررسی دو سازوکار شناختی استعاره و مَجاز و شیوۀ تعامل آنها در مفهوم‌سازی ترس است. برای انجام این پژوهش، از هشتاد و چهار نفر از دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاههای ملایر و ایلام خواسته شد تا از ماجرایی بنویسند که موجب ترس آنها شده باشد و ترس خود را توصیف کنند. یافتهها نشان داد که افراد شرکتکننده در پژوهش، از شانزده حوزۀ مبداء استعاری و بیست و چهار واکنش جسمانی و رفتاری برای سازماندهی مفهوم ترس استفاده کرده‌اند. همچنین، بیشترین فراوانی در حوزۀ استعاره، مربوط به حوزههای عینی «دشمن/حریف»، «مرگ»، «سفر»، «شنیدن صدا» و «ماده/شیء» بوده است و واکنش‌های جسمانی و رفتاری مجازبنیاد، هیجان ترس را بیشتر در قالب «سرما و لرز»، «تپش قلب»، «گریه» و «ناتوانی در حرکت» مفهوم‌سازی کرده‌اند. این پژوهش نشان داد که ترس در برخی حوزهها به شیوۀ تعاملی و با «استعاره- مجاز»، «استعاره- استعاره»، «مجاز- استعاره» و «مجاز- مجاز» صورت‌بندی شده است.
زبانشناسی و گویش‌های خراسان
سید محمد رضا عادل؛ فاطمه اکبری
چکیده
این مطالعه به عنوان بخشی از پروژه الگوهای تحقق کنش گفتاری بین فرهنگی، به دنبال بررسی راهبردهای عذرخواهی مورد استفاده دانشجویان ایرانی و روسی است که زبان خارجی را در بافت‌های رسمی و غیررسمی می‌آموزند. افزون بر آن، هدف این تحقیق کشف تاثیر فاصله اجتماعی و تسلط اجتماعی بر فراوانی راهبردهای عذرخواهی و تشدید کننده‌های درونی در زبان‌های ...
بیشتر
این مطالعه به عنوان بخشی از پروژه الگوهای تحقق کنش گفتاری بین فرهنگی، به دنبال بررسی راهبردهای عذرخواهی مورد استفاده دانشجویان ایرانی و روسی است که زبان خارجی را در بافت‌های رسمی و غیررسمی می‌آموزند. افزون بر آن، هدف این تحقیق کشف تاثیر فاصله اجتماعی و تسلط اجتماعی بر فراوانی راهبردهای عذرخواهی و تشدید کننده‌های درونی در زبان‌های روسی، فارسی و انگلیسی است. در این بررسی ۸۴ شرکت کننده در دو موقعیت ایفای نقش عذرخواهی شرکت کردند و سپس طبق طبقهبندی مقوله عذرخواهی بلوم-کالکا، هوس و کاسپر کدگذاری شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که فراگیران زبان‌های خارجی فارسی و روسی در مقایسه با گویشوران زبان انگلیسی از ساختارهای کاربردشناختی فرمول دار بیشتری استفاده کردند که بیشترین فرمول معناشناختی عذرخواهی مورد استفاده در زبان فارسی، ابزارهای نشان دهنده کنش منظوری (IFID)و در زبان روسی ابزار توضیح یا بیان علت است. همچنین ارزش متغیرهای خارجی بافت بر فراوانی تشدید کننده‌های درونی در موقعیت های مختلف تاثیر داشت. افزون بر آن، مفاهیم ضمنی حاصل از این مطالعه برای ارتباطات درون فرهنگی مورد بحث و نظر قرار گرفت.
معنا شناسی
رضا قنبری عبدالملکی
چکیده
این مقاله با هدف بررسی نشانه‌شناختی شعر «صدای پای آب» و تأثیر آن بر درک عمیق‌تر ادبیات معاصر ایران تدوین شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که عناصر نشانه‌شناسی در این شعر چگونه به تفسیر معانی ژرف‌تر کمک می‌کنند و چه رابطه‌ای میان نشانه‌ها و تجربه‌های انسانی در متن وجود دارد. در این راستا، از روش خوانش اکتشافی مایکل ریفاتر ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی نشانه‌شناختی شعر «صدای پای آب» و تأثیر آن بر درک عمیق‌تر ادبیات معاصر ایران تدوین شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که عناصر نشانه‌شناسی در این شعر چگونه به تفسیر معانی ژرف‌تر کمک می‌کنند و چه رابطه‌ای میان نشانه‌ها و تجربه‌های انسانی در متن وجود دارد. در این راستا، از روش خوانش اکتشافی مایکل ریفاتر بهعنوان چارچوب نظری اصلی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سپهری با بهرهگیری از نشانههای طبیعی و تجربیات انسانی، ارتباطی متقابل و عمیق میان انسان و طبیعت برقرار کرده است. این پیوند نهتنها در سطح معنایی شعر، بلکه در لایههای زیرین آن نیز قابل مشاهده است. افزون بر این، با تحلیل عناصری همچون رنگها، صداها و احساسات، مقاله میکوشد درکی روشنتر از ساختار شعر و پیوند آن با زندگی روزمره ارائه دهد. در نهایت، این تحقیق به شناخت دقیقتری از نقش نشانه‌ها در ادبیات و قدرت منحصربهفرد شعر سپهری در بازتاب تجربیات انسانی منجر شده و زمینه را برای مطالعات بیشتر در این حوزه فراهم میآورد.
