زبان‌شناسی عمومی
بررسی شخصیت‌های داستان سووشون براساس نظریه سبک‌شناسی روایت سیمپسون و دستور نقش‌گرای هلیدی

محمد رضا پهلوان نژاد؛ ریحانه احمدی؛ سجاد باقری

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 1-28

چکیده
  یکی از روش‌های بررسی تحول گفتمان در آثار ادبیات داستانی، تحلیل کاربرد زبان بر پایه نظریه دستور نقش‌گرای هلیدی در چارچوب انتخاب‌گری در زبان و همچنین مؤلفه‌های سبک‌شناسی روایت بر اساس نظریه سیمپسون است. این تحقیق بر روی داستان سووشون اثر سیمین دانشور انجام‌شده و این دیدگاه‌‌ها در داستان مورد بررسی قرارگرفته‌اند. روش تحلیل بر ...  بیشتر

نحو
متمم مفعول در زبان فارسی

مریم خمسه عشری؛ رضوان متولیان؛ والی رضایی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 29-53

چکیده
  متمم مفعول به عنوان یکی از مقولات مهم و چالش‌برانگیز دستوری از گذشته تاکنون مورد توجه زبان‌شناسان و دستورنویسان واقع شده است. پژوهش حاضر ساخت دارای مقولۀ متمم مفعول را بر اساس سه فرضیۀ اساسی تحت عنوان نظریۀ خرده‌جمله، نظریۀ محمول‌سازی و نظریۀ محمول مرکب مورد بررسی قرار می‌دهد. اغلب زبان‌شناسان و دستور‌نویسانی که تاکنون ساخت ...  بیشتر

واج شناسی
بررسی تکیه‌ی اسم در گویش مشهدی با رویکرد نظریه‌ی واج‌شناسی مورایی

سعیده شجاع رضوی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 54-76

چکیده
  بررسی ساختار تکیه در گویش مشهدی می‌تواند برخی مشخصات این گویش را نمایان سازد. در اکثر پژوهش‌های مربوط به تکیه در زبان فارسی تکیه مقوله‌ای صرفی است و آن را در ارتباط با اجزای کلام بررسی می‌کنند اما پژوهش حاضر سعی دارد تفاوت‌های موجود تکیه در مقوله‌ی دستوری اسم را بر اساس نوع و وزن هجا در چارچوب نظریه‌ی مورایی مورد بررسی قرار دهد. ...  بیشتر

آوا شناسی
کاهش واکۀ /a/ به /e/ پس از وندافزایی در گویش فارسی مزینانی و تحلیل آن از دیدگاه های متفاوت

شراره سادات سرسرابی؛ ابوالفضل مزینانی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 77-99

چکیده
  کاهش واکه‌ای به طرز قابل توجهی در مطالعات پیشین بویژه از سوی کراسوایت (2000)، هریس (2005) و انگارۀ [AIU] اندرسون (1996) بررسی و دسته‌بندی شده‌است. پژوهش حاضر نیز با هدف گزارش کاهش واکۀ /a/به/e/ پس از وندافزایی و ترکیب صورت گرفت که در گویش فارسی مزینانی(سبزوار-خراسان‌رضوی) مشاهده می‌گردد. این کاهش در چارچوب نظریۀ بهینگی توصیف‌ وبا رویکردهاو دسته‌بندی‌های ...  بیشتر

نشانه‌شناسی فرهنگی رمان رهش با تکیه بر رمزگان‌های بارت

حسین رضائی لاکسار؛ یوسف آرام؛ مازیار مهیمنی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 100-123

چکیده
  رهش آخرین رمان رضا امیرخانی است. او در این رمان به موضوع توسعة نامتوازن تهران پرداخته است. این رمان مانند سایر آثار امیرخانی به چاپ‌های متعدد رسید و جایزة ادبی جلال آل احمد را نیز نصیب خود کرد؛ نکته‌ای که ضرورت نقد و بررسی آن را نشان می‌دهد. از این رو، هدف مقالة حاضر این است که با استفاده از نظریة رمزگان بارت به تحلیل نشانه‌شناختی ...  بیشتر

کاربرد شناسی
نحوه بازنمایی ارزش‌های فرهنگی در پویانمایی (انیمیشن) ایرانی جهت تأثیرگذاری بر رفتارِ شناختی کودک از منظر فنون اقناع

سهیلا عسگری؛ فائزه فرازنده پور؛ جمشید غلاملو

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 124-152

چکیده
  امروزه برنامه‌های تلویزیونی جزء جدایی‌ناپذیری از زندگی است و انیمیشن جایگاه ویژه‌ای در این برنامه‌ها دارد، به‌گونه‌ای که مخاطب را به طور ناخودآگاه در معرض و تحت تأثیر ارتباطات اقناعی قرار می‌دهند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی فنون اقناع در ساخت مفاهیم ارزشی زبانی در پویانمایی شکرستان است که در آن از ابزارهای زبان شناختی نظیر تمثیل ...  بیشتر

تحلیل گفتمان
نقد و بررسی محتوای رمان‌های چهارگانه البشیر بن سلامه (عایشه، عادل، علی، ناصر) بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان

شهین نصیری؛ مصطفی یگانی؛ اردشیر صدرالدینی

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 153-179

چکیده
  نگاه ساختاری به آثار ادبی به سبب بررسی عناصر درون متنی و کشف الگوی پیوند آنها، زمینه های دریافت شایسته تر از ماهیت ادبیات را فراهم می آورد، و با ارایه شگردهای خلق آثار برتر ادبی می تواند به گسترش الگو های پردازش اثر ادبی کمک کند. بدین ترتیب، برای بررسی ساختاری و محتوای متن رمان چهارگانه االبشیر بن سلامه، ناچار باید ابتدا طرح کلی آن ...  بیشتر

زبان‌شناسی عمومی
تحلیل فرمالیستی اشعار دهخدا با تاکید بر مولفه‌ی وجه غالب

اصغر خلیلی؛ آرش مشفقی؛ عزیز حجاجی کهجوق

دوره 15، شماره 2 ، شهریور 1402، صفحه 180-207

چکیده
  تحلیل آثار ادبی بر اساس چارچوب‌های زبان‌شناختی یکی از راه‌های مطالعه نظام‌مند این آثار است. در این پژوهش، سعی بر آن است که اشعار دهخدا را بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ که شامل هشت نوع هنجارگریزی (آوایی، زمانی، سبکی، گویشی، معنایی، نحوی، نوشتاری و واژگانی) می‌باشد، مورد بررسی قرار دهیم. شیوه‌های مختلف هنجارگریزی و ساختارشکنی شعر ...  بیشتر