معنا شناسی
عشرت ایشان اقا؛ محمد فاضلی؛ محمدعلی شریفیان
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 119-140
چکیده
استفادۀ عطار از تصویر و آفرینش تصویرهای گوناگون و خلاق از ویژگیهایی است که به آثار وی امکان تحلیلهای ورای تحلیلهای گفتمانی رایج میدهد. عطّار در آثار خود به فراخور موضوع، برای بیان مضامین و اصطلاحات حکمی و فلسفی، و تاثیرگذاری بیشتر ، از تصویرپردازی و ظرفیاهای آن در خلق زیبایی استفاده کرده است. تصاویر موجود در آثار عطار در ...
بیشتر
استفادۀ عطار از تصویر و آفرینش تصویرهای گوناگون و خلاق از ویژگیهایی است که به آثار وی امکان تحلیلهای ورای تحلیلهای گفتمانی رایج میدهد. عطّار در آثار خود به فراخور موضوع، برای بیان مضامین و اصطلاحات حکمی و فلسفی، و تاثیرگذاری بیشتر ، از تصویرپردازی و ظرفیاهای آن در خلق زیبایی استفاده کرده است. تصاویر موجود در آثار عطار در خدمت گسترش مفاهیم در داستان هستند و بر زیباییآفرینی و ابهام مجود در متن میافزایند، بنابراین ضرورت دارد که به شکلی روشمند بررسی شوند. نگاه عطار به تصویر فراتر از نظام ادبی نگاهی جهانشناختی نیز هست وی باور دارد؛ عالَم، تصویری از جمال حّق است که همۀ زیباییهای معشوق را در خود منعکس کرده و به راحتی میتوان صفات جمال حق را در دنیا و مخلوقات نظاره کرد. این پژوهش با استفاده از نشانهشناسی دیداری به بررسی رمزهای موجود در تصاویر به کار رفته در مثنویهای عطار پرداخته است. در این فرایند نخست برخی تصاویر مورد مطالعه قرار میگیرند؛ و ویژگیهای نظام دیداری موجود در تصاویر تا حد امکان بررسی میشوند و در مرحلۀ بعدی دلالتهای ضمنی و رمزگانی آنها مورد بررسی و اشاره قرار میگیرد تا نقش تصاویر در زیباییآفرینی و تکمیل گفتمان مفهومی مورد نظر عطار در آثارش آشکار شود.