کاربرد مشخصه‌های صرفی، نحوی و بافتی در فرایند رشد مفهومی کودک

نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

• شهلا رقیب دوست
• الهه طاهری قلعه نو

علامه طباطبایی

https://doi.org/10.22067/lj.v6i10.31022

چکیده

مطالعات مربوط به زبان‌آموزی کودک نشان ‌می‌دهد که طی فرایند رشد واژگانی، مهارت استنباط مفهوم «جنس» از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا نقش اساسی در شکل‌گیری توانایی‌هایی مانند تعمیم و مقوله‌سازی مفاهیم ایفا‌می‌کند.هدف این پژوهش، بررسی میزان درک و تولید اسم ‌جنس و نیز ارزیابی و مقایسه الگوی رشدی آن در دو گروه سنی کودکان فارسی‌زبان 4-5 و 5-6 سالهاست. به این منظور، توانایی 16 کودک فارسی زبان تهرانی در پردازش اسم جنس از طریق یک آزمون صرفی-بافتی (برگرفته از پژوهشکیمپین و مارکمن، 2008)، که در سه بافت زبانی (با مفهوم جنس، غیرجنس و خنثی) ارائه‌شده بود و نیز از طریق یک آزمون نحوی (برگرفته از کیمپین، ملتزر و مارکمن، 2011) مورد مطالعه قرارگرفت. با تحلیل داده‌های این پژوهش مشخص شد که کودکان از سن 4 سالگی قادر هستند با استفاده از مشخصه‌های صرفی-نحوی و بافتی،مفهوم «نوع» را در قالب اسم‌جنس درک و تولید کنند و میان جملات حاوی اسم‌جنس و غیرجنس تمایز قائل ‌شوند. مقایسه عملکرد کودکان در دو گروه سنی نیز نشان‌داد که، مهارت پردازش اسم جنس در دو گروه سنی تفاوت معنی‌داری نشان ‌نمی‌دهد. پژوهش حاضر مؤیّد آن است که آزمودنی‌ها برای تمایز قائل شدن میان اسم جنس و اسم غیرجنس علاوه بر بهره‌مندی از مشخصه‌های صرفی و نحوی از بافت زبانی نیز سود بردند.

کلیدواژه‌ها

• رشد مفهومی
• اسم‌جنس
• مشخصه‌های صرفی و نحوی
• بافت زبانی

عنوان مقاله [English]

Using Morphosyntacticand Contextual Cues in Child Conceptual Development

نویسندگان [English]

• shahla Raghibdust
• elahetaheri Ghaleno

Allame Tabatabaii

چکیده [English]

Studies on child language acquisition show that in the lexical development process, generic concept has a significant function, as it has a determining role in the formation of skills such as extension and categorization of concepts. The present research aims to investigate the production and comprehension abilities of generic nouns, as well as the developmental patterns in two age groups (4-5 and 5-6 years)of 16 monolingual Persian-speaking children. To achieve this goal, we used two experiments, a morphological experiment (adopted fromCimpian&Markman, 2008) involving different linguistic contexts (with generic, non-generic and neutral concepts), and a syntactic experiment (adopted from Cimpian, Meltzer &Markman, 2011). Analysis of the data indicated that children as young as 4 were capable of using morphosyntactic and contextual cues to construe the concept of “kind” in the form of generic noun, and distinguish between generic and non-generic sentences. The comparison of the children’s performance in the two age groups demonstrated that they did not have any significant difference in processing generic noun phrases. The findings also confirmed that in addition to employing morphosyntactic cues, the subjects also used linguistic context to differentiate generic from non-generic nouns.

کلیدواژه‌ها [English]

• conceptual development
• generic noun
• morphosyntactic cues
• linguistic-context

مراجع

زیگلر، ر.، و م. و. آلیبالی، (1387)، تفکر کودکان: روان‌شناسی رشد شناختی، ترجمه و تلخیص سید کمال خرازی، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.

خانلری، پرویز، (1384)؛ دستور زبان فارسی (چاپ بیستم)، تهران: توس.

منشی‌زاده، م، «مشکل "یا"یِ نکره و عدد "یک" در فارسی امروز (بحثی مقابله‌ای در زبان فارسی و انگلیسی)»، پژوهشنامه علوم انسانی، ش 12، 1376، 114-118.

Bloom, A, (1981),The linguistic shaping of thought: A study in the impact of language on thinking in China and the West; Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

Cimpian, A., & E. M. Markman, »Preschool children’s use of cues to generic meaning«, Cognition, 107, 2008, 19-53.

Cimpian, A., T. J. Meltzer, & E. M. Markman, »Preschooler’s use of morphosyntactic cues to identify generic sentences: Indefinite singular noun phrases, tense and aspect«, Child development, 82(5), 2011, 1561- 1578.

Clark, E. V, (2009),First language acquisition (2nd Ed.), Cambridge: Cambridge University Press.

Gelman, S. A, »Learning words for kinds: Generic noun phrases in acquisition«, In D. G. Hall & S. R. Waxman (Eds.), (2004), Weaving a lexicon, Cambridge MA: MIT Press, 455-484.

Gelman, S. A., &N. S. Davidson, »Conceptual influence on category-based induction«,Cognitive Psychology, 66, 2013, 327-353.

Gelman, S. A., & L. Raman, »Preschool children use linguistic form class and pragmatic cues to interpret generics«, Child development, 74(1), 2003, 308- 325.

Gelman, S. A., J. R. Star, & J. E. Flukes, »Children’s use of generics in inductive inferences«,Journal of Cognition and Development, 3(2), 2002, 179–199.

Graham, S. A., S. L. Nayer, & S. A. Gelman, »Two-year-olds use the generic⁄nongenericdistinction to guide their inferences about novel kinds«, Child Development, 82(2), 2011, 493-507.

Hollander, M. A., S. A. Gelman, & J. Star, »Children’s interpretation of generic noun phrases«,Developmental Psychology, 38(6), 2002, 883-894.

O’Grady, W, )2005(,How children learn Language, Cambridge: Cambridge University Press.

Pappas, A., & S. A. Gelman, »Generic noun phrases in mother-child conversations«, Child Language, 25, 1998, 19-33.

Piaget, J, (1971),Biology and knowledge, Chicago: University of Chicago Press. (Original work published 1967)

Prasada, S, »Acquiring generic knowledge«, Trends in cognitive sciences, 4, 2000, 66-72.

Tardif, T. Z., S. A. Gelman, F. Xiaolan, & L. Zhu, »Acquisition of generic noun phrases in Chinese: Learning about lions without an ‘-s’«, Child Language, 39, 2012, 130-161.