آوا شناسی
هما اسدی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی آکوستیکی پارامترهای کیفیت صدا در دو گروه زنان و مردان فارسی‌زبان می‌پردازد. این مطالعه با هدف ارزیابی توانایی پارامترهای کیفیت صدا در تمایز گویندگان فارسی‌زبان و بررسی میزان اثرگذاری این پارامترها در شناسایی ویژگی‌های گوینده‌محور طراحی شده است. علاوه بر این، این پژوهش با هدف گسترش دانش موجود در حوزة کیفیت ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی آکوستیکی پارامترهای کیفیت صدا در دو گروه زنان و مردان فارسی‌زبان می‌پردازد. این مطالعه با هدف ارزیابی توانایی پارامترهای کیفیت صدا در تمایز گویندگان فارسی‌زبان و بررسی میزان اثرگذاری این پارامترها در شناسایی ویژگی‌های گوینده‌محور طراحی شده است. علاوه بر این، این پژوهش با هدف گسترش دانش موجود در حوزة کیفیت صدا و پر کردن خلأ مطالعات محدود پیشین در زبان فارسی انجام شده است. داده‌های آوایی از ۲۰ گویشور زن و ۲۰ گویشور مرد در محیط آزمایشگاهی ضبط شدند. برای تحلیل تفاوت‌های میان گویندگان از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و برای ارزیابی اهمیت ویژگی‌ها، از الگوریتم جنگل تصادفی بهره گرفته شد. شش پارامتر کیفیت صدا شامل فرکانس‌پریشی، دامنه‌پریشی، نسبت هارمونیک به نویز، نسبت دامنة هارمونیک‌های اول و دوم، برجستگی قلة طیفی و فرکانس پایه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که ویژگی‌های کیفیت صدا در نشان‌دادن تفاوت‌های آکوستیکی میان گویندگان فارسی‌زبان دارای تفاوت‌های معناداری بوده‌اند، اگرچه توانایی آنها در تمایز گویندگان به‌طور یکسان نبوده است. برای گویندگان مرد، پارامترهای برجستگی قلة طیفی، نسبت هارمونیک به نویز و نسبت دامنة هارمونیک‌های اول و دوم، به ترتیب بیشترین توانایی را در تمایز آنها از یکدیگر دارند. برای گویندگان زن، فرکانس پایه، برجستگی قلة طیفی و نسبت هارمونیک به نویز به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی‌ها برای تشخیص هویت شناخته شدند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پارامترهای کیفیت صدا نقش قابل‌توجهی در شناسایی گویندگان فارسی‌زبان دارند. با این حال، برای دستیابی به دقت بالاتر در سیستم‌های شناسایی گوینده، توجه به تفاوت‌های جنسیتی و اهمیت متغیرهای مختلف ضروری است. از طرف دیگر، محدودیت تعداد شرکت کنندگان ممکن است بر تعمیم پذیری نتایج تأثیر بگذارد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آینده، از نمونه‌های بزرگتر و تنوع بیشتر در گویندگان استفاده شود.
گویش شناسی
محمدامین ناصح؛ ثریا رضوی
چکیده
گویش بیرجندی در زمرۀ گویشهای فارسی رایج در مرز شرقی ایران است که در قیاس با دیگر گویشهای خراسان به جهت موقعیت کویری آن تحول کمتری یافته است. در باب گویش بیرجند تاکنون پژوهش‌های متنوعی در قالب کتاب، مقاله و پایان‌نامه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به برخی ملاحظات آوایی، واژگانی و دستوری در نصاب صبوحی (اوایل قرن سیزدهم)، نمونه‌های ...
