دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
تعداد دوره‌ها 16
تعداد شماره‌ها 34
تعداد مقالات 272
تعداد نویسندگان 432
تعداد مشاهده مقاله 959,704
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 143,454
نسبت مشاهده بر مقاله 3528.32
نسبت دریافت فایل بر مقاله 527.4
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده 854
تعداد مقالات رد شده 327
درصد عدم پذیرش 38
تعداد مقالات پذیرفته شده 273
درصد پذیرش 32
زمان پذیرش (روز) 138
تعداد پایگاه های نمایه شده 7
تعداد داوران 231

 

مجلۀ زبانشناسی و گویش‌های خراسان فصلنامه‌ای علمی مربوط به رشتۀ زبان‌شناسی است. این مجله انتشار مقالات اصیل و باکیفیت در تمام شاخه‌های اصلی زبان‌شناسی و همچنین شاخه‌های بین رشته‌ای ان را مد نظر دارد؛ اما با توجه به این که در خراسان منتشر می‌شود به مقالات در پیوند با گویش‌های خراسان، توجه خاص دارد و چنین مقالاتی را در اولویت چاپ قرار می‌دهد. این مجله تلاش دارد با انتشار مقالاتی که می‌توانند درک ما را از زبان‌شناسی بطور اعم و زبان‌شناسی ایرانی بطور اخص بالا ببرند، سهمی در پیشبرد علم زبان‌شناسی در ایران داشته باشد.

این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) است و از آیین‌نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌کند.

 خط مشی دسترسی آزاد: نشریۀ «زبانشناسی و گویش‌های خراسان» تحت امتیاز دانشگاه فردوسی مشهد؛ کاملا الزامات انتشار دسترسی آزاد را طبق «Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)» رعایت می‌کند.  بر طبق این مجوز کاربران اجازه دارند اقدامات خواندن، دانلود، کپی، اشتراک‌گذاری، چاپ، جستجو و برقراری لینک با متن کامل مقالات را انجام دهند. لازم به ذکر است متن کامل مقالات منتشرشده به صورت رایگان و بدون نیاز به ثبت‌نام در نشریه در اختیار خوانندگان قرار دارد.

این مجله در بررسی مقالات از سامانۀ مشابهت‌یابی همیاب (قدرت گرفته از سیناوب) استفاده می‌کند. 

 

 

 

زبانشناسی و گویش‌های خراسان
بعضی ویژگی‌های تمایزبخش مهم گویش‌های خراسانی زبان فارسی از گویش‌های گروه افغانی و تاجیکی

یولی ایونسیان

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 1-29

چکیده
  مقاله حاضر به بررسی پنج ویژگی گروه گویش‌های فارسی خراسانی می‌پردازد که آن را از گروه افعانی-تاجیکی متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها که از دو ویژگی آوایی و دو ویژگی صرفی و همچنین یکی مربوط به حروف اضافه تشکیل شده‌، علی‌رغم اینکه همه وجوه تمایز بین گروه‌ها را نشان نمی‌دهد، توسط مؤلف به‌عنوان پایدارترین ویژگی‌ها مشخص شده‌ است. مقاله ...  بیشتر

زبان‌شناسی عمومی
تحلیل پیکره‌ای بر حرف اضافۀ «از» در کتب درسی پایه‌های اول تا ششم: رویکرد شناختی

اعظم علیجانی؛ مسعود قیومی؛ مریم مسگرخویی؛ حوریه احدی؛ یلدا دلگشایی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 31-53

چکیده
  هدف از مطالعۀ حاضر، بررسی حرف اضافۀ «از» در کتاب‌های درسی است. چندمعنایی حرف اضافه موجب اشکالاتی در دریافت و درک بسیاری از دانش‌آموزان می‌شود. در این پژوهش از پیکرۀ متنی کتب درسی فارسی، علوم، هدیه‌های آسمانی و مطالعات اجتماعی از پایۀ اول تا ششم ابتدایی بهره گرفته‌ایم. در تحلیل داده‌ها از رویکردهای پیش‌نمونۀ راش (Rosch) (1975) و ...  بیشتر

