رده شناسی زبان
نام اندام‌ها و بیان احساسات در زبان فارسی: نگاهی رده شناختی

والی رضایی؛ طاهره ثامنیان

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402

چکیده
  رده‌شناسی واژگانی مطالعه‌ی روش‌های خاصی است که بر اساس آنها زبان‌ها معنایی را در قالب واژه‌ها می‌گنجانند. به این ترتیب رده‌شناسی واژگانی را که با واژگان سروکار دارد می‌توان زیر شاخه‌ی رده‌شناسی معنایی به حساب آورد. اخیرا مطالعات در زبان‌شناسی شناختی نشان داده‌اند که چگونه اعضای بدن به عنوان منبع برای مفهوم‌سازی تجربه‌های ...  بیشتر

رده شناسی زبان
قیدهای زبان فارسی از نگاه سرنمون رده‌شناختی به اجزاء کلام

والی رضایی؛ نجمه خدری

دوره 14، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 101-125

چکیده
  مقوله­ ی قید از مباحث پیچیده­ای است که تاکنون جنبه­ های متفاوتی از آن مورد بررسی قرار گرفته است. با این وجود، زبان­شناسان در خصوص مسائل متنوع مربوط به قید، از تعریف آن گرفته تا اصالت آن به عنوان یک مقوله واژگانی، به توافق همگانی نرسیده ­اند. در این پژوهش سعی بر آن است تا در چارچوب نظریه­ی سرنمون رده­شناختی با مشخص­ کردن ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی بازنمایی زبانی رویداد حرکت از منظر زبانشناسی شناختی: بررسی موردی افعال حرکتی در زبان مازندرانی

زهرا گلزاده گروی؛ زهرا باباسالاری؛ سعید یزدانی؛ محمد حسین شرف زاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 69-104

چکیده
  این پژوهش به ماهیت معنی‌شناختی افعال حرکتی زبان مازندرانی با تأکید بر الگوی غالب برای توزیع اطلاعات مربوط به شیوۀ مسیر و حرکت، چگونگی بازنمایی اطلاعات چندگانۀ مسیر و اطلاعات چندگانۀ شیوه می‍‌پردازد. از آنجاکه تقریباً همۀ پژوهش‌ها در مورد معنی‌شناسی افعال حرکتی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی با تکیه بر رویکرد شناختی و الگوهای واژگانی‌شدگی ...  بیشتر

رده شناسی زبان
ابزارهای تمایزگذاری فاعل و مفعول در عربی و فارسی: رویکردی تطبیقی-در زمانی

روح الله مفیدی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 105-133

چکیده
  این مقاله با نگاهی درزمانی (تاریخی) به بررسی و مقایسۀ تحولات دو زبان عربی و فارسی در سه حوزۀ آرایش واژگانی، مطابقه و حالت­نمایی به ­مثابه ابزارهای متمایزکردن فاعل و مفعول پرداخته‌است. درواقع، مسئلۀ اصلی این پژوهش، بررسی و پیگیری تحولاتی بوده که در تاریخِ این دو زبان در زمینۀ روش­های تفکیک فاعل و مفعول رخ داده‌است. در زبان عربی، ...  بیشتر

رده شناسی زبان
سلسله مراتب رده‌شناختی و حذف مفعول در زبان فارسی

فائزه سلیمی؛ والی رضایی؛ محمد عموزاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 135-157

چکیده
  از میان فرآیندهای کاهندة ظرفیت فعل می‌توان به حذف مفعول اشاره کرد که در آن فعل متعدی بدون بیان مفعول به صورت  یک فعل تک ظرفیتی به کار می رود. با این حال درک مخاطب از معنای جمله و نیز مفهوم مفعول محذوف کامل بوده و حذف مفعول در انتقال پیام خللی ایجاد نمی‌کند. ساخت حذف مفعولِ مورد نظر در پژوهش حاضر متفاوت از حذف به قرینه و حذف بافتی است ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی نمودها و کارکردهای مولفه فرمالیستی "هنجار گریزی معنایی "در منظومه ی مجنون و لیلی از امیر خسرو دهلوی

رضوان بارانی شیخ رباطی؛ شاهپور شهولی کوه شوری؛ سید علی سهراب نژاد

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 159-181

چکیده
  شاعران با کاربست شیوه‌های گوناگون زبانی، برای تصاویر ثابت و تکراری، نوآوری می‌آفرینند و کلام خود را از زبان روزمرّه و عادّی فاصله می‌دهند. این موضوع باعث اقناع حسّ زیبایی‌شناسی مخاطب و سهولت در فرآیند انتقال مفاهیم واحد به مخاطبان می‌شود. در نقد فرمالیستی، هنجارگریزی زبانی و معنایی از جمله روش-های اصلی اهل ادب برای دور کردن کلام ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی رده‌شناختی ضمیر ابقایی در ساخت موصولی‌ فارسی

حامد مولایی کوهبنانی

دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 113-140

چکیده
  یکی از کاربردهای ضمیر ابقایی در ساخت موصولی برخی زبان‌های دنیاست. براین اساس، ضمیر ابقایی اشاره به ضمیری هم‌نمایه با هسته اسمی ساخت موصولی دارد که درون بند موصولی ظاهر می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بررسی کارکرد ضمیر ابقایی در انواع ساخت‌های موصولی هسته‌دار فارسی، میزان انطباق رفتار این زبان با جهانی‌ها سنجیده شود. براین ...  بیشتر