بیشتر
گویش بیرجندی در زمرۀ گویشهای فارسی رایج در مرز شرقی ایران است که در قیاس با دیگر گویشهای خراسان به جهت موقعیت کویری آن تحول کمتری یافته است. در باب گویش بیرجند تاکنون پژوهش‌های متنوعی در قالب کتاب، مقاله و پایان‌نامه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به برخی ملاحظات آوایی، واژگانی و دستوری در نصاب صبوحی (اوایل قرن سیزدهم)، نمونه‌های گویشی «ایوانف» مربوط به حدود یک قرن پیش و دیوان اشعار حکیم نزاری قُهستانی (قرن هفتم هجری) می‌پردازد. در این راستا، دیگر منابع قدیمی مرتبط از جمله برخی فهلویات نیز مورد نظر پژوهندگان بوده است. برای کشف برخی دگرگونی‌های واژههای گویشی مندرج در این منابع، سعی در واج‌نویسی آنها مبتنی بر الگوی IPA شده تا خوانش صحیح آنها میسر گردد. برای اطمینان از صحت تلفظ و معنی واژههای منتخب در قالب یک بررسی میدانی از 10 گویشور بومی کم‌‌سواد بالای 70 سال در دو جنسیت که با گویش این شهر آشنایی کامل دارند رایزنی صورت گرفته تا حاصل پژوهش هم از حیث تلفظی و هم معنایی مورد تبادل نظر قرار گرفته باشد. به علاوه شم زبانی پژوهشگران نیز در این میان مورد عنایت بوده است. از نتیجۀ بررسی انجام شده برمی‌آید که گویش بیرجندی در قرون اخیر از حیث واژگانی به‌طور محسوس تهی شده و از نظر دستوری با تحولات قابلی همراه بوده است؛ به گونه‌ای که به فارسی معیار نزدیک‌تر شده است.
ساخت‌واژه
سارا عباسیان؛ بهرام مدرسی؛ مهناز کربلایی صادق
چکیده
فرایند تکرار یکی از سازوکارهای مهم در ساخت واژههای زبان فارسی است که به ایجاد واژههای جدیدی با معنای مستقل از پایه واژگانی منجر می‌شود. این پژوهش با هدف تحلیل فرایند تکرارکامل ناافزوده در چارچوب نظریه صرف توزیعی هله و مرنتز (1993 ) انجام شده است. هدف این پژوهش تبیین فرایند تکرار کامل ناافزوده و چگونگی شکل‌گیری مفهوم نمود در صورت ...
بیشتر
فرایند تکرار یکی از سازوکارهای مهم در ساخت واژههای زبان فارسی است که به ایجاد واژههای جدیدی با معنای مستقل از پایه واژگانی منجر می‌شود. این پژوهش با هدف تحلیل فرایند تکرارکامل ناافزوده در چارچوب نظریه صرف توزیعی هله و مرنتز (1993 ) انجام شده است. هدف این پژوهش تبیین فرایند تکرار کامل ناافزوده و چگونگی شکل‌گیری مفهوم نمود در صورت مکرر بر پایه این نظریه است. با اضافه شدن بخش تکرار شونده برای تشکیل صورت مکرر غالبا مقوله نحوی پایه تغییر میکند و مفهوم نمود تداومی شکل می‌گیرد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است و گردآوری داده‌ها به شکل کتابخانه‌ای است. ابتدا 78 نمونه از تکرارکامل ناافزوده که مفهوم تداوم و تکرار عمل را در خود واژگانی کرده‌اندبرپایه‌ی طبقه‌بندی شقاقی (1379) و همچنین طبقه‌بندی رضایتی کیشه‌خاله و دیگران (1394) استخراج شد .سپس،در قالب نمودارهای درختی و از طریق ادغام واحد‌های زبانی و چگونگی به کارگیری اصول نظریه صرف واژگانی از جمله قواعد ترمیمی، شکاف، وندافزایی، قواعد تنظیم آوایی و زیرمشخصه‌های تخصیصی مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در ساخت صورت‌های تکراری کامل مانند "آهسته‌آهسته" قواعدوند‌افزایی و قواعد ترمیمی و همجوشی دخیل هستند.هسته واژگانی در طی فرایند ادغام با بخش تکرارشونده گره نحوی مشخصی بوجود می‌آورد در نتیجه جابجایی آن به گروه نمود مشخصه نمودی خود را بازبینی می کند.در این رابطه برای ساخت این فرایند قواعد شکاف ، حذف، نقشی را ایفا نمی‌کنند و تشکیل صورت مکرر از طریق به‌کارگیری قواعد وندافزایی، قواعد ترمیمی و همجوشی حاصل می‌شود. به این ترتیب، عناصر واژگانی در سطح نحو شکل می‌گیرند و از نمود تداومی برخوردار می‌شوند. و تکرار صرفی به عنوان یک فرایند واژه‌سازی در سطح واژه و بالاتر عمل میکند و معنای جدیدی رامی‌افزاید . این پژوهش می‌تواند در قالب الگویی برای تحلیل‌های صرفی در زبان مورد استفاده قرار گیرد .
