بررسی الگوی تکیه ی زیروبمی در گفتار فارسی مردان و زنان ایرانی مسلّط به زبان انگلیسی

نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

• سید محمد حسینی معصوم ¹
• زهرا رضایی ²

¹ فردوسی مشهد

² دانشگاه پیام نور

https://doi.org/10.22067/lj.v7i12.48951

چکیده

نظریه ی واج شناسی لایه ای، دو نوع تکیه را متمایز می کند که عبارتند از تکیه واژگانی و تکیه زیروبمی. این مقاله به بررسی و تحلیل صوت شناختی تکیه ی زیروبمی در گفتار فارسی گویشوران فارسی مسلّط به زبان انگلیسی می پردازد. زبان شناسان همواره از پدیده ی تداخل زبانی که طی آن ویژگی های مختلف زبان اول عناصر متناظر در زبان دوم را تحت تأثیر قرار می دهند. اما در این پژوهش تأثیر معکوس زبان دوم بر زبان اوّل مورد بررسی است که کمتر به آن توجه می شود. بر این اساس، با ارائه الگوی تکیه و مقایسه ی دو زبان انگلیسی و فارسی، گفتار فارسی افراد دوزبانه ی فارسی- انگلیسی از الگوی تکیه مورد تحلیل و مقایسه قرار می گیرد. در تحقیقات پیشین، الگوی تکیه ی زبان انگلیسی در هجاهای آغازین یا میانی کلمات یعنی الگوی تکیه ی چپ گرا و الگوی تکیه ی زبان فارسی در هجای پایانی کلمات یا الگوی تکیه ی راست گرا بیان شده است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار پِرَت مورد تحلیل صوت شناختی قرار گرفت و در نهایت، الگوی تکیه ی گفتار فارسی افراد به تفکیک جنسیت ارائه شد. نتایج حاکی از تأثیرپذیری نسبی الگوی تکیه در تلفظ فارسی افراد مورد آزمایش از الگوی تکیه زبان انگلیسی بود و این تأثیر در زنان به مراتب بیشتر از مردان مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل صوت شناختی
• واج شناسی لایه ای
• دوزبانه ها
• الگوی تکیه ی چپ گرا
• الگوی تکیه ی راست گرا

عنوان مقاله [English]

Pitch Accent Pattern in the Persian Speech of Iranian Persian-English Speaking Men and Women

نویسندگان [English]

• Seyed Mohammad Hosseini-Maasoum ¹
• Zahra Rezayee ²

¹ Ferdowsi University

² Associate professor, Department of Linguistics and Foreign Languages, Payame Noor University

چکیده [English]

Autosegmental-metrical (AM) phonology distinguishes two types of accents (stresses), namely: lexical accent and pitch accent. The present study offers an acoustic analysis of the prosodic feature, pitch accent, in the Persian speech of Persian speakers who are fluent in English as a second language (English instructors). Language interference has often been dealt with as the effect of firs language on the second, but this paper deals with a reverse effect, that of the second language on the first, which has often been neglected. Thus, the accent patterns of Persian and English have been introduced and the Persian speech of Native Persian bilinguals has been analyzed from this point of view. Former studies have shown that English has leftmost accent pattern and Persian has rightmost accent pattern. The data were analyzed by means of PRAAT 5.3.71 and the accent pattern of the subjects was extracted in separate male and female groups. The results indicated a relative effect of the English accent pattern on the Persian speech of Persian bilinguals. The effect was found to be stronger in females.

کلیدواژه‌ها [English]

• acoustic analysis
• Autosegmental-metrical (AM) phonology
• bilinguals
• leftmost accent pattern
• rightmost accent pattern

مراجع

اسلامی، محرّم (1388)، «تکیه در زبان فارسی»، دوفصل‌نامه پردازش علائم و داده‌ها، پیاپی 11، شماره 1، ص3-1.

--------- (1390)، واج شناسی (تحلیل نظام آهنگ زبان فارسی)، تهران: انتشارات سمت.

بی‌جن‌خان، محمود (1392)، نظام آوایی زبان فارسی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگا‌ه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه‌ی علوم انسانی.

ثمره،یدالله (1386)، آواشناسی زبان فارسی، آواها و ساخت آوایی هجا، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

نوربخش، ماندانا (1392)، آواشناسی فیزیکی با استفاده از رایانه، تهران: نشر علم.

وحیدیان‌ کامیار، تقی (1379)، نوای گفتار (تکیه، آهنگ، مکث) در فارسی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

Boersma, P. & Weenink, D. (2015), Praat: Doing Phonetics by Computer Program, Retrieved from; http;\\WWW.Praat.Org/ Time: 12:00 AM. Date: 2015/5/1

Crystal, D. 20035. A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: Blackwell.

Fergusen, C. A. (1957), “Word Stress in Persian”, Language: N.33,

pp.123-135.

Fry, D. B. (1958), “Experiments in Perception of Stress”, Language and Speech, 1958, 1:126-152.

Hayward, K. (2000), Experimental Phonetics, Harlow: Pearson Education.

Ladd, D. R. (1996), Intonational Phonology, Cambridge: Cambridge University Press.

Ladd, D. R. (2008), Intonational Phonology (second edition), Cambridge: Cambridge University Press.

Ladefoged, p. (2006), A Course in Phonetics (5th Edition), Los Angeles: Thomson

Yarmohammadi, L. (1996), A Contrastive Phonological Analysis of English and Persian, Shiraz: Shiraz University Press.

Volin, J. Weingratove, L. (2014), “Acoustic Correlates of Word Stress as a Cue to Accent Strength”, Research in Language: Vol. 12, pp. 175-185.