نحو
ام البنین خزایی؛ شجاع تفکری رضایی؛ ناهید اسلامی هنر؛ هدی مردوخی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1403
چکیده
چکیده
پژوهش حاضر به مرکبهای گروهیِ زبان فارسی در چارچوپ صرف توزیعی و رویکرد هارلی( 2008) و صدیقی( 2009) پرداخته است. هدف این جستار مشخصکردن وجود یا نبود این عناصر در زبان فارسی و توصیف و تبیین شیوۀ ساختهشدن آنها براساس ساختوکار موجود در نظریۀ مذکور بوده است. بررسی دادهها نشان داد که در این زبان دو نوع مرکب دیدهمیشود که مرکب ...
بیشتر
چکیده
پژوهش حاضر به مرکبهای گروهیِ زبان فارسی در چارچوپ صرف توزیعی و رویکرد هارلی( 2008) و صدیقی( 2009) پرداخته است. هدف این جستار مشخصکردن وجود یا نبود این عناصر در زبان فارسی و توصیف و تبیین شیوۀ ساختهشدن آنها براساس ساختوکار موجود در نظریۀ مذکور بوده است. بررسی دادهها نشان داد که در این زبان دو نوع مرکب دیدهمیشود که مرکب نوع اول دارای ساخت های دارای N/A [N/A + NP] و N[S + NP] و مرکب نوع دوم دارای ساخت N/A[N/A + PP] است. در ساختهایی مانند «بادمجاندورقابچین» و «دستازجانشسته» مشخص شد که در این زبان یک مرکب گروهی در جایگاه غیرهستۀ مرکب گروهی دیگری واقع میشود که تاییدکنندۀ نظر پفل(2017) است. همچنین نتایج نشان داد که ساخت مرکبهای گروهی در فارسی به روش اشتقاق سطح صفرِ هارلی(2008) است، بهاینصورت که یک هستۀ نقشیِ اسمساز یا صفتساز از طریق وندافزایی به گروه نحوی ضمیمه میشود و از طریق قانون درونداد- بروندادِ پفل(2015-2017) در درون بافت به اسم یا صفت تبدیل میشود. براساس این مشخص شد که مرکب-های گروهیِ فارسی دارای ساخت NN و AN هستند. دادههای این پژوهش که برگرفته از شّمِ زبانیِ نویسندگان و طباطبایی (1387) است و تحلیلی که برای آنها ارائه شد موید این باور زیربنایی موجود در صرف توزیعی است که صرف ساختِ متناسبی از نحو است که در چارچوب برنامۀ کمینهگرا شکل میگیرد. بهبیانی دیگر، در صرف توزیعی توصیف صریحی از ساخت واژه ارائه میشود.
کلیدواژهها:
مرکب گروهی، صرف توزیعی، اشتقاق سطح صفر، قانون درونداد- برونداد، زبان فارسی
نحو
آهو الوند؛ زینب محمدابراهیمی جهرمی
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 181-201
چکیده
فعل مرکب یکی از پربسامدترین انواع فعل در زبان فارسی است و تاکنون موضوع پژوهشهای متعددی بوده است. این فعل درواقع محمول مرکبی است متشکل از یک جزء فعلی (همکرد) و یک یا چند جزء غیرفعلی (فعلیار) که با هم، معنایی را افاده میکنند. در این مقاله الگویی برای ساختار نحوی افعال مرکب دوجزئی در زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ صرف توزیعی ارائه میدهیم. ...
بیشتر
فعل مرکب یکی از پربسامدترین انواع فعل در زبان فارسی است و تاکنون موضوع پژوهشهای متعددی بوده است. این فعل درواقع محمول مرکبی است متشکل از یک جزء فعلی (همکرد) و یک یا چند جزء غیرفعلی (فعلیار) که با هم، معنایی را افاده میکنند. در این مقاله الگویی برای ساختار نحوی افعال مرکب دوجزئی در زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ صرف توزیعی ارائه میدهیم. در ساختار افعال مرکب بهازای هر یک از اجزا یک ریشۀ انتزاعی دخیل است. این ریشهها فاقد مقولۀ دستوری و جوهرۀ آوایی و صرفاً زنجیرهای از مشخصههای صوریاند. پس از ادغام و حرکت به فراخور ساخت نحوی موردنظر، یعنی پس از پایان اشتقاق نحوی، مطابق مبانی صرف توزیعی دستخوش فرایندهای پسانحوی میشوند. درنهایت گرههای نحوی، برای درج مؤخر واحدهای واژگاهی آماده میشوند. نشان میدهیم که ریشۀ مربوط به جزء غیرفعلی در جایگاه هستۀ گروه محمول وارد اشتقاق میشود و بار اصلی حمل جمله را به عهده دارد، این گروه خود در جایگاه خواهر گروه فعلی کوچک است که هستهاش با ریشۀ مربوط به جزء فعلی اشغال شده است. همچنین درمورد افعال مرکب گذرا، گروه فعلی کوچک شکافته است و گروه جهت ذیل آن قرار دارد.
