نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

1 تربیت مدرس

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تبلور و انعکاس افکار، باورها و بطور کلی ایدئولوژی در صورت های زبانی یکی از کانون های اصلی مورد توجه در بسیاری از حوزه های علوم انسانی به ویژه در زبان شناسی، مطالعات ترجمه و علوم سیاسی در چند دهه اخیر می باشد. از آنجایی که متون سیاسی اعم از متون زبان مبدأ و بازتولید آن در زبان مقصد بر اساس متغیرهای فرازبانی شکل می گیرد، می توان ادعا نمود که هر یک از انتخاب ها، دستکاری های زبانی و راهبردهای بکارگرفته شده توسط مترجمان نشأت گرفته از ایدئولوژی نهفته ویژه ای می باشد تا از این رهگذر اذهان مخاطبان خود را جهت داده و به سوی پذیرش آنچه مد نظر دارند، هدایت کنند. پژوهش حاضر در صدد آن است تا با بهره گرفتن از دستاوردهای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی و الگوی نظری وندایک (2004)، بکارگیری محورهای سبک و بلاغت توسط مترجمان فارسی و دلایل ایدئولوژیکی احتمالی گزینش آنها را در صورت وجود به چالش بکشد. بدین منظور ابتدا بکار بستن این دو محور در ترجمه فارسی متون سیاسی مکتوب انگلیسی محدود به مسائل مرتبط به ایران در دو سال اخیر بررسی شده و بر اساس آن چگونگی انعکاس ایدئولوژی مترجمان مورد واکاوی قرار گرفته است. سپس بسامد بهره گرفتن از این دو محور و راهبردها و استراتژی های معرفی شده مرتبط با هر یک احتساب و ارائه شده و مورد مقایسه قرار می گیرد. نتایج حاصل نشان می دهد که بکارگیری این دو محور غالباً با هدف بازنمایی و انعکاس ایدئولوژی مترجم فارسی همسو است. همچنین تفاوت چشمگیری میان میزان کاربرد این دو محور و راهبردهای آنها وجود داشته و علیرغم اینکه زبان فارسی از منظر ادبی بسیار غنی است، مترجمان فارسی در ترجمه متون سیاسی از محور بلاغت و راهبردهای مربوط با آن در مقایسه با محور سبک به ندرت بهره جسته اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Representation of Ideology in Translation of English Political Texts Regarding the Strategies of Style and Rhetoric: A Case of Critical Discourse Analysis

نویسندگان [English]

  • Ferdows Aghagolzadeh 1
  • ailin firoozian 2

1 Tarbiat Modares

2 Tarbiat Modares

چکیده [English]