کاربرد شناسی
بررسی کمینه‌گرایی معنایی کاپلن و لپور بر اساس داده‌های زبان فارسی

محمدرضا پهلوان نژاد

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 55-73

چکیده
  پژوهش حاضر به نقد و بررسی نظریه کمینه‌گرایی معناییِ کاپلن و لپور می‌پردازد که در سال 2005 به‌عنوان یک نظریه معنایی همگانی در زبان‌شناسی مطرح شد. در مقاله حاضر همچنین، این نظریه در زبان فارسی و بر روی داده‌های این زبان بررسی خواهد شد. با بررسی انتقادات مطرح شده توسط برخی از صاحب‌نظران، ملاحظه می‌شود با توجه به ماهیت نظریه که از زبان‌های ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
پیچیدگی روایت‌های داستانی کودکان تک‌زبانه و دوزبانه 4-6 ساله (مطالعه موردی: تهران و جویبار)

آتوسا رستم بیک تفرشی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 75-107

چکیده
  بررسی رشد روایی یکی از ابزارهای کارآمد و پرکاربرد در مطالعات رشد زبان، دوزبانگی و اختلال‌های زبانی است. به‌ویژه آزمون‌های مرتبط با دستور داستان که ساختار روایت را در دو سطح کلان (شناختی) و خرد (زبانی) تحلیل می‌کنند، در سال‌های اخیر بسیار موردتوجه زبان‌شناسان بوده‌اند. در این پژوهش، پیچیدگی ساختار روایت‌های داستانی فارسی 16 کودک ...  بیشتر

ساخت‌واژه
تحلیلی ساختی از واژه‌های مرکب برگرفته از ستاک گذشته «گشت» در زبان فارسی

فاطمه ظهرابی؛ عادل رفیعی

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 109-128

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی واژه‌های مرکب مختوم به ستاک گذشته «گشت» در چارچوب صرف ساختی پرداخته است. تلاش این پژوهش ارائه توصیفی همزمانی و درزمانی از تنوعات معنایی و نظام طرحواره‌ای ناظر بر واژه‌های حاصل از این ساخت بوده است. داده‌های پژوهش حاضر شامل 202 واژه مرکب بوده که از پیکره‌های همزمانی و درزمانی زبان فارسی همچون پیکره فرهنگیار ...  بیشتر

نحو
بررسی تطبیقی دیدگاه زبانشناختی دو تن از دستورنویسان معاصر عرب؛ نقد روششناختی

مائده بیگم شیرازی؛ سید حسین سیدی؛ احمدرضا حیدریان شهری

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 129-150

چکیده
  قرن نوزدهم را می‌توان زمان شکل‌گیری تفکر نوین عرب به شمار آورد و پژوهش‌های زبان‌شناسی معاصر نیز در راستای سایر حوزه‌های اندیشگانی عرب در این زمان، پدید آمد. زبان‌شناسان نوگرا، دستاوردهای نوین خود را که برگرفته از رویکردهای زبان‌شناختی معاصر است، به خواننده عرب‌زبان ارائه کردند، و با وجود واکنش‌های متفاوتی که اغلب بر پایه تقدس ...  بیشتر

نحو
پدیدۀ حذف درون بند (رویکردی فازبنیاد)

شبنم مجیدی؛ فاطمه بهرامی؛ مزدک انوشه

دوره 16، شماره 1 ، مرداد 1403، صفحه 151-185

چکیده
  در سنت دستور زایشی، پدیدۀ حذف یا زدایش، ساخت‌های گوناگونی را دربرمی‌گیرد که در آن‌ها عناصر پیش‌بینی‌پذیر نحوی ذیل شرایط خاصی از اشتقاق زدوده می‌شوند. از سرآغاز نظریۀ اصول و پارامترها، یافت تعمیمی که بتواند همۀ گونه‌های حذف را تبیین کند، یکی از مسائل بنیادین زبان‌شناسان بوده است. مقالۀ حاضر می‌کوشد تا در چارچوب کمینه‌گرایی ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
بررسی تطبیقی رمانتیسم زبانی در اشعار هوشنگ ابتهاج و انسی الحاج با رویکردی شناختی

سلیم قادری تپه رشت؛ ناصر حسینی؛ اردشیر صدر الدینی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 143-121

چکیده
  زبان‌شناسی ‌شناختی، به‌عنوان یکی از شاخه‌های اصلی علوم شناختی، رویکردی است که به زبان، به‌مثابه ابزاری برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می‌نگرد. معنی‌شناسی شناختی، به‌عنوان یکی از حوزه‌های اساسی زبان‌‌شناسی شناختی، دارای نظریه‌های مختلفی مانند طرح‌واره‌های تصویری، آمیختگی مفهومی، فضاهای ذهنی، مجاز و استعاره است. گرایش ...  بیشتر

