مقایسة نظام زبانشناختی شنیداری و گفتاری در کودکان شنوا با همسالان کم‌شنوای دارای سمعک و کاشت حلزون شنوایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طیبه قاسمی ¹
• حسین نویدی نیا ²
• میترا راستگو مقدم ³
• حمید طیرانی نیک نژاد ⁴

¹ دانشگاه بیرجند گروه زبان انگلیسی

² گروه زبان انگلیسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند

³ گروه روانشناسی دانشگاه بیرجند

⁴ مرکز کاشت حلزون شنوایی خراسان و مرکز توانبخشی شنوا گستر مشهد

https://doi.org/10.22067/jlkd.2021.71981.1048

چکیده

کسب مهارت‌های زبانی نیازمند داشتن یک سیستم شنوایی خوب و سالم است. شنوایی در کودکان کم‌شنوا پس از دریافت سمعک و پروتز حلزون شنوایی آغاز می‌شود. اگرچه مهارت‌های زبانی و گفتار روزمره در کودکان کم‌شنوا به کمک گفتار درمانی ارتقاء می‌یابد، اما چون این کودکان وارد سیستم آموزشی عمومی می‌شوند و در کنار همسالان شنوا آموزش می‌بینند و با متون و کتب درسی مواجه می‌شوند لازم است مهارت‌های زبانی یعنی درک زبانی (گوش دادن) و بیانی (صحبت کردن) ایشان با همسالان شنوایشان به دقت بررسی شود. بنابراین در پژوهش حاضر به تحلیل و بررسی مؤلفه‌های گوش دادن و صحبت کردن در کودکان کم‌شنوا با همسالان شنوایشان پرداخته‌شده است. برای این منظور 39 کودک 8-6 سال دبستانی در این مطالعه مورد مقایسة قرارگرفتند. شرکت-کنندگان، شامل 10 کودک دارای سمعک، 13 کودک دارای پروتز حلزون شنوایی و 16 کودک شنوا بودند که به کمک آزمون رشد زبان Told-p:3 بررسی گردیدند. پس از انجام آزمون، داده‌ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون‌های غیر پارامتریک کروسکال والیس و یومن‌ویتنی مورد تحلیل و بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد، میان کودکان کاشت حلزون شده و دارای سمعک، در درک زبان و گفتار (گوش دادن و صحبت‌کردن) تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. اما بین کودکان شنوا و دو گروه کودکان کم‌شنوا در درک زبان و گفتار اختلاف معنی‌داری وجود دارد. باتوجه به این‌که زبان گفتاری پایه زبان نوشتاری است، کودکان کم‌شنوایی که در درک زبانی (گوش دادن) و بیان (صحبت کردن) ضعف دارند در ابعاد مختلف زبان نوشتاری (خواندن و نوشتن) نیز، عملکرد ضعیفی خواهند داشت و این امر در پیشرفت‌ تحصیلی کودکان کم‌شنوا حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

• زبان گفتاری
• گوش دادن و صحبت کردن
• کودکان دارای سمعک
• کودکان دارای کاشت حلزون شنوایی
• آزمون Told-p:3

20.1001.1.20087233.1400.13.2.1.2

موضوعات

• روان شناسی زبان

عنوان مقاله [English]

A comparative study on auditory and speech systems of hearing and hearing-impaired children with cochlear implants and hearing aids

نویسندگان [English]

• Tayebeh Ghasemi ¹
• Hossein Navidinia ²
• Mitra Rastguo Moghadam ³
• Hamid Tirani Niknejad ⁴

¹ English Language Department, University of Birjand, Birjand, Iran

² English Language Department, Faculty of Literature and Humanities, University of Birjand

³ Department of Psychologyو University of Birjand, Birjand, Iran

⁴ Khorasan Cochlear Implant Center, and Shanava Gostar Speech Therapy Center, Mashahd, Iran

چکیده [English]

