رده شناسی زبان
نام اندام‌ها و بیان احساسات در زبان فارسی: نگاهی رده شناختی

والی رضایی؛ طاهره ثامنیان

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 27-1

چکیده
  رده‌شناسی واژگانی مطالعۀ روش‌های خاصی است که بر اساس آن‌ها زبان‌ها معنایی را در قالب واژه‌ها می‌گنجانند. به‌این‌ترتیب رده‌شناسی واژگانی را که با واژگان سروکار دارد، می‌توان زیرشاخۀ رده‌شناسی معنایی به‌حساب آورد. اخیراً مطالعات در زبان‌شناسی شناختی نشان داده‌اند که چگونه اعضای بدن به‌عنوان منبعی برای مفهوم‌سازی تجربه‌های ...  بیشتر

عصب شناسی زبان
تالاموس و دوزبانگی: شواهدی از fMRI

سیمین میکده؛ ورنر زومر؛ سیدامیرحسین بتولی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 51-29

چکیده
  دوزبانـگی با انطباق‌های ساختاری نواحی زیرقشری دخیل در کنترل چندین زبان مرتبط است (کرنار، ترفرز-دالر و پلیاستیکاس، 2023). تالاموس یک ساختار زوجی مادۀ خاکستری است که در نزدیکی مرکز مغز قرار دارد و انتقال اطلاعات به نواحی قشری را تنظیم می‌کند. اخیراً در یک مطالعۀ fMRI، حساسیت تالاموس به محرک‌های دستوری و نادستوری زبان اول در سطح کل-مغز ...  بیشتر

تحلیل گفتمان انتقادی
مردسالاری و زبان‌شناسی اجتماعی در شعر(مطالعۀ موردی: مفهوم پدرسالاری در اساطیر ایرانی)

احمد سپنتامهر؛ مجیدرضا خزاعی وفا؛ علی ماندگار

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 89-53

چکیده
  زبان از منظرهای مختلفی قابل‌مطالعه است و یکی از روش‌های پژوهش دگرگونی‌های زبانی در جامعه، پژوهش در منابع فرهنگی جامعه از قبیل داستان‌ها، رمان‌ها، تولیدات موسیقیایی و اشعار و اساطیر کهن است. از مقولات موردتوجه رسانه‏ها که در بازنمایی‏ها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و به‌طور ویژه بازنمایی جنسیتی مردانه ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
تحلیل گفتمان وندایکی هویت زنان در چهار رمان منتخب فارسی (سووشون، چراغها را من خاموش میکنم، سال بلوا، شوهر آهو خانم)

سجاد باقری؛ علی علیزاده

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 119-91

چکیده
  هویت زنان و مسائل پیرامون آن‌ها از موضوعات مهم این روزهای جامعه جهانی است؛ اما این بخش از جامعه به علت برخی سنت‌ها و عادات حاکم بر جوامع و نگاه خاص به آن‌ها، همیشه جنس دوم تلقی شده‌اند. این شیوۀ نگرش به هویت زن در ادبیات داستانی نیز نمود پیداکرده است. تحلیل گفتمان بر این اصل تأکید دارد که نحوه خلق هر گفتمان ریشه در دیدگاه خالق آن گفتمان ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
بررسی تطبیقی رمانتیسم زبانی در اشعار هوشنگ ابتهاج و انسی الحاج با رویکردی شناختی

سلیم قادری تپه رشت؛ ناصر حسینی؛ اردشیر صدر الدینی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 143-121

چکیده
  زبان‌شناسی ‌شناختی، به‌عنوان یکی از شاخه‌های اصلی علوم شناختی، رویکردی است که به زبان، به‌مثابه ابزاری برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می‌نگرد. معنی‌شناسی شناختی، به‌عنوان یکی از حوزه‌های اساسی زبان‌‌شناسی شناختی، دارای نظریه‌های مختلفی مانند طرح‌واره‌های تصویری، آمیختگی مفهومی، فضاهای ذهنی، مجاز و استعاره است. گرایش ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
نمودِ کهن‌الگویِ پیرِ دانا و رؤیا در منظومه‌هایِ حماسیِ بهمن‌نامه و فرامرزنامه

محسن آذرپیرا؛ حمیدرضا اردستانی رستمی؛ نصرا.. امامی؛ مسعود خردمندپور

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 166-145

چکیده
  «کهن‌الگو» یکی از اصطلاحات بنیادین در روان‌شناسی کارل گوستاو یونگ است که در ناخودآگاه فردی و جمعی نوع بشر حضور دارد. هنر و ادبیّات، یکی از نمودگاه‌های اصلی ناخودآگاه بشری است. در شعر کهن فارسی، به‌ویژه منظومۀ حماسیِ بهمن‌نامه و فرامرزنامه، کهن‌الگوها ازجمله کهن‌الگوی «پیرِ دانا» برای تحقّقِ منظور یا غرضی خاص در حماسه ...  بیشتر

تحلیل گفتمان انتقادی
بررسی فرایند دگرسازی و شگردهای بازنمایی زندگی شرقی ـ ایرانی در گفتمان جیمز موریه

رضا قنبری عبدالملکی؛ شهربانو قربان عبدالملکی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 193-167

چکیده
  پژوهش حاضر با تکیه بر نظریۀ تئون ون‌دایک، راهبردهای گفتمانیِ جیمز موریه در دگرسازی و بازنماییِ زندگیِ شرقی ـ ایرانی را مورد واکاوی قرار داده است. نگارندگان در این جستار با بررسی رمان سرگذشت حاجی‌بابا کوشیده‌اند به این پرسش‌ مهم پاسخ دهند که ایدئولوژی موریه چه سان بر گفتمان وی تأثیر نهاده است؟ این‌که هویت و شیوۀ زندگی شرقی ـ ایرانی، ...  بیشتر

تحلیل گفتمان انتقادی
نقد کهن‌الگویی شخصیّت مردان از مجموعه داستان‌های «یکی بود یکی نبود» از محمّدعلی جمال‌زاده با تکیه بر نظریه‌های جین شینودا بولن

غلامحسین خلیل پور؛ شاهپور شاهولی؛ سید علی سهراب نژاد

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، صفحه 216-195

چکیده
  تاکنون نظریّه‌های متنوّعی در شاخه‌های گوناگون علمی دربارۀ مقولۀ شخصیّت مطرح شده که آراء جین شینودا بولن از آن جمله است. او با رویکردی کهن‌الگویی و نظرداشت اسطوره‌های یونانی به بازنمایی ابعاد جدیدی از هر شخصیّت بر مبنای صفاتی که دارند، پرداخته است. نظرات بولن در ارائۀ خوانشی نوین از متون داستانی و شخصیّت‌های حاضر در آن، تأثیری ...  بیشتر