تحلیل گفتمان
حسین لعل عارفی؛ علی اکبر شریعتی‌فر؛ علی عشقی سردهی
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 167-190
چکیده
استعارۀ مفهومی در عرصه‌های مختلفی همچون متون سیاسی، رسانهای و ادبی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است استعارۀ مفهومی در شعر معاصر پژوهش شود. این پژوهش در اصل به نقش استعارۀ مفهومی در ساخت و گزینش استعاره‌ها در اشعار شاملو و نادرپور توجه دارد و می‌کوشد این نکته را نشان دهد که میتوان پذیرفت استعاره، ...
بیشتر
استعارۀ مفهومی در عرصه‌های مختلفی همچون متون سیاسی، رسانهای و ادبی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است استعارۀ مفهومی در شعر معاصر پژوهش شود. این پژوهش در اصل به نقش استعارۀ مفهومی در ساخت و گزینش استعاره‌ها در اشعار شاملو و نادرپور توجه دارد و می‌کوشد این نکته را نشان دهد که میتوان پذیرفت استعاره، ابزاری برای بازنمایی مفاهیم خاص اجتماعی در اشعار مذکور است؟ در این پژوهش دادهها از مجموعه اشعار احمد شاملو و نادرپور استخراج شده و بر اساس نظریه استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون تجزیه و تحلیل شده‌اند. نتایج پژوهش نشان میدهد که مفاهیم مختلف از جمله مفاهیم اجتماعی و به ویژه زن در اشعار شاملو و نادرپور وجود دارد، اما میزان این موضوع در اشعار شاملو به مراتب بیشتر از اشعار نادرپور است؛ چرا که زمینه معنایی جنگ در استعارههای مفهومی اشعار شاملو بیشتر از اشعار نادرپور است. بنابراین نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل موثر در ساخت و گزینش استعاره در اشعار زن، نگرش و اندیشه شاعر، احساسات او و فضای اجتماعی حاکم بر روزگار شاعران هستند و این عامل نقش مهمی در ساخت و گزینش استعاره ایفا میکند.
پریوش اعلائیان؛ سید مصطفی عاصی؛ علی کریمی فیروزجایی؛ حیات عامری
دوره 12، شماره 1 ، تیر 1399، ، صفحه 31-60
چکیده
چکیدهبا روی کار آمدن فرهنگ‌های الکترونیکی و با توجه به نارسایی‌های فرهنگ‌های موجود فارسی، ارائۀ شیوه‌ای علمی و مبتنی بر نظریه در فرایند تدوین فرهنگ‌ها ضروری است. یکی از دغدغه‌های حوزۀ فرهنگ‌نگاری، همواره شیوۀ مرتب کردن اصطلاحات و عبارات اصطلاحی بوده است. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ اصطلاحات و عبارات اصطلاحی به شیوه‌ای غیرخطی ...
بیشتر
چکیدهبا روی کار آمدن فرهنگ‌های الکترونیکی و با توجه به نارسایی‌های فرهنگ‌های موجود فارسی، ارائۀ شیوه‌ای علمی و مبتنی بر نظریه در فرایند تدوین فرهنگ‌ها ضروری است. یکی از دغدغه‌های حوزۀ فرهنگ‌نگاری، همواره شیوۀ مرتب کردن اصطلاحات و عبارات اصطلاحی بوده است. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ اصطلاحات و عبارات اصطلاحی به شیوه‌ای غیرخطی در فرهنگ‌ها است. برای رسیدن به هدف پژوهش این پرسش مورد توجه قرار گرفت که چگونه میتوان شیوه‌ای جدا از شیوۀ متداولِ ترتیب الفبایی و خطی برای فهرست کردن اصطلاحات و ارائۀ معادل‌های آنها در نظر گرفت؟ در این راستا، نگارندگان با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد معناشناسی شناختی و مفاهیم مطرح در آن، همچون استعارۀ مفهومی، مجاز مفهومی و نیز دانش متعارف، به بررسی داده‌های برگرفته از فرهنگ دوجلدی فارسی سخن (انوری، 1382) پرداختند. در انتها، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با ارائۀ بسته‌های استعاری و مجازی و براساس دانش متعارف اهل زبان در فرهنگ‌های لغت، میتوان شیوه‌ای غیرخطی برای چینش اصطلاحات و معادل‌های آنها پیشنهاد کرد. اما تمام اصطلاحات قابل تحلیل براساس استعاره، مجاز و دانش متعارف نبودند، زیرا بعضی از اصطلاحات با بخش غیرمجازی زبان ساخته شده‌اند و بر همان اساس هم قابل تحلیل می‌باشند.