In hearing-impaired children, cochlea begins after receiving a hearing aid and prosthesis, and these children begin hearing late. Although everyday language and speech skills are improved in deaf children with the help of speech therapy, because these children enter the public education system and are trained alongside their hearing peers and encounter texts and textbooks. It is necessary to carefully examine language skills, i.e. language comprehension (listening) and expression (speaking) in deaf children with their hearing peers. In the present study, the components of spoken language (listening and speaking) in deaf children with their hearing peers were investigated. For this purpose, 39 children aged 6-8 years were compared in this study. Participants in the study included 10 children with hearing aids, 13 children with cochlear implants and 16 hearing children who were assessed using the Told-p: 3 language development tests. After the test, the collected data were analyzed by SPSS software and non-parametric Kruskal-Wallis and Human Whitney tests. The results showed that there was no significant difference in spoken language, listening and speaking between children with cochlear implants and hearing aids. But there is a significant difference between hearing children and two groups of deaf children in different aspects of spoken language. Due to the fact that spoken language is the basis of written language, deaf children who are weak in different dimensions of spoken language (listening and speaking) will also perform poorly in different dimensions of written language (reading and writing) and this It is important in the educational development of deaf children.

کلیدواژه‌ها [English]

• Oral language
• listening and speaking
• children with hearing aids
• children with cochlear implants
• Told-p: 3

مراجع

ایلخانی، زهرا، شفیعی، بیژن، فرازی، مرتضی (1396). اثربخشی مداخله واژگان هسته­ای بر کودک مبتلا به ایدز با اختلال گفتاری. مجله علمی پزشکی جندی شاپور.  د 16 ، ش 3. صص 369-377.

2 - پرهیزگار، محمدرضا (1389)، شنوایی­شناسی پزشکی، تهران: انتشارات تیمورزاده: طبیب.

3 - تاج­الدینی، ساناز، منصوری، مهرزاد، نامی، محمد، فرپور، سیما، خرمایی، علیرضا، مولودی، امیرسعید، فرپور، حمیدرضا (1399). بررسی و مقایسه مؤلفه­های زبانی کودکان 7 تا 21 سالۀ فلج مغزی با کودکان سالم با تمرکز برنقشه­های توپوگرافیک الکتروآنسفالوگرافی کمّی. پژوهش­های زبانشناسی دانشگاه اصفهان. سال 12، ش 1، شماره ترتیبی 22 صص 65-86.

4 - تقی­خان، کیانا، حسن­زاده، سعید، خداوردیان، سهیلا (1396). قابلیت تبیین زبان در نظریۀ ذهن کودکان با اختلال طیف اتیسم. پژوهش­های کاربردی روانشناختی. د 8، ش 2. صص 69-77.

5 -تقی­زاده، الهه، فاروقی هندوالان، جلیل­الله، نویدی نیا، حسین (زیرچاپ). مشکلات تلفظی کودکان دارای تأخیر در گفتار در جایگاه آغازین، میانی و پایانی واژه ها: شواهدی از دختران و پسران 3 تا 8 سالة فارسی زبان شهرستان بیرجند. زبان پژوهی. ‎  10.22051/JLR.2020.30640.1850  

6 ـ توکلی، مهدیه، جلیله وند، ناهید، کمالی، محمد، مدرسی، یحیی، متصدی زرندی، مسعود (1395). بررسی تنوع واژگانی و پیچیدگی نحوی گفتار کودکان 8-9 ساله پس از کاشت حلزون شنوایی. علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد. د 5، ش 1، صص20-28.

7 ـ جاراللهی، فرنوش، مدرسی، یحیی، آقارسولی، زهرا، جعفری، سلیمه (1392). بررسی مقدماتی برخی توانایی های کاربردشناختی کودکان شنوا و کم­شنوا با استفاده ازآزمون باز گویی داستان. شنوایی شناسی. د 22، ش 1، صص 102-96.

8 ـ جلیله­وند، ناهید (1392). مروری بر تحول گفتار و زبان در کودکان ناشنوا پس از کاشت حلزون. علوم توانبخشی. د 9، ش 8، صص  1323-1332.

9 ـ جهانگیری، نادر و زهرا روحی (1389). سبب شناسى تأخیر زبان و نارسایی­هاى گفتار در عقب ماندگی ­ذهنی سندرم داون. مجلة زبانشناسی و گویش­های خراسان دانشگاه فردوسی مشهد. ش3. صص135-172.

10 ـ حسین­آبادی، شیما، ظریفیان، طلیعه، تیموری، رباب، بخشی، عنایت­الله (1398). مقایسه جنبه محتوایی و ساختاری مهارت تعریف اسم در کودکان کاربر کاشت حلزون با همتایان طبیعی. علوم توانبخشی. د 20، ش 3، صص 256-269.

