نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسندگان

• سلیمان قادری نجف آبادی
• منوچهر توانگر

دانشگاه اصفهان

چکیده

مطالعة حاضر در چهارچوب زبانشناسی فرهنگی به بررسی برخی از مفهوم پردازی های استعاری واژة دل در بوستان سعدی پرداخته است. تحلیل داده ها نشان می دهد که این اندام به شکلی زایا در امر تن آیش ذهن زبانمندان فارسی از طریق یک الگوی فرهنگی مشارکت می جوید و از خلال آن به مفهوم پردازی عناصری از حوزه های مفهومی احساسات (عشق، شادی، غم)، قوای ذهنی (درک کردن، فکرکردن)، ارزش های فرهنگی (بخشندگی، صداقت)، ویژگی‌های شخصیتی (بی رحمی، آگاهی) و طبیعت و ماده (باغ، آیینه) می‌پردازد. مفهوم پردازی احساسات در این میان از تنوع بیشتری برخوردار است؛ لذا می‌توان دل را اندام نمونة اعلا در انتقال احساسات به ویژه «غم» و «عشق»، به-شمارآورد. همچنین معلوم شد که آفرینش عبارات مبتنی بر این اندام، با تبعیّت از نظام‌های استعاری و بهره گیری از ابزارهای شناختی چون استعاره، مجاز و طرحواره های تصویری همراه است.

کلیدواژه‌ها

• زبانشناسی فرهنگی
• استعارات بدنی
• حوزه های مفهومی
• بوستان سعدی

عنوان مقاله [English]

A Cognitive Analysis of Some Metaphors of the Wotd del in Sa'di’s Bustan

نویسندگان [English]

• Soleiman Ghaderi
• Manouchehr Tavangar

چکیده [English]

The present study tries to analyze some conceptual metaphors in the Bustan, using insights from cultural linguistics. The data analyzed shows that through a cultural model, the word del, productively, embodies the mind of Persian speakers via conceptualizing emotions (love, happiness, and grief), mental faculties (understanding, thinking), cultural values (munificence, truth), character traits (atrocity, awareness) and materials (garden, mirror). In fact, we can recognize del as the prototypical body-part term used in conceptualizing emotions, especially “love” and “sadness”. The present study reveals that the formation of body-part expressions is in accordance with metaphorical systems, exploiting image schema, metaphor, and metonymy

کلیدواژه‌ها [English]

• cultural linguistics
• body metaphors
• conceptual domains
• Bustan