یدالله منصوری
چکیده
در این گفتار نگارنده کوشیده است که به کار و پیشه و پیشه‌وران و پیشه‌وری روزگار ساسانی بپردازد که از رهگذر متون زبان پهلوی یا همان فارسی میانه (سوم تا دهم میلادی) بدست آمده است. با یادآوری دقیق نشانی این واژگان در آن متون کم و کیف و نام و عناوین این پیشه‌ها، این بار نه پیشههای درباری و دستگاه ادارای کشوری و لشگری یعنی طبقۀ فرمانروایان ...
بیشتر
در این گفتار نگارنده کوشیده است که به کار و پیشه و پیشه‌وران و پیشه‌وری روزگار ساسانی بپردازد که از رهگذر متون زبان پهلوی یا همان فارسی میانه (سوم تا دهم میلادی) بدست آمده است. با یادآوری دقیق نشانی این واژگان در آن متون کم و کیف و نام و عناوین این پیشه‌ها، این بار نه پیشههای درباری و دستگاه ادارای کشوری و لشگری یعنی طبقۀ فرمانروایان و موبدان و سپاهیان، بلکه به پیشههای همگانی و مشاغل عمومی و فراگیر جامعه ساسانی همراه با دسته‌بندی و تحلیل در آن روزگاران بپردازد. تا جایی که نگارنده آگاهی دارد، تاکنون، جز به‌صورت اشارات پراکنده به برخی از آنها، کار پژوهشی در این زمینه به‌صورتِ جداگانه و سامانمند، نوشته یا منتشر نشده است. مطالبی که در این زمینه منتشر شده در چنان‌که در پیشینة تحقیق ذکرش گذشت مراجعه مستقیم به متون قابل دسترس پهلوی صورت نگرفته است و بیشتر براساس آثار فارسی تاریخی و عربی دورة آغازین اسلامی صورت گرفته است، به سخن دیگر از منابع دست اول زبان فارسی میانه یا پهلوی چندان استفاده نشده است و این موارد به نمونه‌های پراکنده، بیشتر به اسامی و عناوین خاص طبقه چهارگانه اشاره دارند. ارائۀ این مطالب از منظرِ زبانشناسی تاریخی و اجتماعی و شناخت دقیق مشاغل ایرانیان در زمان ساسانیان حائز اهمیت و سودمند است و در نیرومند کردن زبان فارسی و واژه سازی و واژه‌گزینی به ما الگوی مناسبی نشان می‌دهد.
تحلیل گفتمان انتقادی
زهرا امینی شلمزاری؛ سیده مریم روضاتیان
چکیده
روابط اجتماعی افراد سبب ایجاد قدرت نابرابر در جامعه می‌گردد. قدرت علاوه بر نابرابری ناپایدار است و افراد پیوسته در حال تلاش برای حفظ روابط قدرت خویش هستند. زبان یکی از مؤلفه‌های اصلی است که روابط نابرابر قدرت را آشکار می‌کند و در تحلیل گفتمان انتقادی که از نظریه‌های کارآمد برای تحلیل قدرت است، نقش برجسته دارد. نورمن فرکلاف از نظریه‌پردازان ...
بیشتر
روابط اجتماعی افراد سبب ایجاد قدرت نابرابر در جامعه می‌گردد. قدرت علاوه بر نابرابری ناپایدار است و افراد پیوسته در حال تلاش برای حفظ روابط قدرت خویش هستند. زبان یکی از مؤلفه‌های اصلی است که روابط نابرابر قدرت را آشکار می‌کند و در تحلیل گفتمان انتقادی که از نظریه‌های کارآمد برای تحلیل قدرت است، نقش برجسته دارد. نورمن فرکلاف از نظریه‌پردازان برجسته تحلیل گفتمان انتقادی به نقش نابرابر قدرت در روابط اجتماعی تأکید می‌کند. در این پژوهش منظومه لیلی و مجنون نظامی و جامی با استفاده از الگوی سه بعدی فرکلاف و تأکید بر مؤلفه قدرت تحلیل شده است. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد، شرایط اجتماعی متفاوت سبب تغییر نقش قدرت در منظومه نظامی و جامی است. تأثیر تصوف و عرفان رایج در محیط اجتماعی جامی سبب نتیجهگیری و پایان متفاوت میشود. مجنون به عشق الهی متصل می‌گردد و عشق مجازی را رها می‌کند. نظامی که برای نقش زن در اجتماع ارزشی متفاوت قائل است، عشق را به نام لیلی و پس از آن مجنون ختم می‌کند.