گویش شناسی
حسن بشیرنژاد
چکیده
تحولات اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی به همراه توسعۀ تکنولوژی و ارتباطات در سال‌های اخیر در کشورمان موجب گرایش گویشوران زبان های بومی و اقلیت به زبان فارسی شده است و این روند تهدیدی برای بقای زبان های اقلیت به حساب می‌آید. در این بین، نگرش زبانی گویشوران نسبت به زبان مادری شان یکی از عوامل موثر و تعیین کننده در سرنوشت این زبان‌هاست. ...
بیشتر
تحولات اجتماعی، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی به همراه توسعۀ تکنولوژی و ارتباطات در سال‌های اخیر در کشورمان موجب گرایش گویشوران زبان های بومی و اقلیت به زبان فارسی شده است و این روند تهدیدی برای بقای زبان های اقلیت به حساب می‌آید. در این بین، نگرش زبانی گویشوران نسبت به زبان مادری شان یکی از عوامل موثر و تعیین کننده در سرنوشت این زبان‌هاست. این پژوهش به بررسی نگرش‌های زبانی گویشوران نسبت به زبان مازندرانی و فارسی در استان مازندران و همچنین تاثیر برخی عوامل اجتماعی مانند سن، جنسیت و شهرنسینی بر این نگرش‌ها پرداخته است. جمعیت نمونه شامل 1200 گویشور مازندرانی از سه گروه سنـی، در پنج شهر و دوازده منطقه روستایی و از دو گروه جنسیتی زن و مرد می باشند. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که بسیاری از گویشوران مازندرانی به قابلیت و اهمیت این زبان اعتقاد چندانی ندارند و در مجموع نگرش های منفی نسبت به مازندرانی غالب است. همچنین تحلیل‌ها نشان دادند که در مجموع گروه های سنی پایین‌تر گرایش بیشتری به زبان فارسی دارند و زنان بیش از مردان و شهرنشینان بیش از روستانشینان به زبان فارسی علاقه مندند. با توجه به گسترش شهرنشینی از یک سو و نقش نسل جوان و به ویژه دختران به عنوان مادران آینده، در انتقال زبان مادری به نسل آینده، می توان پیش‌بینی کرد که خطر زوال مازندرانی را تهدید میکند.
زبانشناسی عمومی
طلیعه منصوری جوزانی؛ رضامراد صحرائی
چکیده
یکی از چالش‌های حوزۀ آموزش زبان دوم دستور زبان است. آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان نیز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. افزون‌براین، یکی از مسائل مهم در حوزۀ یادگیری و آموزش زبان دوم این است که زبان‌دوم‌آموزان در طول یادگیری زبان دوم چه مراحلی را پشت‌سر می‌گذارند و علت آن چیست. یکی از نظریه‌های مطرح در این حوزه نظریۀ ...