رده شناسی زبان
نام اندام‌ها و بیان احساسات در زبان فارسی: نگاهی رده شناختی

والی رضایی؛ طاهره ثامنیان

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 27-1

چکیده
  رده‌شناسی واژگانی مطالعۀ روش‌های خاصی است که بر اساس آن‌ها زبان‌ها معنایی را در قالب واژه‌ها می‌گنجانند. به‌این‌ترتیب رده‌شناسی واژگانی را که با واژگان سروکار دارد، می‌توان زیرشاخۀ رده‌شناسی معنایی به‌حساب آورد. اخیراً مطالعات در زبان‌شناسی شناختی نشان داده‌اند که چگونه اعضای بدن به‌عنوان منبعی برای مفهوم‌سازی تجربه‌های ...  بیشتر

بررسی تفاوت های گویش کرمانجی بیگلر با گویش های کرمانجی مجاور

جواد قنبری بگلر؛ محمود الیاسی؛ علی ایزانلو

دوره 5، شماره 8 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 1-19

چکیده
  کرمانجی مهمترین گونه زبان کردی است که علاوه بر کشورهای ترکیه، عراق، سوریه، و برخی از مناطق کردنشین غرب ایران، در استان خراسان شمالی و نیز در شمال غربی استان خراسان رضوی بدان تکلم می شود. اهالی روستای بیگلر در جنوب شهرستان قوچان همچون بسیاری از روستاهای دیگر این منطقه به یکی از گویش های این زبان سخن می‌گویند. از آنجایی که گویش کرمانجی ...  بیشتر

تحلیل گفتمان انتقادی
مردسالاری و زبان‌شناسی اجتماعی در شعر(مطالعۀ موردی: مفهوم پدرسالاری در اساطیر ایرانی)

احمد سپنتامهر؛ مجیدرضا خزاعی وفا؛ علی ماندگار

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 89-53

چکیده
  زبان از منظرهای مختلفی قابل‌مطالعه است و یکی از روش‌های پژوهش دگرگونی‌های زبانی در جامعه، پژوهش در منابع فرهنگی جامعه از قبیل داستان‌ها، رمان‌ها، تولیدات موسیقیایی و اشعار و اساطیر کهن است. از مقولات موردتوجه رسانه‏ها که در بازنمایی‏ها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و به‌طور ویژه بازنمایی جنسیتی مردانه ...  بیشتر

عصب شناسی زبان
تالاموس و دوزبانگی: شواهدی از fMRI

سیمین میکده؛ ورنر زومر؛ سیدامیرحسین بتولی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 51-29

چکیده
  دوزبانـگی با انطباق‌های ساختاری نواحی زیرقشری دخیل در کنترل چندین زبان مرتبط است (کرنار، ترفرز-دالر و پلیاستیکاس، 2023). تالاموس یک ساختار زوجی مادۀ خاکستری است که در نزدیکی مرکز مغز قرار دارد و انتقال اطلاعات به نواحی قشری را تنظیم می‌کند. اخیراً در یک مطالعۀ fMRI، حساسیت تالاموس به محرک‌های دستوری و نادستوری زبان اول در سطح کل-مغز ...  بیشتر

رده شناسی زبان
تحلیل مقابله‌ای ساختار هجای فارسی و کره‌ای برمبنای جهانی‌های رده‌شناختی

حامد مولایی کوهبنانی؛ حسین بازوبندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1403

چکیده
  تحلیل مقابله‌ای که الگوهای اولیه آن برپایه زبان‌شناسی ساخت‌گرا شکل گرفته عمدتا به بررسی سطوح دشواری جنبه‌های واجی، صرفی و نحوی زبان‌ها می‌پردازد تا از طریق تاکید بر تفاوت‌های بین زبان‌ها، آموزش زبان دوم را تسهیل کند. در پژوهش حاضر قصد داریم ساختار هجای کره‌ای و فارسی را از منظر سه معیار رده-شناسی یعنی عناصر سازنده هجا، قواعد ...  بیشتر

واج شناسی
مقایسۀ چگونگی جایگزینی واکه‌های کوتاهِ وام‌واژه‌های انگلیسی و عربی در زبان فارسی

