نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
2 دانشجوی دکتری زبانشناسی شناختی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
چکیده
باتوجه به نقش پراهمیت یادآوری ، این موضوع از ابعاد متعدی مورد بررسی قرار گرفته است؛ برای مثال هیجانات که بار هیجانی را شامل می‌شود و پدیدۀ شکل – زمینه یا مفهومی که در آن یک موجودیت غالب بوده و«شکل» نامیده می‌شود در حالی که موجودیت دیگر در پس‌زمینه قرار گرفته و به‌عنوان «زمینه» شناخته می‌شود. پژوهش حاضربا استفاده از از فن‌آوری ردیابی چشم در پی پاسخ به سوالاتی از این قبیل است که آیا پدیده‌ی شکل-زمینه(محل قرارگیری واژگان به صورت مرکز و اطراف) در به خاطر سپاری واژگان نیز صدق می‌کند؟در به یادآوری واژگان «بار هیجانی واژگان» یا «محل قرارگرفتن واژگان» مؤثرتر هستند؟ مقدار زمان تثبیت چشم با میزان یادآوری واژه ارتباط دارد؟ جنسیت در به‌خاطرآوردن واژگان تاثیر دارد؟ حجم نمونه 30 نفرزن و مرد بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی است. تحلیل آمار توصیفی با استفاده از نرم‌افزار Spss نسخه ۲۶ صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد قرارگرفتن واژه در جایگاه «شکل» به‌تنهایی تأثیر معناداری بر یادآوری آن ندارد (p > 0.05) ؛ واژه‌های دارای بار هیجانی منفی بالا، حتی در جایگاه «زمینه» با درصد بیشتری نسبت به واژه‌های خنثی در جایگاه «شکل» یادآوری شدند. این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (p < 0.01) به عبارتی بار هیجانی منفی نسبت به جایگاه واژه نقش‌برجسته‌تری در یادآوری دارد. واژه‌های خنثی در جایگاه «شکل» نسبت به سایر واژه‌های هیجانی (مثبت‌تر، مثبت و منفی) در جایگاه «زمینه» در اولویت یادآوری بودند (p <0.05) . بین مدت‌زمان تثبیت چشم و میزان به یادآوری واژه همبستگی معناداری مشاهده نشد. ، تفاوت معناداری بین زنان و مردان در انتخاب نخستین واژه نبود و هر دو گروه عمدتاً واژه‌های دارای بار هیجانی منفی بیشتر را به یاد آوردند. مردان بیشتر واژه‌های خنثی را در جایگاه «شکل» و زنان واژه‌های هیجانی با بار مثبت را در جایگاه «زمینه» به عنوان دومین واژه به خاطر آوردند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Investigating the Competitive Effect of Valence and Figure-Ground Phenomenon on Vocabulary Recall using Eye Tracking
نویسندگان [English]
- Mohammad Reza Pahlavannezhad 1
- Sepideh Elmi 2
1 Full Professor in Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
2 PhD Candidate in Cognitive Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]
In light of the critical role of recall in daily life, this study explored two key factors affecting recall: emotional valence (positive, negative, or neutral emotions) and the figure-ground phenomenon, where one element is more prominent (figure) and the other recedes into the background (ground). Using eye-tracking technology, the study examined whether the figure-ground phenomenon applies to word recall, whether emotional valence or word placement has a stronger effect, whether fixation duration correlates with recall, and whether gender influences recall performance. This study involved 30 participants (men and women) and used a quasi-experimental design. Data analysis was conducted with SPSS (version 26). The results showed that word placement as a “figure” alone did not significantly impact recall (p>0.05). However, words with strong negative emotional valence were more frequently recalled—even when placed as “ground”—compared to neutral words in the “figure” position. This difference was statistically significant (p<0.01), indicating that negative emotional valence has a stronger influence on recall than word placement. Neutral words in the “figure” position were more likely to be recalled than emotionally valenced words (positive or negative) in the “ground” position (p<0.05). There was no significant correlation between fixation duration and word recall. Additionally, men and women showed no significant differences in recalling the first word, with both groups favoring words with strong negative emotional valence. However, men more often recalled neutral words in the “figure” position, while women more frequently recalled positively valenced words in the “ground” position as the second word.
کلیدواژه‌ها [English]
- Valence
- Figure-Ground Phenomenon
- Recall
- Eye Tracking
)
ارسال نظر در مورد این مقاله