Extended Abstract
1. Introduction
Without a doubt, people communicate their feelings and thoughts through discourse and texts. Every text is formed based on some metalinguistic variables including, culture, history, relations of power, politics, norms, and rules of the society. The author is supposed to organize a text considering all these mentioned variables and the translator is expected to take them into account while translating the same text (Wodak & Meyer, 2001). Hence, it can be inferred that the metalinguistic variables find their reflection in the language (the choice of words) both the author and translator employ and therefore, the trace of ideology can be found in all texts (Basnett, 2002; Schäffner, 2009). Moreover, the translator conveys his intended meaning to the reader by clever manipulation of words and structures (Tymoczko & Gentzler, 2002; Mason, 2010).
Considering all mentioned points and despite various ideological discourse structures proposed by Van Dijk (2004), Iranian researchers paid scant attention to the study of style and rhetoric as compared to other discourse structures introduced by Van Dijk (2004). Furthermore, regarding the reciprocal relationship between culture and language and the fact that Persian language is occupied with literary devices for long time, writers of different types of texts especially literary texts make use of these sources. Concerning the paucity of research in this realm, the chief purpose of this paper is to apply the Van Dijk (2004)‘s model as the starting point for critical discourse analysis of Persian political translated texts to arrive at deeper understanding of how political translators use these two discourse structures and their strategies in order to impose their intended ideologies. In addition, we try to uncover the ideological reasons of political translators in applying these two discourse structures.
2. Methodology
To collect data, a corpus of 300 English paragraphs and their translated counterparts in Persian were accurately scrutinized sentence by sentence. All these paragraphs were related to the recently important political issues in Iran which were translated into Persian by translators. This corpus is taken from a comprehensive collection of newspapers, websites, theses, magazines, recorded deals, and so on. To achieve the aim of this study, all sentences in the 300 paragraphs were read meticulously and critically, concentrating on each phrase, clause, and sentence separately and in conjunction with the neighboring phrases, clauses, and sentences. They were searched for the strategies of style and rhetoric; the strategy of style includes lexicalization and rhetoric is composed of 7 strategies which are simile, number game, irony, repetition, hyperbole, dramatization, and metaphor. Subsequently, one example was given for each strategy.
3. Discussion
The analysis of results exhibited that among 300 paragraphs taken into account, 50 instances of lexicalization were found; the reasons of applying such strategies were not the same throughout these paragraphs translated by different translators. The researchers cited three reasons behind making use of lexicalization which are as follows: 1) ideological lexicalization 2) stylistic lexicalization 3) complementary lexicalization (i.e., the translator resorts to the use of two strategies simultaneously, one of which is lexicalization, to express his ideology more effectively). The complementary lexicalization was classified into three groups: a) lexicalization and generalization b) lexicalization and euphemism c) lexicalization and nominalization. This finding is in line with the Ideological Square of Van Dijk (2004). Furthermore, the finding showed that the occurrences of the strategies of rhetoric were just equal to 7.
4. Conclusion
The results indicated that the frequency of employing rhetoric strategies was much less than the use of the style strategy. This would mean that the translators enjoyed more tendency to apply lexicalization strategy than the rhetoric ones. As a matter of fact, rhetoric strategies may embrace literary devices, the abundance of which can be apparently seen in Persian language and culture. However, it was found that Persian translators showed less tendency to use rhetoric strategies to reflect their own ideology. This result may lend support to the fact that political texts are mostly written in direct and straight manner and as a result, translators would prefer to use lexicalization strategy more frequently than rhetoric strategies.
Every scientific enquiry opens new directions for further research. Future directions for research in this area would be to survey political discourses in other countries and compare their results with the results of current study. Since this study focused on written discourse, it is engrossing to conduct another study to deal with spoken discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Linguistics and translation studies
  • critical discourse analysis
  • Ideology
  • Style and rhetoric structures
  • Political texts
کتابنامه
آزاد، ا. (1387). تجزیه و تحلیل خبر 20:30 در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران.
آقاگل‌زاده، ف. (1381). مقایسه و نقد رویکردهای تحلیل کلام و تحلیل کلام انتقادی در تولید و درک متن (رساله دکتری)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
آقاگل‌زاده، ف. (1383). روش‌شناسی تحقیق در تحلیل گفتمان انتقادی. ا. کاظمی (به کوشش).مجموعه مقالات ششمین کنفرانس زبان‌شناسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 37-22.
آقاگل‌زاده، ف. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
آقاگل‌زاده، ف. (1389). تحلیل گفتمان رادیو بر پایه نظریه‌ها و راهبردهای زبان‌شناسی. تهران: طرح آینده.
آقاگل‌زاده، ف. (1390). آسیب‌شناسی تحقیقات تحلیل گفتمان انتقادی در ایران. ف. آقاگل‌زاده (به کوشش). مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: نویسه پارسی، 22-11.
آقاگل‌زاده، ف. (1391). معادل‌یابی، اصطلاح‌شناسی و واژگان پایه در تحلیل گفتمان و کاربردشناسی زبان. ف. آقاگل‌زاده (به کوشش). مجموعه مقالات دومین‌ هم‌اندیشی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: نویسه پارسی، 30-13.
آقاگل‌زاده، ف. و خیرآبادی، ر. (1393). زبانشناسی خبر: به سوی ارائه الگوی تولید خبر در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: نشر علمی.