بیشتر
یکی از چالش‌های حوزۀ آموزش زبان دوم دستور زبان است. آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان نیز با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. افزون‌براین، یکی از مسائل مهم در حوزۀ یادگیری و آموزش زبان دوم این است که زبان‌دوم‌آموزان در طول یادگیری زبان دوم چه مراحلی را پشت‌سر می‌گذارند و علت آن چیست. یکی از نظریه‌های مطرح در این حوزه نظریۀ پردازش‌پذیری است که براساس آن، فراگیری زبان دوم از یک سلسله‌مراتب تکوینی به‌نام سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری تبعیت میکند. با توجه به سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری زبان‌دوم‌آموزان به‌ترتیب، واژههای محتوایی، واژههای نقشی، گروه‌ها، جمله‌ها و بندهای پیرو را یاد می‌گیرند. به‌دلیل اهمیت جایگاه دستور و چالش‌برانگیزبودن یادگیری و آموزش برخی از ساخت‌های دستوری زبان فارسی بر آن شدیم تا ابتدا، براساس نظریۀ پردازش‌پذیری مرحله‌بندی یادگیری ساخت شرطی زبان فارسی توسط غیرفارسی‌زبانان را بررسی کرده و سپس، الگویی برای آموزش این ساخت به فارسی‌آموزان غیرایرانی ارائه دهیم. برای انجام این کار نخست، برمبنای ویژگی‌های نحوی ساخت شرطی در زبان فارسی جایگاه این ساخت را در سلسله‌مراتب پردازش‌پذیری مشخص نمودیم. سپس، با استفاده از تکنیک مصاحبه به گردآوری داده‌ها پرداختیم. شرکت‌کنندگان این پژوهش 120 فارسی‌آموز غیرایرانی در 5 سطح مقدماتی، پیش‌میانی، میانی، فوق‌میانی و پیشرفته بودند. مصاحبه‌ها همزمان ضبط و بعد، به متن نوشتاری تبدیل شدند. سپس، براساس اصول سه‌گانۀ روش‌شناختی در نظریۀ پردازش‌پذیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. پس از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها مشخص شد فارسی‌آموزان خارجی به‌ترتیب، اگر+ حال التزامی + حال ساده؛ اگر+ حال ساده+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ استمراری+ گذشتۀ استمراری؛ اگر+ گذشتۀ استمراری/ دور + گذشتۀ استمراری/ دور؛ اگر+ گذشتۀ التزامی+ حال ساده؛ اگر+ گذشتۀ ساده+ حال ساده و سایر ساخت‌های شرطی را یاد می‌گیرند. درنهایت، براساس یافته‌ها الگویی برای آموزش ساخت شرطی زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان ارائه شد.
تحلیل گفتمان
صدیقه سادات مقداری؛ شیرین ساقی
چکیده
امروزه اهمیت و ضرورت ترجمه در در بهبود زیست فکری، فرهنگی، علمی و اجتماعی انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. لذا در این پژوهش برآن شدیم تا درتحلیلی تطبیقی، نحوه‌ی کاربرد و ترجمه استعارهی دستوری را در رمان «بلندی‌های بادگیر» نوشته‌‌ی امیلی برونته و دو ترجمه از آن توسط رضا رضایی (1391) و نوشین ابراهیمی (1390) به‌لحاظ کمی و کیفی بررسی ...
بیشتر
امروزه اهمیت و ضرورت ترجمه در در بهبود زیست فکری، فرهنگی، علمی و اجتماعی انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. لذا در این پژوهش برآن شدیم تا درتحلیلی تطبیقی، نحوه‌ی کاربرد و ترجمه استعارهی دستوری را در رمان «بلندی‌های بادگیر» نوشته‌‌ی امیلی برونته و دو ترجمه از آن توسط رضا رضایی (1391) و نوشین ابراهیمی (1390) به‌لحاظ کمی و کیفی بررسی نماییم. برای انتخاب تصادفی داده‌ها، سه فصل از اول، وسط و آخر رمان و ترجمههای آن، یعنی فصل اول، فصل پانزدهم و فصل سی و چهارم بررسی شدهاند. چهارچوب نظری پژوهش دستور نظاممند نقشی هلیدی و متیسن (2004) انتخاب شد و سپس انواع استعارهی دستوری در داده‌های پژوهش مشخص و شمارش شد. نتایج حاصل از تحلیل کیفی و کمی داده‌ها نشان می‌دهد که در ترجمههای ابراهیمی و رضایی، استعارهی دستوری کمتری نسبت به متن اصلی رمان، بهکار رفته است. مقایسهی ترجمهها نیز نشان می‌دهد که در ترجمهی ابراهیمی، استعاره‌های دستوری بیشتری نسبت به ترجمهی رضایی بهکار رفته است.واژگان کلیدی: بلندی‌های بادگیر، امیلی برونته، استعارهی دستوری، رضا رضایی، نوشین ابراهیمی.
