ساختار سطح آوایی واژگان ذهنی فارسی زبانان: بر اساس شواهد انگیزشی

نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

• فهیمه نصیب ضرابی
• محمدرضا پهلوان نژاد
• علی مشهدی

دانشگاه فردوسی مشهد

https://doi.org/10.22067/lj.v7i12.45595

چکیده

انگاره های فعّال سازی انتشاری ارائه شده از ساختار واژگان ذهنی، این مخزن را به چند سطح (معنایی، نحوی، آوایی) تقسیم می نمایند. هر سطح، شبکه ای از گره هایی است که با هم پیوند یافته اند. این پیوندها در هر سطح ماهیتی متفاوت دارند. مطالعات انجام شده بر روی زبان انگلیسی نشان داده است که در سطح آوایی، صورت های آوایی واژه ها از طریق پیوندهایی که بر اساس شباهت های واجی و هم چنین وزنی شکل گرفته اند، به یکدیگر متّصل اند. در این پژوهش، با استفاده از یک آزمون انگیزش آوایی در پی شناخت نوع پیوندهای میان صورت های آوایی واژه ها در واژگان ذهنی فارسی زبانان بوده ایم. 30 نفر در این آزمون انگیزشی پوششی شرکت کردند و نتایج حاصل، پس از تحلیل های آماری، مشخص کرد که سطح آوایی واژگان ذهنی در فارسی زبانان وزن-محور است و شباهت های واجی نقش کم رنگ تری را ایفا می نمایند.

کلیدواژه‌ها

• واژگان ذهنی
• سطح آوایی واژگان ذهنی
• فعّال سازی انتشاری
• انگیزش آوایی
• تشابهات وزنی

عنوان مقاله [English]

The sound level structure in Farsi speakers’ mental lexicon: A priming study

نویسندگان [English]

• Fahimeh Nasib Zarraby
• Mohammadreza Pahlavannezhad
• Ali Mashhadi

Ferdowsi university

چکیده [English]

The spreading activation models of mental lexicon's structure have presented the lexicon in multiple layers (semantic- syntactic- phonological). Each layer is a network of nodes which are associated by links. The nature of these links is different from layer to layer. The literature for English speakers has shown that in the phonological layer, phonological forms of words have been linked based on phonological similarities and rhyme. In the present study, we have investigated the nature of the links in phonological layer in the Farsi speakers' mental lexicon based on a phonological priming experiment. 30 participants have taken part in the experiment. The result has shown that the phonological layer in Farsi speakers' mental lexicon is rhyme-oriented and phonological similarities has a less active role in making the links between the phonological forms of words.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mental lexicon
• Sound level
• Spreading activation
• Phonological priming
• Rhyming

مراجع

بی جن خان، محمود و محسنی، مهدی. (1392)؛ فرهنگ بسامدی: بر اساس پیکره‌ی متنی زبان فارسی امروز. تهران: دانشگاه تهران.

Anderson,JohnR.,(1976);Language, memory,andthought; Cambridge, MA: Harvard University Press.

Bock, Kathryn, & Levelt, Willem, “Language production: Grammatical encoding”, in Morton Ann Gernsbacher,(1994), Handbook of psycholinguistics, San Diego, CA: Academic Press, 945-984.

Bowers, Jeffrey S., Vigliocco, Gabriella, & Haan, Richard, “Orthographic, phonological, and articulatory contributions to masked letter and word priming”, , 24, Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance 1998, 6: 1705-1719.

Carroll, David, (2008); Psychology of language (5th ed.); Toronto, Canada: Thomson Wadsworth.

Collins, Allan M., & Loftus, Elizabeth F., “A spreading-activation theory of semantic processing”, Psychological Review, 82, 1975, 6: 407-428.

Collins, Allan M., & Quillian, M. Ross, “Retrieval time from semantic memory”, Journal of Verbal Learning and Verbal Behaviour, 8, 1969, 2: 240–247.

Ferrand, Ludovic, & Grainger, Jonathan, “Phonology and orthography in visual word recognition: Evidence from masked non-word priming, The Quarterly Journal of Experimental Psychology: Section A, 45, 1992, 3: 353-372.

Grainger, Jonathan, & Ferrand, Lodovic, “Masked orthographic and phonological priming in visual word recognition and naming: Cross-task comparisons”, Journal of memory and language, 35, 1996, 5: 623-647.

Kiefer,Markus, “The N400 is modulated by unconsciously perceived masked words: Further evidence for an automatic spreading activation account of N400 priming effects”, Cognitive Brain Research, 13, 2002, 1: 27-39.

McNamara, Timothy P., “Priming and constraints it places on theories of memory and retrieval”, Psychological Review, 99, 1992, 4: 650-662.

McNamara, Timothy P. (2005); Semantic priming: Perspectives from memory and word recognition. New York, NY: Psychology Press.

Neely, James H., Keefe, Dennis E., & Ross, Kent L., “Semantic priming in the lexical decision task: Roles of prospective prime-generated expectancies and retrospective semantic matching”, Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 15, 1989, 6: 1003–1019.

Oldfield, Richard Charles, “Things, words and the brain”, The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 18, 1966, 4: 340-353.

Peirce, Jonathan W., “Generating stimuli for neuroscience using PsychoPy”, Frontiers in Neuroinformatics, 2, 2009, 1-8.

Posner, Michael I., & Snyder, Charles R. R., “Attention and cognitive control”, Robert Solso, 1975, Information processing and cognition: The Loyola symposium,Hillsdale, NY: Lawrence Erlbaum, 55-85.

Quillian, M. Ross, “Word concepts: A theory and simulation of some basic semantic capabilities”, Behavioral Science, 12, 1967, 5: 410-430.

Radeau, Monique, Morais, Jose, & Dewier, Agnles, “Phonological priming in spoken word recognition: Task effects”, Memory and Cognition, 17, 1989, 5: 525-535.

Ratcliff, Roger, & McKoon, Gail, “A retrieval theory of priming in memory”, Psychological Review, 95, 1988, 3: 385-408.

Slowiaczek, Louisa M., Nusbaum, Howard C., & Pisono, David B., “Phonological priming in auditory word recognition”, Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 13, 1987, 1: 64-75.

Sternberg, Robert J., & Sternberg, Karin, (2012); Cognitive psychology (6th ed.); Belmont, CA: Wadsworth.

Tanenhaus, Michael K., Flanigan, Helen P., & Seidenberg, Mark S., “Orthographic and phonological activation in auditory and visual word recognition”, Memory and Cognition, 8, 1980, 6: 513-520.

Tulving, Endel, “Concepts of memory”, Endel Tulving & Fergus I. M. Craik , 2000, The oxford handbook of memory, New York, NY: Oxford University Press, 33-44.