11 ـ حق­جو، اصغر، سلیمانی، زهرا، دادگر، هوشنگ (1397). بررسی اثر بخشی پروتز کاشت حلزون و سمعک بر کسب مهارت خواندن در کودکان کم­شنوا. مطالعات ناتوانی. د 69، ش 8،  صص 1-7. 

12 ـ ذنوبی، طیبه (1394). کاربرد لغات و تعابیر توسط ناشنوایان. تاوان نامه. ش 1. صص 32 ـ 34.

13 ـ رهگذر، مهدی، موسوی، نجوا، شیرازی، طاهره سیما، داروبی، اکبر، دانای طوسی، مریم، پورشهباز، عباس (1388). مقایسه برخی توانایی­های کاربرد شناختی کودکان فارسی زبان کم­شنوای شدید 4تا 6 ساله با همسالان شنوا. توانبخشی. د 10، ش 3، پیاپی 39، صص 60-65.

14 - شکوهمند، فرزانه، خوش­سلیقه، مسعود (1399). زیرنویس ناشنوایان و کم­شنوایان در ایران: راهکارهای متنی زیرنویس درون زبان فارسی. جستارهای زبانی. د 11، ش 1، پیاپی 55، صص 53-80.

15 - شمسیان، فرشته ، فرقدانی چهار سوقی، زهره (1395). مقایسه میزان سرعت و درک خواندن دانش­آموزان کاشت حلزون شده و شنوای پایه اول دبستان. پژوهش در علوم توانبخشی. د 13، ش 4، صص  194-199. 

16 - ظریفیان، طلیعه، محمدی، ریحانه، محمودی بختیاری، بهروز (1391). بررسی مقایسه­ای مهارت­های نحوی کودکان کم­شنوا و شنوای فارسی زبان پیش دبستانی، پژوهش در علوم توانبخشی. د 8، ش 4، صص 659-670.

17 - عاشوری، محمد، جلیل آبکنار، سیده سمیه، حسن زاده، سعید، پور محمد رضای تجریشی، معصومه (1392). مقایسه وضوح گفتار کودکان کاشت حلزون شده، دارای سمعک و کودکان با شنوایی هنجار. علوم توانبخشی. د 14، ش 3، صص  15-8.

18 - غلامیان عارفی، محدثه، آذرین فر، مریم، حسینی، سیده فاطمه، سبحانی­راد، داوود (1399). بررسی رابطه خزانه واژگان و مهارت درک خواندن در سه گروه کودکان کم­شنوا، کاشت حلزون و سالم پایه چهارم مقطع ابتدایی شهر مشهد. علوم پیراپزشکی و توانبخشی. د 9، ش 2، صص 7-15.

19 - قائمی، حمید، وفائیان، اسماء، چهکندی، اطهره، سبحانی راد، داوود، ریاسی، مینا، طیرانی، حمید (1392). بررسی مقایسه­ای مهارت­های درک و کاربرد فعل مجهول در کودکان  کم­شنوای کاشت حلزون با کودکان طبیعی. علوم پیراپزشکی و توانبخشی. د 2، ش 2، صص  19-12. 

20 – قزل­سفلو، کبری (1388). فراگیر سازی، مزایا و معایب. تعلیم و تربیت استثنایی. د 7، ش 97، صص 73-68.

21 - گل­پور، لیلا، نیلی­پور، رضا، روشن، بلقیس (1385). تحلیل مقایسه­ای برخی ساختارهای صرفی-نحوی گفتار کودکان کم­شنوای شدید-عمیق در حال آموزش با کودکان عادی 4-5 فارسی زبان. شنوایی شناسی. د 15، ش 226، صص  29-23. 

22 - لرنر، ژانت (1390). ناتوانی­های یادگیری: نظریه­ها، تشخیص و راهبردهای تدریس. ترجمۀ عصمت دانش. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات. صص 443-446.

23 - لطفی، یونس، ظریفیان، طلیعه، مهرکیان، سعیده، رهگذر، مهدی (1388). بررسی ویژگی­های زبانی کودکان کم­شنوای پیش دبستانی شهر تهران. شنوایی شناسی- دانشگاه علوم پزشکی تهران. د 18، ش1، صص 97-89.

24 - محمداسماعیل­زاده، سحر، شریفی، شهلا، اصغری نکاح، سید محسن، طیرانی نیک­نژاد، حمید (1393). تأثیر بازی­های زبان‏ شناختی بر مهارت­های نحوی کودکان کم­شنوای کاربر سمعک. شنوایی شناسی-دانشگاه علوم پزشکی تهران. د 23، ش 5، صص  52-59.