معنا شناسی
ساسان ملکی؛ سامان ملکی؛ فاطمه بختیاری
چکیده
با استعاره‌های مفهومی می‌توان هیجانات را به صورت تجربه‌های عینی صورت‌بندی کرد و با مَجاز، بازتاب آنها را به شکل تجربه‌های جسمانی و واکنش‌های رفتاری مجازبنیاد نشان داد. این پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و هدف آن، بررسی دو سازوکار شناختی استعاره و مَجاز و شیوۀ تعامل آنها در مفهوم‌سازی ترس است. برای انجام این پژوهش، از هشتاد ...
بیشتر
با استعاره‌های مفهومی می‌توان هیجانات را به صورت تجربه‌های عینی صورت‌بندی کرد و با مَجاز، بازتاب آنها را به شکل تجربه‌های جسمانی و واکنش‌های رفتاری مجازبنیاد نشان داد. این پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی است و هدف آن، بررسی دو سازوکار شناختی استعاره و مَجاز و شیوۀ تعامل آنها در مفهوم‌سازی ترس است. برای انجام این پژوهش، از هشتاد و چهار نفر از دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاههای ملایر و ایلام خواسته شد تا از ماجرایی بنویسند که موجب ترس آنها شده باشد و ترس خود را توصیف کنند. یافته‌ها نشان داد که افراد شرکتکننده در پژوهش، از شانزده حوزۀ مبداء استعاری و بیست و چهار واکنش جسمانی و رفتاری برای سازماندهی مفهوم ترس استفاده کرده‌اند. همچنین، بیشترین فراوانی در حوزۀ استعاره، مربوط به حوزههای عینی «دشمن/حریف»، «مرگ»، «سفر»، «شنیدن صدا» و «ماده/شیء» بوده است و واکنش‌های جسمانی و رفتاری مجازبنیاد، هیجان ترس را بیشتر در قالب «سرما و لرز»، «تپش قلب»، «گریه» و «ناتوانی در حرکت» مفهوم‌سازی کرده‌اند. این پژوهش نشان داد که ترس در برخی حوزهها به شیوۀ تعاملی و با «استعاره- مجاز»، «استعاره- استعاره»، «مجاز- استعاره» و «مجاز- مجاز» صورت‌بندی شده است.
زبانشناسی و گویشهای خراسان
سید محمد رضا عادل؛ فاطمه اکبری
چکیده
این مطالعه به عنوان بخشی از پروژه الگوهای تحقق کنش گفتاری بین فرهنگی، به دنبال بررسی راهبردهای عذرخواهی مورد استفاده دانشجویان ایرانی و روسی است که زبان خارجی را در بافت‌های رسمی و غیررسمی می‌آموزند. افزون بر آن، هدف این تحقیق کشف تاثیر فاصله اجتماعی و تسلط اجتماعی بر فراوانی راهبردهای عذرخواهی و تشدید کننده‌های درونی در زبان‌های ...
بیشتر
این مطالعه به عنوان بخشی از پروژه الگوهای تحقق کنش گفتاری بین فرهنگی، به دنبال بررسی راهبردهای عذرخواهی مورد استفاده دانشجویان ایرانی و روسی است که زبان خارجی را در بافت‌های رسمی و غیررسمی می‌آموزند. افزون بر آن، هدف این تحقیق کشف تاثیر فاصله اجتماعی و تسلط اجتماعی بر فراوانی راهبردهای عذرخواهی و تشدید کننده‌های درونی در زبان‌های روسی، فارسی و انگلیسی است. در این بررسی ۸۴ شرکت کننده در دو موقعیت ایفای نقش عذرخواهی شرکت کردند و سپس طبق طبقه‌بندی مقوله عذرخواهی بلوم-کالکا، هوس و کاسپر کدگذاری شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که فراگیران زبان‌های خارجی فارسی و روسی در مقایسه با گویشوران زبان انگلیسی از ساختارهای کاربردشناختی فرمول دار بیشتری استفاده کردند که بیشترین فرمول معناشناختی عذرخواهی مورد استفاده در زبان فارسی، ابزارهای نشان دهنده کنش منظوری (IFID)و در زبان روسی ابزار توضیح یا بیان علت است. همچنین ارزش متغیرهای خارجی بافت بر فراوانی تشدید کننده‌های درونی در موقعیت های مختلف تاثیر داشت. افزون بر آن، مفاهیم ضمنی حاصل از این مطالعه برای ارتباطات درون فرهنگی مورد بحث و نظر قرار گرفت.
