مفعول نمایی افتراقی، نگاهی دیگر به "را"

محمد راسخ مهند

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  مفعول نمایی افتراقی ویژگی زبانهایی است که همه مفعولها را به یک شیوه نشان نمی دهند. بوسونگ (1985) این پدیده را در برخی از زبانهای ایرانی بررسی کرده است. آیسن (2003) نشانه «را» در فارسی را نشانه ای می داند که به معرفگی و جانداری مفعولها حساس است، و این زبان را نمئنه ای از زبانهای دارای مفعول نمایی افتراقی می داند. در این مقاله نشان داده ایم برخلاف ...  بیشتر

بررسی جنبه‌های کاربرد شناختی اشارات زمانی در زبان فارسی

محمّد عموزاده مهدیرجی؛ فاطمه بهرامی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  اشاره در زبان، از مقولاتی است که می تواند ازدیدگاه کاربردشناسی مورد تحلیل قرار گیرد.از این رو تحلیل جنبه‌های کاربرد شناختی اشارات زمانی در زبان فارسی و چگونگی به کارگیری این جنبه‌ها توسط سخنگویان فارسی زبان از اهداف نوشته حاضراست. بسیاری از اطّلاعاتی که در گفتار مردم منتقل می‌شود جنبة کاربرد شناختی دارد و به بافت موقعّیتی و اجتماعی ...  بیشتر

طرحهای زبانشناختی برجسته‌سازی عناوین در نشریّات ورزشی ایران

علیرضا خرمایی؛ آرمان ذاکر

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  در نشریّات ورزشی، هر نویسنده‌ای (ورزشی‌نویس) برای جذب مخاطب، خود را در رقابت با سایر کسانی می‌بیند که در همان نشریة او قلم می‌زنند. اوّلین و بهترین راه جذب مخاطب، جذّاب ساختن هر گزارش یا خبر از طریق برجسته‌سازی عنوان است. یکی از راههای برجسته‌سازی عنوان، استفاده از قلمها و رنگهای مختلف است که عموماً خارج از اختیار ورزشی‌نویس است؛ ...  بیشتر

بررسی کارکرد گروه نقشی زمان درزبان فارسی برپایة برنامة کمینه گرا

محمّد رضا پهلوان نژاد؛ مهدی مشکوةالدینی؛ سیّد محمّد حسینی معصوم

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  برنامة کمینه گرا (چامسکی، 1995) رویکرد غالب و جدید« زبان‌شناسی زایشی» است. بررسی پیوندهای سلسه مراتبیِ ساخت نمای جمله های زبان به لحاظ دانش زبانی ذهنی سخنگویان، هدف عمدة تحلیل ساختی در رویکرد یاد شده است. یکی از ویژگیهای تحلیل ساختی جمله در این رویکرد، در نظرگرفتن مقوله های نقشی است که به تبیین پیوندهای نحوی مقوله های واژگانی کمک می ...  بیشتر

مستندسازی و بررسی گویشهای ایرانی به عنوان میراث فرهنگی

بهروز محمودی بختیاری

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  در این روزها، حفظ و صیانت میراث فرهنگی به عنوان بخشی مهم از هویّت ملّی، مورد توّجه مردم و مقامات کشور قرار گرفته است. با این وجود ، به نظر نمی‌رسد چنین همّتی تاکنون صرف میراث فرهنگی «معنوی» ایران شده باشد. نظر به این‌که سرعت نابودی گویشها بسیار بالاتر از سرعت نابودی دیگر میراث‌ معنوی است و مرگ آنها بر بسیاری از عقاید و رسوم و باورها ...  بیشتر

پسوند« ‌ی» : پیشینه و کاربرد‌های آن (یک پژوهش ترازمانی)

نسترن توکّلی؛ سیامک صاحبی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  در میان پسوندهای موجود در زبان فارسی، پسوند «‌ی» از قدرتی بی‌مانند برخورداراست: چه از حیث تنوّع گروههای اشتقاقی و چه از لحاظ تعداد مشتقاتی که می‌سازد. این پسوند، که سابقة آن به ایرانی باستان بازمی‌گردد، بسیار زایاست و بالاترین بسامد را در میان دیگر وندها دارد. ازهمین‌رو، جستار حاضر با اتّخاذ رویکردی ترازمانی، سابقة حضور وکاربردهای ...  بیشتر

توصیف گویش گیوی در مقایسه با زبان پهلوی

جلیل الهl فاروقی هندوالان؛ حسن مهرجوفرد؛ مرجان درّی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  تحقیق حاضر قصد دارد با توصیف گویش گیوی و مقایسةآن با زبان پهلوی- بویژه از جنبة فرآیند های واجی- این گویش را به دلیل اهمیّت تاریخی و فرهنگی اش معرفی نماید و نشان دهد که در گویش گیوی می توان واژه های بسیاری یافت که با وجود اینکه تحت تاثیر فرآیند های واجی قرار گرفته اند در مقایسه با گویش معیار از نظر تلفّظ و معنا نزدیک به زبان پهلوی هستند. ...  بیشتر

تحلیل زبانی ـ اجتماعی گفتمان پزشک و بیمار فارسی زبان

محمدامین ناصح؛ زهرا استادزاده

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1389

چکیده
  این مقاله در حوزة جامعه شناسی زبان به بررسی رابطة قدرت/ همبستگی در گفتار پزشک و بیمار فارسی زبان می پردازد. ازاین رو متغیّر زبانی گونه های خطاب به عنوان یکی از نشانگرهای ابراز قدرت در کنار چهار متغیر اجتماعی جنسیت، طبقة اجتماعی، سن و تحصیلات مدّ نظر بوده . کاربرد متغیرها در هر گروه با بهره گیری از تحلیلهای آماری مورد بررسی دقیق قرار ...  بیشتر