رده شناسی زبان
نام اندام‌ها و بیان احساسات در زبان فارسی: نگاهی رده شناختی

والی رضایی؛ طاهره ثامنیان

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402

چکیده
  رده‌شناسی واژگانی مطالعه‌ی روش‌های خاصی است که بر اساس آنها زبان‌ها معنایی را در قالب واژه‌ها می‌گنجانند. به این ترتیب رده‌شناسی واژگانی را که با واژگان سروکار دارد می‌توان زیر شاخه‌ی رده‌شناسی معنایی به حساب آورد. اخیرا مطالعات در زبان‌شناسی شناختی نشان داده‌اند که چگونه اعضای بدن به عنوان منبع برای مفهوم‌سازی تجربه‌های ...  بیشتر

نحو
متمم مفعول در زبان فارسی

مریم خمسه عشری؛ رضوان متولیان؛ والی رضایی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 29-53

چکیده
  متمم مفعول به عنوان یکی از مقولات مهم و چالش‌برانگیز دستوری از گذشته تاکنون مورد توجه زبان‌شناسان و دستورنویسان واقع شده است. پژوهش حاضر ساخت دارای مقولۀ متمم مفعول را بر اساس سه فرضیۀ اساسی تحت عنوان نظریۀ خرده‌جمله، نظریۀ محمول‌سازی و نظریۀ محمول مرکب مورد بررسی قرار می‌دهد. اغلب زبان‌شناسان و دستور‌نویسانی که تاکنون ساخت ...  بیشتر

رده شناسی زبان
قیدهای زبان فارسی از نگاه سرنمون رده‌شناختی به اجزاء کلام

والی رضایی؛ نجمه خدری

دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 101-125

چکیده
  مقوله­ ی قید از مباحث پیچیده­ای است که تاکنون جنبه­ های متفاوتی از آن مورد بررسی قرار گرفته است. با این وجود، زبان­شناسان در خصوص مسائل متنوع مربوط به قید، از تعریف آن گرفته تا اصالت آن به عنوان یک مقوله واژگانی، به توافق همگانی نرسیده ­اند. در این پژوهش سعی بر آن است تا در چارچوب نظریه­ی سرنمون رده­شناختی با مشخص­ کردن ...  بیشتر

رده شناسی زبان
سلسله مراتب رده‌شناختی و حذف مفعول در زبان فارسی

فائزه سلیمی؛ والی رضایی؛ محمد عموزاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 135-157

چکیده
  از میان فرآیندهای کاهندة ظرفیت فعل می‌توان به حذف مفعول اشاره کرد که در آن فعل متعدی بدون بیان مفعول به صورت  یک فعل تک ظرفیتی به کار می رود. با این حال درک مخاطب از معنای جمله و نیز مفهوم مفعول محذوف کامل بوده و حذف مفعول در انتقال پیام خللی ایجاد نمی‌کند. ساخت حذف مفعولِ مورد نظر در پژوهش حاضر متفاوت از حذف به قرینه و حذف بافتی است ...  بیشتر

نگرشی نقشی-رده شناختی به کارکرد ساخت های کامل در زبان فارسی

منصور رحیمی فر؛ والی رضایی؛ رضوان متولیان

دوره 11، شماره 1 ، شهریور 1398، ، صفحه 111-139

چکیده
  ساخت­های­ کامل ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻲ، از مقوله­ های دستوری بحث برانگیز و دارای پیچیدگی از جنبه صوری و معنایی است. علت این پیچیدگی را باید در این ویژگی جستجو نماییم که از یک سو با گذشته و از سوی دیگر با زمان حال پیوند دارد. هم گذشته و هم کامل در پیوند با رویدادی به کار می­روند که پیش از هنگام گفتار رخ داده ­اند، هر چند در مورد ساخت کامل، بر ...  بیشتر

تناوب مکانی در افعال گذاشتنی زبان فارسی: رویکردی نقشگرا

زهرا قانع؛ والی رضایی

دوره 9، شماره 17 ، تیر 1397، ، صفحه 1-19

چکیده
  افعال گذاشتنی زیادی در زبان فارسی دارای تناوب مکانی هستند. تناوب مکانی رابطه بین دو ساخت نحوی از یک فعل سه ظرفیتی است که در آن مشارکت کنندگان- موضوع مکان و موضوع انتقالی- در هر یک از ساخت های نحوی به شکلی متفاوت ظهور می یابند. این جستار به هدف بررسی این مسأله از دیدگاه دستور نقش و ارجاع تدوین شده است و ضمن مقایسة این ساخت در زبان انگلیسی ...  بیشتر

بررسی نحوی و معنایی فعل های ایستا در زبان فارسی

والی رضایی

دوره 4، شماره 7 ، شهریور 1392

چکیده
  فعل در دستور زبان به عنوان هستة گروه فعلی و عنصر عمده و اصلی است. این مقوله دستوری در زبان‌های مختلف دارای ویژگی‌های نحوی و معنایی خاصی است. در برخی نظریه‌های دستوری مانند دستور نقش و ارجاع، افعال را به طبقاتی تقسیم نموده‌اند. در این نظریه، افعال به پنج طبقه شامل ایستا، کنشی، پایا، لحظه ای و کنشی-پایا طبقه‌بندی شده‌اند. هدف ما در ...  بیشتر

بررسی رده‌شناختی ساخت‌های سببی در زبان فارسی

والی رضایی

دوره 3، شماره 4 ، دی 1390

چکیده
  ساخت‌های سببی درنظام ذهنی بشر و در نتیجه درنظام زبانی همة زبان‌های دنیا، نقش بسیار اساسی دارد. در این تحقیق سعی شده است، پس از بررسی انواع ساخت‌های سببی از دیدگاه رده‌شناختی، با استفاده از انگاره ساختواژه- بنیاد و همچنین انگاره پیشنهادی سونگ، روی گروه اسمی سببی ‌ساز و سببی ‌پذیر ، تأکید بیشتری شود؛ همچنین بر اساس سلسله مراتب جانداری، ...  بیشتر