معنا شناسی
رضا قنبری عبدالملکی
چکیده
این مقاله با هدف بررسی نشانه‌شناختی شعر «صدای پای آب» و تأثیر آن بر درک عمیق‌تر ادبیات معاصر ایران تدوین شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که عناصر نشانه‌شناسی در این شعر چگونه به تفسیر معانی ژرف‌تر کمک می‌کنند و چه رابطه‌ای میان نشانه‌ها و تجربه‌های انسانی در متن وجود دارد. در این راستا، از روش خوانش اکتشافی مایکل ریفاتر به‌عنوان ...
بیشتر
این مقاله با هدف بررسی نشانه‌شناختی شعر «صدای پای آب» و تأثیر آن بر درک عمیق‌تر ادبیات معاصر ایران تدوین شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که عناصر نشانه‌شناسی در این شعر چگونه به تفسیر معانی ژرف‌تر کمک می‌کنند و چه رابطه‌ای میان نشانه‌ها و تجربه‌های انسانی در متن وجود دارد. در این راستا، از روش خوانش اکتشافی مایکل ریفاتر به‌عنوان چارچوب نظری اصلی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سپهری با بهرهگیری از نشانههای طبیعی و تجربیات انسانی، ارتباطی متقابل و عمیق میان انسان و طبیعت برقرار کرده است. این پیوند نهتنها در سطح معنایی شعر، بلکه در لایههای زیرین آن نیز قابل مشاهده است. افزون بر این، با تحلیل عناصری همچون رنگها، صداها و احساسات، مقاله میکوشد درکی روشنتر از ساختار شعر و پیوند آن با زندگی روزمره ارائه دهد. در نهایت، این تحقیق به شناخت دقیقتری از نقش نشانه‌ها در ادبیات و قدرت منحصربهفرد شعر سپهری در بازتاب تجربیات انسانی منجر شده و زمینه را برای مطالعات بیشتر در این حوزه فراهم می‌آورد.
یدالله منصوری
چکیده
در این گفتار نگارنده کوشیده است که به کار و پیشه و پیشه‌وران و پیشه‌وری روزگار ساسانی بپردازد که از رهگذر متون زبان پهلوی یا همان فارسی میانه (سوم تا دهم میلادی) بدست آمده است. با یادآوری دقیق نشانی این واژگان در آن متون کم و کیف و نام و عناوین این پیشه‌ها، این بار نه پیشههای درباری و دستگاه ادارای کشوری و لشگری یعنی طبقۀ فرمانروایان ...
بیشتر
در این گفتار نگارنده کوشیده است که به کار و پیشه و پیشه‌وران و پیشه‌وری روزگار ساسانی بپردازد که از رهگذر متون زبان پهلوی یا همان فارسی میانه (سوم تا دهم میلادی) بدست آمده است. با یادآوری دقیق نشانی این واژگان در آن متون کم و کیف و نام و عناوین این پیشه‌ها، این بار نه پیشههای درباری و دستگاه ادارای کشوری و لشگری یعنی طبقۀ فرمانروایان و موبدان و سپاهیان، بلکه به پیشههای همگانی و مشاغل عمومی و فراگیر جامعه ساسانی همراه با دسته‌بندی و تحلیل در آن روزگاران بپردازد. تا جایی که نگارنده آگاهی دارد، تاکنون، جز به‌صورت اشارات پراکنده به برخی از آنها، کار پژوهشی در این زمینه به‌صورتِ جداگانه و سامانمند، نوشته یا منتشر نشده است.
