گسترش‌پذیری واژه‌بست‌های مطابقه در گزاره‌های تک‌مفعولی کُردی اردلانی (نظریّۀ فاز)

نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

• روزیتا رنجبر ¹
• بهرام مدرسی ²

¹ دانش آموخته دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

² استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

https://doi.org/10.22067/jlkd.2019.39333

چکیده

نظریۀ فاز به­‌عنوان آخرین دستاورد برنامۀ کمینه‌­گرا در جهت بهینه ساختن محاسبات و اقتصاد اشتقاق زبانی مطرح شده است. چامسکی برای اطمینان از کاهش بار محاسباتی حافظه معتقد است که اشتقاق ساخت­های زبانی برمبنای عملکرد فازهای مختلف انجام می‌­شود و هرساخت­ نحوی در یک فازمشخص شکل می‌­گیرد. به اعتقاد وی فازها باید تا حد امکان کوچک باشند تا بارحافظه کاهش یابد. در این نظریه، اشتقاق نحوی ساخت­‌های زبانی به‌­صورت مرحله به مرحله انجام می‌­شود و پس از کامل شدن هر فاز، اشتقاق حاصل به دو سطح صورت آوایی و صورت منطقی جهت خوانش آوایی و معنایی منتقل می­‌شود و در نهایت براساس شرط نفوذناپذیری چامسکی(2000)، تنها هسته فاز و مشخص­گرهای آن برای ادامه محاسبات قابل دسترسی خواهند بود. بسیاری از زبان­شناسان بر این باورند که فرآیندهای نحوی ادغام و مطابقه از شرط نفوذناپذیری فاز تبعیت می­‌کنند. از آنجائی که نظام  واژه‌­بست افزایی ضمیری اغلب در طول تاریخ با نظام مطابقه مورد در ارتباط بوده اند ، لذا نویسندگان این مقاله برآنند تا شیوه میزبان­‌گزینی واژه‌­بست‌­ها رادر زبان کردی اردلانی بر اساس نظام مطابقه مطالعه کنند. در این مقاله با بررسی داده­‌های زبان کردی اردلانی و توصیف و تحلیل نظری میزبان­‌گزینی واژه­‌بست‌­های مطابقه در آن نشان خواهیم داد که  تبیین مطابقه­‌ای واژه‌­بست‌­­ها با اصل شرط نفوذناپذی فاز در ارتباط است.

کلیدواژه‌ها

• گسترش‌پذیری واژه‌بست
• گزاره‌های تک‌مفعولی
• نظریّۀ فاز
• مطابقه

عنوان مقاله [English]

The explanation of clitic hosts in Ardalani kurdish language based on Phase Theory

نویسندگان [English]

• ROZITA Ranjbar ¹
• Bahram modarresi ²

¹ Rozita ranjbar,Ph.D. Student of Linguistics, Central Tehran Branch, Islamic Azad University. Tehran, Iran

² Associate professor of linguistics in Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Abstract
Phase Theory has been proposed as the latest achievement of the minimalist program to optimize syntactic computation of language. Chomsky believes that the derivation of linguistic constructions follows one-phase performance to reduce the memory computing burden. At the end of each phase, part of the syntactic structure already formed undergoes the transfer to the phonological and semantic componant , with the result that the relevant part of the structure is inaccessible to further syntactic operations formed in that stage of derivation. Many linguists believe that syntactic operations of  Merge and Agreement follow the phase impenetrability condition. Since pronominal clitics systems have often been extensively adapted to the Agreement system throughout history, studying the Agreement operation in a language requires studying the clitic hosts. In this paper, by examinig the Ardalani Kurdish language data and describing and theoretically analyzing the clitic hosts, we will show that the explanation of  clitic  agreement  in Ardalani kurdish is related to the principle of phase impenetrability condition.

کلیدواژه‌ها [English]

• Clitic Scope
• Single Object Phrases
• Phase Theory
• Agreement

مراجع

1- بدخشان، ا.، و کریمی، ی.، و رنجبر، ر. (1393). حالت­نمایی در کردی سورانی. زبانشناسی و گویش­های خراسان، 2، 1-28.

2- حسینی، ن. (1395). توزیع واژه­بست در زبان کُردی اردلانی. پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان.

3- حیدری­زادی، ر.، و حسینی معصوم، س. م.، و نجفیان، آ.، و روشن، ب. (1395). تحلیل یک نوع فعل مرکّب فارسی بر اساس نظریّه اشتقاق فاز. زبانشناسی و گویش­های خراسان، 15، 53-74.

4- دبیرمقدّم، م. (1392). رده­شناسی زبان‌های ایرانی (جلددوم). تهران: ­انتشارات سمت.

5- رنجبر، ر. (1394). بررسی حالت و مطابقه در کردی سورانی( بانه­ای و سنندجی)، رویکرد کمینه­گرا. پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

6- رنجبر، ر. (1397). تبیین حالت و مطابقه درزبان کردی. تهران: انتشارات لوح محفوظ.

7- شقاقی، و. (1374). واژه­بست چیست؟آیا در زبان فارسی چنین مفهومی وجود دارد. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، 83، 141-153.

8- کریمی، ی. (1393) نگاهی به میزبان­گزینی واژه­بست­ها از منظر نظریّه‌ی فاز. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، 332، 1027-1042.

9- محمّد ابراهیمی، ز.، و دانش­پژوه، ف. (1387). واژه‏بست و روابط نحوی ـ معنایی آن با فعل در زبانکردی(گویش سورانی). پژوهشنامه‌ی علوم انسانی، 58، 145-168.

10- Baker, M. (2015). Case: Its Principles and Its parameters, Cambridge University Press.

11- Chomsky. N. (2000). Minimalist inquiries: the framework. In Martin, R., Michaels, D. & Uriagereka

12- Chomsky, N. (2001). Derivation by Phase. In M. Kenstowicz, Ken Hale: A Life in Language (pp. 1-54). Cambridge, MA: MIT Press.

13- Citko, Barbara. (2014). Phase Theory. Cambridge University Press.

14- Dabir-Moghaddm, M.(2012). Linguistic Typology: An Iranian perspective, Journal of Universal Language, 13, 31-70.

15- Grohmann, K. K. (2009). Explorations of Phase Theory: Interpretation at the Interfaces, New York: Oxford University Press.

16- Holmberg, A., & Odden, D. (2004). Ergativity and role-marking in Hawrami. Paper presented at Syntax of the world’s languages (SWL 1), Leipzig, Germany.

17- Karimi, Y. (2013). Extending Defective Intervention Effects. The Linguistic Review 30(1), 51-75.

18- Kazemi, F. Ranjbar, R. (2019). Affixation in Ardalani Kurdish Based on Distributed Morphology, Theory and Practice in Language Studies, 4, 459-46.

19- Roberts, T. (2000). Clitics and Agreement. [e-mail]-http:/mit.edu/ mitwpl/. Cambridge: MA 02130USA.

20- Syed, S., & Andrew, S. (2017). On the DP/NP status of nominal projections in Bangla: Consequences for the theory phases. Glossa: a journal of general linguistic 2(1), 1-24.

21- Wackernagel, J. (1892). UbereinGesetz der Indo-Germanischen Wortstellung. IndogermanischeForschungen, 1, 333-436.

22- Zwicky, A. (1977). On Clitics. Bloomington: Indiana University Linguistics Club.

23- Zwicky, A., & G. Pullum (1983). Cliticization verses Inflection: English n t. Language, 59, 502-13.

Zwicky, A. (1985). Clitks and particles. Language 61, 283-305.