25 - منوچهری، نسیم، عادل قهرمان، منصوره، مؤبدشاهی، فرزاد، متصدی زرندی، مسعود، روشن، بلقیس (1390). بررسی روند پیشرفت درک گفتار در کودکان دارای کاشت حلزون. شنوایی سنجی. د 20، ش 236، صص 31-37.

26 - نیوکامر، فیلیپ، ال، هامیل، دی، دونالد.  (1389). آزمون رشد زبان Told-p: 3.  ترجمة سعید حسن زاده و اصغر مینایی. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.

27 - هاشمی، سیدبصیر، منشی­زاده، لیلا، علیپور، عباس (1390). کاشت حلزون شنوایی و نقش برنامه توانبخشی متعاقب آن در ارتقاء هوش کلامی و غیر کلامی کودکان ناشنوای 6-9 ساله مرکز کاشت حلزون شنوایی فارس. کومش. د 13، ش 1، صص  99-93.

28- Adams, K., Brown, B. B. & Edwards, M. (2006). Disorders of language development (M. Taghi Monshi Tusi, Trans.). London: Whurr Publishers.

29 - Bloom, E., (1974). Talking, understanding and thinking. In R. L. Schiefelbusch & L. L. Lloyd (Eds.), Language perspectives, acquisition, retradition, and intervention. Austin, TX: PRO-ED.

30- Cannon, J. E., (2010). Vocabulary instruction through book read in American Sign Language for English-language learners with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 3 (2), 98-112.

31- Chapman, R., (1974). Discussion summary- developmental relationships between receptive and expressive language. In R. L. Schiefelbusch & L. L. Lloyd (Eds.), Language perspectives, acquisition, retradition, and intervention. Austin, TX: PRO-ED.

32- Dehghan-Hashtjin, Y. (1991). Speech and language disorders. Tehran: Rad Publications.

33- Ghayoumi Anaraki, Z., Faham, M., Derakhshandeh, F., Hashemi Hosseinabad, H., & Haresabadi, F. (2016). Language parameters of 4- to 7-year-old persian-speaking children with cleft lip and palate. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 68, 119–123.

34- Ingram, D. (1974). The relationship between comprehension and production. In R. L. Schiefelbusch & L. L. Lloyd (Eds.), Language perspectives, acquisition, retradition, and intervention. Austin, TX: PRO-ED.

35- Karl, A. & O’Donoghue, G. M., (2010). Profound deafness in childhood. The New England Journal of Medicine, 363, 1438-1450.

36- Pahlavan Nezhad, M. R. & Tayarani Niknezhad, H. (2014). Comparison of the speech syntactic features between hearing-impaired and normal hearing children. Iranian Journal of Otorhinolaryngology, 26(2), 62-75.

37- Paul, P. V. (1998). Literacy and deafness: The development of reading, writing, and literate thought. Needham Height: Allyn & Bacon.

38- Paul, P. V.  (2003). Processes and components of reading. In M. Marschark & P. E. Spencer (Eds.), Handbook of deaf studies, language, and education (pp. 79-109). New York: Oxford University Press.

39- Quigley, S. P., Smith, N. L. & Wilbur, R. B. (1974). Comprehension of relativized sentences by deaf students. Journal of Speech Language and Hearing Research, 17 (3), 325-341.

40- Rahimi, M., Sadighi, F., Razeghi, S. (2013). A comparison of linguistic skills between persian cochlear implant and normal hearing children. Iranian Rehabilitation Journal, 11(17), 11-19.

41- Ruben, R. J. (2018). Language development in the pediatric cochlear implant patient. Laryngoscope Investigative Otolaryngology, 3, 209-213.

42- Shafiei, B., & Farazi, M. (2017). Investigation of speech impairments in a child with HIV: the study of phonological processes: case report. Journal of Rehabilitation Sciences and Research, 1, 20-23.

43- Shojaei, E., Jafari, Z., Gholami, M. (2016). Effect of early intervention on language development in hearing-impaired children”. Iranian Journal of Otorhinolaryngology, 28(1), 13-21.

44- Zarate, S. (2014). Subtitling for deaf children: Granting Accessibility to Audiovisual programmers in an Educational Way. PhD Dissertation. University College London, England.