مطالبی که در این زمینه منتشر شده در چنان‌که در پیشینة تحقیق ذکرش گذشت مراجعه مستقیم به متون قابل دسترس پهلوی صورت نگرفته است و بیشتر براساس آثار فارسی تاریخی و عربی دورة آغازین اسلامی صورت گرفته است، به سخن دیگر از منابع دست اول زبان فارسی میانه یا پهلوی چندان استفاده نشده است و این موارد به نمونه‌های پراکنده، بیشتر به اسامی و عناوین خاص طبقه چهارگانه اشاره دارند.
ارائۀ این مطالب از منظرِ زبانشناسی تاریخی و اجتماعی و شناخت دقیق مشاغل ایرانیان در زمان ساسانیان حائز اهمیت و سودمند است و در نیرومند کردن زبان فارسی و واژه سازی و واژه‌گزینی به ما الگوی مناسبی نشان می‌دهد.
تحلیل گفتمان انتقادی
زهرا امینی شلمزاری؛ سیده مریم روضاتیان
چکیده
روابط اجتماعی افراد سبب ایجاد قدرت نابرابر در جامعه می‌گردد. قدرت علاوه بر نابرابری ناپایدار است و افراد پیوسته در حال تلاش برای حفظ روابط قدرت خویش هستند. زبان یکی از مؤلفه‌های اصلی است که روابط نابرابر قدرت را آشکار میکند و در تحلیل گفتمان انتقادی که از نظریه‌های کارآمد برای تحلیل قدرت است، نقش برجسته دارد. نورمن فرکلاف از نظریه‌پردازان ...
بیشتر
روابط اجتماعی افراد سبب ایجاد قدرت نابرابر در جامعه می‌گردد. قدرت علاوه بر نابرابری ناپایدار است و افراد پیوسته در حال تلاش برای حفظ روابط قدرت خویش هستند. زبان یکی از مؤلفه‌های اصلی است که روابط نابرابر قدرت را آشکار میکند و در تحلیل گفتمان انتقادی که از نظریه‌های کارآمد برای تحلیل قدرت است، نقش برجسته دارد. نورمن فرکلاف از نظریه‌پردازان برجسته تحلیل گفتمان انتقادی به نقش نابرابر قدرت در روابط اجتماعی تأکید میکند. در این پژوهش منظومه لیلی و مجنون نظامی و جامی با استفاده از الگوی سه بعدی فرکلاف و تأکید بر مؤلفه قدرت تحلیل شده است. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد، شرایط اجتماعی متفاوت سبب تغییر نقش قدرت در منظومه نظامی و جامی است. تأثیر تصوف و عرفان رایج در محیط اجتماعی جامی سبب نتیجهگیری و پایان متفاوت می‌شود. مجنون به عشق الهی متصل می‌گردد و عشق مجازی را رها میکند. نظامی که برای نقش زن در اجتماع ارزشی متفاوت قائل است، عشق را به نام لیلی و پس از آن مجنون ختم میکند.
روان شناسی زبان
زهرا شریعت پناه؛ شیما ابراهیمی؛ رضا پیش قدم؛ محمدجواد مهدوی
چکیده
نگارش دانشگاهی یکی از راه‌های مؤثر در انتقال دانش و اطلاعات در محیط دانشگاهی است؛ با این حال مهارت نگارش در نهادهای آموزشی از مدرسه تا دانشگاه چندان جدی گرفته نمی‌شود. از طرفی دانشجویان نیز تمایل زیادی به این مهارت نشان نمی‌دهند و نگارش را یک فرآیند پیچیده می‌دانند. در پژوهش شبه‌آزمایشی حاضر با هدف نشان دادن اهمیت استفاده از حواس ...
