بررسی ویژگی های معنایی دوگان ساخت های گویش لری دهلرانی بر اساس نظریه تصویرگونگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طاهره افشار ¹
• علی روحی ²

¹ گروه زبانشناسی- دانشکده علوم انسانی- دانشگاه ایلام- ایلام- ایران

² گروه زبانشناسی-دانشکده علوم انسانی- دانشگاه ایلام- ایلام- ایران

https://doi.org/10.22067/jlkd.2021.68325.1007

چکیده

یکی از اساسی‌‌ترین بخش‌‌های زبان‌‌شناسی، صرف است که به مطالعه ساختمان واژه و تغییرات آن می‌‌پردازد. فرایند دوگان‌‌سازی یکی از فرایندهای صرفی زایاست، که در اکثر زبان‌‌های شناخته‌‌شده، الگویی برای تولید واژة جدید محسوب می‌‌شود. این پژوهش قصد دارد گویش لری دهلرانی را از منظر دوگان‌‌ساخت بر مبنای نظریه تصویر‌‌گونگی مورد بررسی قرار دهد. تصویرگونگی در این پژوهش با بهره‌گیری از مدل ریگر (1998) از بُعد معنایی بررسی ‌‌شده‌‌ است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای- توصیفی و میدانی صورت گرفت. در روش میدانی با استفاده از مصاحبه و مشاهده، اطلاعات مورد نظر جمع‌آوری شدند. طبقه‌‌بندی معنایی دوگان‌‌ساخت‌‌ها که در گویش لری دهلرانی بالغ بر 234 مورد، بود در جداولی مجزا، انجام و فراوانی آن‌‌ها تعیین گشت. طبقه‌بندی معنایی به تفکیک براساس مفاهیم جمع، تکرار، کودک، گسترش، شدت، تداوم، دلبستگی،کوچک، ناهمگونی، آشفتگی، کمال، تحقیر و تضعیف و مفاهیم پرکاربرد دیگری چون کاهش، افزایش و توزیع، انجام گردید و درپایان، اطلاعات جمع‌‌آوری‌‌شده، مورد تجزیه و تحلیل واقع شد تا بدین ترتیب ویژگی‌های معنایی دوگان‌‌ساخت، در گویش لری دهلرانی به‌‌عنوان یکی از گویش‌‌های جنوب غرب ایران در چارچوب نظریه تصویر‌‌گونگی مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بررسی‌‌ها نشان داد که در گویش لری دهلرانی به استثنای مواردی که دوگان‌‌ساخت علامت "جمع" محسوب می‌گردد، انواع دوگان‌‌ساخت های تصویری وجود دارد، ولی میزان فراوانی انواع دوگان‌‌ساخت در این گویش یکسان نمی‌‌باشند. بدین ترتیب که مفهوم افزایش با فراوانی 51 مورد و مفاهیم کوچک و تحقیر هر کدام با فراوانی 2 مورد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان کاربرد را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها

• دوگان‌‌ساخت
• تصویر‌‌گونگی
• تکرار
• پایه
• گویش لری دهلرانی

20.1001.1.20087233.1399.12.2.1.5

موضوعات

• ساخت‌واژه

عنوان مقاله [English]

An investigation of semantic features of reduplication in Lori-Dehlorani dialect based on iconicity theory

نویسندگان [English]

• Tahereh afshar ¹
• Ali Rohi ²

¹ linguistics department- humanity sciences faculty- Ilam university- Ilam- Iran

² Linguistics department- humanity sciences faculty- Ilam university-Ilam-Iran

چکیده [English]

Morphology is one of the most basic parts of linguistics which studies the structure of words . The reduplication process is one of generative processes which in most known languages is a pattern for the production of new words. This study intends to investigate Lori-Dehlorani dialect in the perspective of reduplication based on the theory of iconicity. The iconicity in this research is studied semantically. The research method has been done using library-descriptive and field research. Using the interview and observation methods, the researchers collected and recorded the informations. Thus, the results of the studies were kept in appropriate tools and they were classified . The semantic and formal classification of reduplicates, which was over 234 cases, was performed in separate tables and their frequency was determined. Semantic classification Based on Rieger model was performed separately for plurality, repetition, baby, spread, intensity, continuation, affection, smallness, non-uniformity, lack of control, completion, contempt, attenuation, In addition, other widely used concepts related to the reduplications include: decrease, increase , distribution were used. Finally, the collected information has been carefully analyzed in order to investigate the issue of reduplication . The results showed that in Lori-Dehlorani dialect with the exception of the concept of plural, there are different types of iconic reduplications but the frequency of them is not the same. Thus, the concept of increase with a frequency of 51 items and the concepts of smallness and contempt each with a frequency of 2 items have the highest and lowest application rates, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• reduplication
• iconiciy
• repetition
• base
• Lori-Dehlorani dialect

مراجع

• راسخ مهند، محمد. (1388). بررسی معنایی تکرار در زبان فارسی،مجله زبان­شناسی، مرکز نشر دانشگاهی، ش(44)، 65-74 .
• زاهدی، محمدصدیق. (1386). فرایند مضاعف‌‌سازی (تکرار) درگویش اورامی (هورامی)، مجله زبان­شناسی، مرکز نشر دانشگاهی، ش(43)، 93-98 .
• ﺳﻠﻨﺪری راﺑﺮی، ﻣﺮادﻋﻠﻲ، رفیعی، ﻋﺎدل و علی‌نژاد، بتول. (1395). ﺗﻜﺮار ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ دوﮔﺎنﺳﺎزی، دو ماهنامه جستارهای زبانی، (5) 7، 91-118.
• علیرضایی، کرم. (1397). ساخت‌های آوایی و دستور زبان لری، (1)، تهران: پازینه.
• ﻣﺤﻤﻮدی ﺑﺨﺘﻴﺎری، ﺑﻬﺮوز و ذواﻟﻔﻘﺎرﻛﻨﺪری زﻫﺮه. (1393). دوگان‌سازی کامل در زبان فارسی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، (1)31، 147-161.
• وفایی، عباس­علی و آلبوغبیش، عبدالله. (1389). بررسی روش تکرار در ساختِ واژه در زبان فارسی، مجله پژوهش‌های ادب عرفانی، انتشارات انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، ش(17)، 1-16.
• Hougen, J.D. (2008). Morphology at the interfaces: Reduplication and noun incorporation in Uto- Aztecan. Amestardam.
• Inkelas,( 2008). The Dual Theory of Reduplication, linguistics, (46)2,351-401.
• Kajitani, M. (2005). Semantic properties of Reduplication among the world’s languages, LSO working papers in linguistics, Vol 5: pp. 93-106.
• Katamba, Francis (1993). Morphology. London: Mac Millan Press Ltd.
• Katamba, Francis and John Stonham. (2006). Morphology. 2nd ed. New York: Palgrave Macmillan, Pp.157, 180-199, 204-219.
• Kauffman,A. (2015). Reduplication reflects uniqueness and innovation inlanguage, thought and culture. Pennsylvania US:York College of Pennsylvania.