آقاگل‌زاده، ف. و دهقان، م. (1392). تحلیل بازنمایی شیوه‌های بازنمایی گزینش خبر بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. جستارهای زبانی. 5(4). 16-1.
اریس، آ. (1392). بررسی ترجمه اخبار سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بر اساس مدل سه وجهی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه فردوسی، مشهد.
اریس، آ. و هاشمی، م. ر. (1393). بررسی ترجمه اخبار سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. در ف. آقاگل‌زاده (به کوشش). مجموعه مقالات سومین همایش ملی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: نویسه پارسی، 78-65.
حق‌شناس، ع.م. (2001). فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی- فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
خسروی نیک، م. و یارمحمدی، ل. (1379). ساختارهای گفتمانی و ایدئولوژیکی در گفتمان‌های خبری روزنامه‌های ایران. در ف. فرحزاد (به کوشش). مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبانشناسی ایران. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 45-26.
خیرآبادی، ر. (1390). انگاره زبانشناختی تولید و پردازش خبر: رویکر د تحلیل گفتمان انتقادی (رساله دکتری)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
دهخدا، ع. (1373). لغت‌نامه فارسی به فارسی دهخدا. تهران: مؤسسه‌ انتشارات دانشگاه تهران.
سلطانی، ع. (1383). قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در مطبوعات (رساله دکتری)، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
سلطانی، ع. (1387). قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشرنی.
شیروان، ز. (1388). تحلیل گفتمان انتقادی پاره‌ای از متون مطبوعاتی سیاسی معاصر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه فردوسی، مشهد.
عطاران، ع. (1386). بررسی ترجمه متون خبری در وبگاه‌های ایرانی بر اساس دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی: مطالعه موردی وبگاه تابناک (پایان‌نامه کارشناسی ارشد).دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
عطایی، ر. (1386). تحلیل گفتمان انتقادی واژگان دارای بار ایدئولوژیک در ترجمه رمان‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
کوشا، م. و شمس، م. (1384). مسأله هسته‌ای ایران در خبرهای بریتانیا: بررسی نقادانه. مجله زبان-شناسی کاربردی. 8(2). 141-107.
محمدپور، ف. (1391). بررسی تحلیل گفتمان انتقادی مطبوعات ایران و انگلیسی‌زبان با موضوع بازدید از تأسیسات هسته‌ای کشور ایران. در ع. کوپال، ش. مدرس خیابانی و ج. یعقوبی درابی(به کوشش). نخستین همایش ملی زبان و زبان‌شناسی. تهران: نویسه پارسی، 366-355.
یارمحمدی، ل. (1383). گفتمان شناسی رایج و انتقادی. تهران: انتشارات هرمس.
یارمحمدی، ل. (1385). ارتباطات از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی. تهران: هرمس.
یارمحمدی، ل. و سیف، ل. (1383). بازنمایی کارگزاران اجتماعی در منازعات فلسطین و اسرائیل از طریق ساختارهای گفتمان‌مدار جامعه شناختی- معنایی. در ف. فرحزاد (به کوشش). مجموعه مقالات ششمین کنفرانس زبان‌شناسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 434-421.
Aslani, M., & Salmani, B. (2015). “Ideology and translation: A critical discourse analysis approach towards the representation of political news in translation”. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, 4(3), 80- 88.
Bassnett, S. (2002). Translation studies. London and New York: Routledge.
Fairclough, N. (2001). Language and power. London: Longman.
Fairclough, N. (2010). Critical discourse analysis: The critical study of language. United Kingdom: Longman.
Fairclaugh, N., & Wodak, R. (1997). Critical discourse analysis. In T.A. Van Dijk (Ed.). Discourse studies: A multidisciplinary introduction (pp. 258-284). London: Sage.
Farahani, E.D. (2011). A critical discourse analysis of LA times and Tehran Times on the representation of Iran’s nuclear program implications (Master’s thesis). University of Arak, Iran.
Hemmati, A. (2012). Comprehension of ‘self’ and ‘the other’ in Obama’s speeches through the representation of social actor (Master’s thesis). Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
Johnstone, B. (2008). Discourse analysis. UK: Blackwell.
Keshavarz, M. H., & Alimadadi, L. (2011). “Manipulation of ideology in translation of political texts: A critical discourse analysis perspective”. Journal of Language and Translation, 2(1), 1-12.
Keshavarz, M. H., & Zonoozi, L. (2011). “Manipulation of ideology in translation of political texts: A critical discourse analysis perspective”. Journal of Language and Translation, 2(1), 1-12.
Khajeh, Z., & Khanmohammad, H. (2012). “Transmission of ideology through translation: A critical discourse analysis of Chomsky’s “Media Control” and its Persian translations”. Applied Language Research, 1, 24-42.
Khanjan, A., Amouzadeh, M., Eslami, A. & Tavangar, M. (2013). “Ideological aspects of translating news: Headlines from English to Persian”. Erudit, 58(1), 87-102.
Mahdiyan, M., Rahbar, M., & Hosseini Masoum, M. (2013). “Applying critical discourse analysis in translation of political speeches and interviews”. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 2(1), 35-47.
Longman, P. (2014). Longman of contemporary English. England: Longman.
Mason, I. (2010). Discourse, ideology and translation. In M. Baker (Ed.), Critical readings in translation studies (pp. 83-95). London and New York: Routledge.
Richardson, J. (2007). Analyzing newspaper: An approach from critical discourse analysis. China: Macmillan.
Schäffner, Ch. (2009). Political discourse and translation. In L. Wei & V. Cook (Eds.), Contemporary applied linguistics (pp. 142-164). London and New York: Continuum.
Shojaei, A., & Laheghi, F. (2012). “A critical discourse analysis of political ideology and control factors in news translation”. Theory and practice in language studies, 2(12), 2535-2540.
Van Dijk, T. A. (2004). Ideology and discourse: A multidisciplinary introduction. Barcelona: Pompeu Fabra University.
Van Dijk, T. A. (2006). Discourse and manipulation. London: Sage.
Van Dijk, T.A. (2012). Ideology and discourse. In M. Freeden, L. Tower Sargent, & M. Stears (Eds.), The Oxford handbook of political ideologies (pp. 175-196). London: Oxford University Press.
Van Leeuwen, T. (1993). Genre and field in critical discourse analysis: A synopsis analysis. Discourse and Society, 4(2), 193-223.
Van Leeuwen, T. (1996). The representation of social actors. In G. R. Caldas Coulthard (Eds.), Text and practice (pp. 45-69). London: Routledge.
Van Leeuwen, T. (2008). Discourse and practice. London: Oxford University Press.
Wodak, R., & Meyer, M. (2001). Methods of critical discourse analysis. London: Sage.
CAPTCHA Image