بیشتر
نگارش دانشگاهی یکی از راه‌های مؤثر در انتقال دانش و اطلاعات در محیط دانشگاهی است؛ با این حال مهارت نگارش در نهادهای آموزشی از مدرسه تا دانشگاه چندان جدی گرفته نمی‌شود. از طرفی دانشجویان نیز تمایل زیادی به این مهارت نشان نمی‌دهند و نگارش را یک فرآیند پیچیده می‌دانند. در پژوهش شبه‌آزمایشی حاضر با هدف نشان دادن اهمیت استفاده از حواس در آموزش مهارت نگارش، تأثیر آموزش‌های چندحسی محیطی و موضوعی بر میزان تمایل به نگارش دانشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. 300 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از گذراندن 7 جلسه آموزش در 3 گروه (1- آموزش چندحسی محیطی، 2- آموزش چندحسی موضوعی 3- روش معمول تدریس) براساس پرسشنامة تمایل به نگارش دانشگاهی و نگارش یک متن توصیفی در پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان داد در گروهی که آموزش چندحسی محیطی دریافت کرده‌اند، تمایل به نگارش افزایش معناداری داشته است و تمایل دانشجویان زن در گروه چندحسی موضوعی نسبت به دانشجویان مرد دو گروه دیگر بالاتر بوده است. بنابراین به‌نظر می‌رسد روش‌های چندحسی در مقایسه با روش سنتی تعامل اجتماعی و حمایت گروهی را افزایش می‌دهند و دانشجویان از طریق تعامل بیشتر با محیط، خودکارآمدی بالاتری را در نوشتن تجربه می‌کنند.
گویش شناسی
سهراب غلامی؛ جلال رحیمیان؛ فرخ حاجیانی
چکیده
حناشور از روستاهای دهستان طسوج بخشِ شنبه و طسوج از شهرستان دشتیِ استان بوشهر است. گویش حناشوری از گونه‌های زبانیِ فارسی استان بوشهر می‌باشد. مصاحبه با گویشوران اصیل، ثبت‌و‌ضبط گفتار و آوانگاری صوت ایشان، به‌جهت تکمیل پیکرۀ زبانیِ پژوهش با روش‌های میدانی و توصیفی– تحلیلی با ابزاری کتابخانه‌ای برای انجام این پژوهش بهکار گرفته ...
بیشتر
حناشور از روستاهای دهستان طسوج بخشِ شنبه و طسوج از شهرستان دشتیِ استان بوشهر است. گویش حناشوری از گونه‌های زبانیِ فارسی استان بوشهر می‌باشد. مصاحبه با گویشوران اصیل، ثبت‌و‌ضبط گفتار و آوانگاری صوت ایشان، به‌جهت تکمیل پیکرۀ زبانیِ پژوهش با روش‌های میدانی و توصیفی– تحلیلی با ابزاری کتابخانه‌ای برای انجام این پژوهش بهکار گرفته شده‌است و اطلاعات لازم، از همین روش‌ها جمع‌آوری، بررسی و تجزیه و تحلیل شده‌است. در این پژوهش، واکاوی ستگاه فعل، ویژگی‌های اجزای تشکیل دهندۀ آن و تصریف افعال در نمود، وجه و زمان‌های موجود در حناشوری، مورد توجّه قرار گرفته‌است. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که صورت‌های فعلی، از ریشۀ گذشته یا غیرگذشته هستند و همچون فارسی معیار از نظر نوع، به کمکی، واژگانی و غیرشخصی طبقه‌بندی می‌شوند. صرف فعل در زمان گذشته و غیرگذشته است. ساختواژۀ آینده، مطابق با فارسی معیار وجود ندارد و همان فعل مضارع اخباری برای آن بهکار گرفته می‌شود و با توجه به بافت، تمایز میان این دو، مشخّص می‌شود. تمامِ وجوهِ افعالِ خودایستا و ناخودایستای اخباری و غیر اخباری و نمودهای فارسی معیار در حناشوری نیز دیده می‌شوند. برخلاف غالب گویشهای شهرستان دشتی، ویژگی کنایی در گویش حناشوری دیده نمی‌شود.
