گویش شناسی
فرانک رمضانی
چکیده
زبان به عنوان یک ابزار ارتباط و گویشهای به عنوان بخشهای در معرض تغییر و تکامل یک زبان همواره مورد توجه پژوهشگران بودهاند. از نظر زبانشناسان، عوامل جغرافیایی و اجتماعی در بروز و پیدایش گویشها تاثیر دارند. گردآوری و مستندسازی گویشهای محلی، برای طبقهبندی گویشهای ایران، و تدوین فرهنگ تاریخی زبان فارسی اهمیت بسزایی دارد. ...
بیشتر
زبان به عنوان یک ابزار ارتباط و گویشهای به عنوان بخشهای در معرض تغییر و تکامل یک زبان همواره مورد توجه پژوهشگران بودهاند. از نظر زبانشناسان، عوامل جغرافیایی و اجتماعی در بروز و پیدایش گویشها تاثیر دارند. گردآوری و مستندسازی گویشهای محلی، برای طبقهبندی گویشهای ایران، و تدوین فرهنگ تاریخی زبان فارسی اهمیت بسزایی دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تطبیقی ساختار دستوری-واژگانی دو گونۀ زبانی لری آباده و فارسی نو است و دادهها در این پژوهشِ کیفی به روش میدانی-کتابخانهای و از طریق مصاحبه با گویشوران این دو گونۀ زبانی و نیز منابع معتبر گردآوری شدهاند. در حقیقت این پژوهش میکوشد تا با مقایسۀ ساختار دو گویش لری آباده و فارسی نو نشان دهد که ساختار واژگانی و آوایی آنها چگونه است و در گذر زمان دستخوش چه تغییراتی شدهاند؟ با بررسی و تحلیل واژههای گویشی، برخی ابهامات متون فارسی نوشته شده به خطوط ایرانی با خط عربی-فارسی نیز برطرف میشود. نتایج این پژوهش نشان داد که ساخت آوایی گویش آباده (لری) به لحاظ دستوری و واژگانی با فارسی نو پیوند نزدیکی دارد.
زهره زرشناس؛ موسی محمودزهی؛ بهجت قاسم زاده
چکیده
بُمپوری، گویش بلوچی رایج در شهر تاریخی بمپور در شهرستان ایرانشهر است که بر اساس جدیدترین تقسیمبندیها، در گروه گویشهای جنوبی این زبان قرار میگیرد. با توجه به اینکه زبان بلوچی از کهنترین زبانهای ایرانی محسوب میشود و در تأثیرپذیری از زبان فارسی معیار تا حد زیادی محافظهکار بوده، بسیاری از گویشهای آن، از جمله بمپوری ...
بیشتر
بُمپوری، گویش بلوچی رایج در شهر تاریخی بمپور در شهرستان ایرانشهر است که بر اساس جدیدترین تقسیمبندیها، در گروه گویشهای جنوبی این زبان قرار میگیرد. با توجه به اینکه زبان بلوچی از کهنترین زبانهای ایرانی محسوب میشود و در تأثیرپذیری از زبان فارسی معیار تا حد زیادی محافظهکار بوده، بسیاری از گویشهای آن، از جمله بمپوری برخی از ویژگیهای زبانهای کهنتر ایرانی را در خود حفظ کردهاند.در مقالة حاضر برخی از واجهای ایرانی باستان که سیر تحولشان در این گویش با دورة میانه و جدید زبانهای ایرانی متفاوت بوده است، از جمله واکههای مرکب /ai/، /au/، همخوان /v/ آغازی، همخوانهای /f/، /x/ آغازی و میانی، همخوانهای /p/، /t/، /č/، /d/، /k/، /g/ میانی و خوشههای همخوانی /ϑr/، /*dz/، /št/ و /*hv/ مورد بررسی قرار میگیرند و وجوه تشابه یا تفاوت آنها با واجهای دورة باستان، میانه و نو ایرانی مشخص میگردد، علاوه بر این، به فرایند گردش واکهای و پیشینشدگی واکهای در این گویش پرداخته میشود. در گام بعد هر کدام از واجهای مورد نظر در این گویش با دو گویش بلوچی همجوار، یعنی دلگانی و لاشاری مقایسه میشوند و در پارهای از موارد نیز مقایسههایی با زبان رودباری کرمان صورت میگیرد.