بررسی زبان شناختی کهنترین متن گاهشماری فارسی به خط مانوی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه هاشمی زاده ابرقویی ¹
• آرمان بختیاری ²

¹ آموزش و پرورش استان یزد

² دانشیار گروه ایران شناسی و زبان های باستانی دانشکده علوم انسانی دانشگاه بو علی سینا همدان

10.22067/jlkd.2024.89834.1274

چکیده

متن M150 از جمله دست نوشته های مجموعه متن های مانوی آکادمی علوم برلین است که به خط مانوی و به زبان فارسی نو آغازین نوشته شده است. این متن را مانویان فارسی زبان آسیای میانه، به نگارش در آورده اند و از جمله کهن ترین متن های فارسی دری است. این دست نوشته به گونه ی جدولی تنظیم شده که بیشتر قسمت های آن آسیب دیده و دارای واژه های عربی بسیاری است که یک نمونه از گاهشماری سغدی- مانوی مربوط به نیمه ی نخست قرن چهارم هجری به شمار می رود. در این متن، نام روزها زردشتی، ولی نام سیارات و برج های دوازده گانه (صور فلکی) به صورت عربی آمده است. این مقاله، ابتدا به معرفی این گاهشماری قرن چهارم هجری می پردازد و سپس نویسه گردانی، آوانوشت و ترجمه شده و در پایان همراه با توضیحات و یادداشت‌ها به بررسی آن پرداخته شده است. متن M150 از جمله دست نوشته های مجموعه متن های مانوی آکادمی علوم برلین است که به خط مانوی و به زبان فارسی نو آغازین نوشته شده است. این متن را مانویان فارسی زبان آسیای میانه، به نگارش در آورده اند و از جمله کهن ترین متن های فارسی دری است. این دست نوشته به گونه ی جدولی تنظیم شده که بیشتر قسمت های آن آسیب دیده و دارای واژه های عربی بسیاری است که یک نمونه از گاهشماری سغدی- مانوی مربوط به نیمه ی نخست قرن چهارم هجری به شمار می رود. در این متن، نام روزها زردشتی، ولی نام سیارات و برج های دوازده گانه (صور فلکی) به صورت عربی آمده است. این مقاله، ابتدا به معرفی این گاهشماری قرن چهارم هجری می پردازد و سپس نویسه گردانی، آوانوشت و ترجمه شده و در پایان همراه با توضیحات و یادداشت‌ها به بررسی آن پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

• گاهشماری
• تقویم
• مانوی
• گاهشماری مانوی
• فارسی نو

موضوعات

• معنا شناسی

عنوان مقاله [English]

Linguistic review the oldest Persian calendars text in Manichean script

نویسندگان [English]

• fatemeh hashemi zadeh abarghooei ¹
• arman bakhtiary ²

¹ Education of Yazd province

² buali-sina university

چکیده [English]

Text M150 is one of the Manichaean manuscripts in early new Persian language of the Berlin academy of sciences. Müller in the same year of deciphering Manichaean script in 1904 read more sections of the texts and released it. Most of its parts are damaged and contains many Arabic words. This text contains a sogdian Manichaean calendar in the first half of the fourth century. In this text are names of the days Zoroastrianism, but the names of planets and constellations are Arabic. In this article is this lunar solar calendar of fourth century transcripted and translated and is given with the explanations and notes.

Text M150 is one of the Manichaean manuscripts in early new Persian language of the Berlin academy of sciences. Müller in the same year of deciphering Manichaean script in 1904 read more sections of the texts and released it. Most of its parts are damaged and contains many Arabic words. This text contains a sogdian Manichaean calendar in the first half of the fourth century. In this text are names of the days Zoroastrianism, but the names of planets and constellations are Arabic. In this article is this lunar solar calendar of fourth century transcripted and translated and is given with the explanations and notes.

کلیدواژه‌ها [English]

• choronology
• calendar
• Manichaean
• Manichaean choronology.New Persian