بشیر جم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1403

چکیده
  جایگزینی یک واجِ زبان وام‌دهنده با نزدیک‌ترین آوای موجود در زبان وام‌گیرنده «جایگزینی واج» نامیده می‌شود. زبان‌های انگلیسی و عربی به طور مشترک دارای واکه‌های افراشتۀ کوتاه //و // هستند که زبان فارسی فاقد آنهاست. هدف این پژوهش توصیفی- تحلیلی که در چارچوب نظریۀ بهینگی(پرینس و اسمولنسکی، 1993 /2004) انجام شده، مقایسه و تبیین چگونگی ...  بیشتر

تدوین و اعتبارسنجی آزمون تعیین سطح آنلاین زبان فارسی براساس مجموعۀ آموزشی «فراز فارسی»

زهرا حاجی‌باقری؛ مهین‌ناز میردهقان فراشاه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 شهریور 1403

چکیده
  آزمون تعیین سطح آزمونی است با هدف فراهم کردن اطلاعات که با توجه به توانایی‌های زبان‌آموزان، سطح مناسب آن‌ها را در یک دورۀ آموزشی مشخص می‌کند. با توجه به پیشرفت سریع فناوری و کاربرد آن در حوزۀ آموزش، رویکرد آزمون‌سازی از آزمون مبتنی بر قلم و کاغذ به آزمون مبتنی بر رایانه تغییر یافته‌‌است. هدف پژوهش حاضر طراحی آزمون تعیین سطح آنلاینی ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی حوزه واژگانی و جهانی‌های زبان در ارتباط با اعضای بدن در فارسی و انگلیسی: رویکردی رده‌شناختی

والی رضایی؛ مهدیه عباس پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مهر 1403

چکیده
  مطالعه حاضر با اتخاذ رویکردی رده‌شناختی، به بررسی تطبیقی واژگان مرتبط با اعضای بدن در زبان‌های فارسی و انگلیسی می‌پردازد. هدف این پژوهش، بررسی وجوه اشتراک و افتراق این دو زبان در نام‌گذاری و طبقه‌بندی اندام‌های تحتانی بدن انسان و همچنین ارزیابی اعتبار جهانی‌های زبان در این حوزه است. یافته‌ها حاکی از آن است که زبان‌های فارسی ...  بیشتر

زبان‌شناسی عمومی
بررسی درزمانی اصطلاحات خویشاوندی در زبان فارسی

الهه فتحیان؛ مهرداد نغزگوی کهن

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1403

چکیده
  همه‌ی جوامع برای ارجاع به خویشاوندان و مورد خطاب قرار دادن آن‌ها از اصطلاحات خویشاوندی استفاده می‌کنند. اغلب بررسی‌های انجام شده در زمینه روابط خویشاوندی بر پایه‌ی روابط نسبی و سببی صورت گرفته‌اند و به این نکته توجه نشده است که در برخی از جوامع، روابط خویشاوندی براساس معیارهایی به‌غیر از معیارهای نسبی وسببی تعریف می‌شوند. در ...  بیشتر

معنا شناسی
تحلیل فرایند شکل‌گیری معنا از طریق نظام‌های گفتمانی نشانه‌معناشناختی در داستان زال و رودابه

سید محمد حسینی معصوم؛ مرجان اکبری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403

چکیده
  نشانه‌معناشناسی گفتمانی علمی است که به مطالعه فرآیندی زبان می‌پردازد. این علم نشانه را به عنوان مبدأ و معنا را مقصد کار خود در نظر می‌گیرد. نشانه‌معناشناسی گفتمان را به عنوان حوزه کاری خود برمی‌گزیند. از آنجایی که ادبیات از نمونه‌های گفتمان‌های پویا است، نشانه‌معناشناسی گفتمانی با بررسی عناصر دخیل در این گفتمان‌ها و روابط بین ...  بیشتر

گویش شناسی
تحلیل رایانشی زبان‌گونۀ براهویی رایج در جنوب کرمان

عالیه نخعی پورتذرج

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403

چکیده
  پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی کمّی- رایانشی و با بهره‌گیری از روش‌های نوین گویش‌سنجی به تحلیل انبوهۀ زبان-گونۀ براهویی رایج در شهرستان رودبارجنوب واقع در استان کرمان می پردازد. در این راستا به مدد امکانات بسته نرم-افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری، پراکنش جغرافیایی متغیرهای زبان‌شناختی موجود در این گونۀ زبانی را ارائه می‌دهد. جهت ...  بیشتر

ابر واژگان

نشریات مرتبط