روان شناسی زبان
زهرا شریعت پناه؛ شیما ابراهیمی؛ رضا پیش قدم؛ محمدجواد مهدوی
چکیده
نگارش دانشگاهی یکی از راه‌های مؤثر در انتقال دانش و اطلاعات در محیط دانشگاهی است؛ با این حال مهارت نگارش در نهادهای آموزشی از مدرسه تا دانشگاه چندان جدی گرفته نمی‌شود. از طرفی دانشجویان نیز تمایل زیادی به این مهارت نشان نمی‌دهند و نگارش را یک فرآیند پیچیده می‌دانند. در پژوهش شبه‌آزمایشی حاضر با هدف نشان دادن اهمیت استفاده از حواس ...
بیشتر
نگارش دانشگاهی یکی از راه‌های مؤثر در انتقال دانش و اطلاعات در محیط دانشگاهی است؛ با این حال مهارت نگارش در نهادهای آموزشی از مدرسه تا دانشگاه چندان جدی گرفته نمی‌شود. از طرفی دانشجویان نیز تمایل زیادی به این مهارت نشان نمی‌دهند و نگارش را یک فرآیند پیچیده می‌دانند. در پژوهش شبه‌آزمایشی حاضر با هدف نشان دادن اهمیت استفاده از حواس در آموزش مهارت نگارش، تأثیر آموزش‌های چندحسی محیطی و موضوعی بر میزان تمایل به نگارش دانشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. 300 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از گذراندن 7 جلسه آموزش در 3 گروه (1- آموزش چندحسی محیطی، 2- آموزش چندحسی موضوعی 3- روش معمول تدریس) براساس پرسشنامة تمایل به نگارش دانشگاهی و نگارش یک متن توصیفی در پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان داد در گروهی که آموزش چندحسی محیطی دریافت کرده‌اند، تمایل به نگارش افزایش معناداری داشته است و تمایل دانشجویان زن در گروه چندحسی موضوعی نسبت به دانشجویان مرد دو گروه دیگر بالاتر بوده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد روش‌های چندحسی در مقایسه با روش سنتی تعامل اجتماعی و حمایت گروهی را افزایش می‌دهند و دانشجویان از طریق تعامل بیشتر با محیط، خودکارآمدی بالاتری را در نوشتن تجربه می‌کنند.
تحلیل گفتمان
سید محمد حسینی معصوم؛ هدی داوطلب
چکیده
انسجام از ارکان اساسی هر متن است و از کنار هم قرار گرفتن واژه‌ها و ایجاد ارتباط معنایی، دستوری و کاربردشناختی جملات در متن به‌وجود می‌آید. هلیدی و حسن (1976) در زبانشناسی نقش‌گرا مقوله انسجام و زیرشاخه-های آن شامل عناصر انسجام دستوری و واژگانی را مطرح کرده‌اند. مقاله‌ی حاضر با تکیه بر نظریه‌ی هلیدی و حسن عناصر انسجام دستوری در ...
بیشتر
انسجام از ارکان اساسی هر متن است و از کنار هم قرار گرفتن واژه‌ها و ایجاد ارتباط معنایی، دستوری و کاربردشناختی جملات در متن به‌وجود می‌آید. هلیدی و حسن (1976) در زبانشناسی نقش‌گرا مقوله انسجام و زیرشاخه-های آن شامل عناصر انسجام دستوری و واژگانی را مطرح کرده‌اند. مقاله‌ی حاضر با تکیه بر نظریه‌ی هلیدی و حسن عناصر انسجام دستوری در داستان کوتاه مدیر مدرسه نوشته‌ی جلال آل احمد را مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌این منظور، با استفاده از مثال‌های مختلف در داستان مذکور، نحوه‌ی کاربرد عناصر انسجام دستوری شامل ارجاع، حذف، جایگزینی و ادات ربط، در متن مورد نظر تحلیل شد. نتایج نشان داد که به‌ترتیب، ارجاع (9/69 درصد) و ادات ربط (1/25 درصد) بیشترین تأثیر در انسجام و در مقابل، حذف (01/4 درصد) و جایگزینی (91/0 درصد) کمترین تأثیر را داشته‌است. این نتیجه با ویژگی‌های سبکی جلال آل احمد در زمینه‌ی محاوره‌نویسی کاملاً منطبق و همسو است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که مدیر مدرسه از نظر به‌کارگیری عناصر انسجام دستوری ارجاع و ادات ربط، متنی منسجم بوده و نویسنده با انتخاب درست و بجای این دو عنصر در متن توانسته پیوند میان کلمات و جملات را به‌خوبی حفظ کند. آل احمد با کاربرد مناسب عناصر انسجام دستوری در این متن عملکرد موفقی در تأثیرگذاری آن و ترغیب خواننده داشته است.
