نوع مقاله : علمی - پژ‍وهشی

نویسنده

• شهلا شریفی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

گویش کاخکی از گویش‌‌های جنوب خراسان رضوی است که در بخشی به همین نام (از بخش‌‌های دوگانه شهر گناباد ) تکلم می شود. تا آنجا که بررسی‌‌ها نشان می دهد این گویش به همراه دو گویش دیگر(خانیکی و فردوسی)، تنها گویش‌های شناخته شده زبان فارسی در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی محسوب می شوند که نظام حالت ارگتیو دارند. وجود حالت ارگتیو سبب شده که این گویش در نظام ساختواژی خود ویژگی‌های جالبی را بروز بدهد. برخی از این ویژگی‌ها در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که کارکرد و جایگاه ضمایر واژه بستی فاعلی و مفعولی در این گویش با فارسی معیار تفاوت‌های قابل ملاحظه ای دارد. همچنین به لحاظ ترتیب قرارگرفتن تکواژهای تصریفی نسبت به پایه فعلی(اصل همبستگی بایبی 1985) این گویش ویژگی‌های متفاوتی را نسبت به فارسی معیار نشان می دهد. از نکات جالب ساختواژی در این گویش، اضافه شدن ضمایر واژه بستی فاعلی به ضمایر شخصی مستقل و ضمایر شخصی واژه بستی با نقش‌های متفاوت است. در این تحقیق معلوم شد که ضمایر واژه بستی در گویش کاخکی به حروف اضافه نمی چسبند و از این نظر با فارسی محاوره ای امروز متفاوتند.

کلیدواژه‌ها

• گویش کاخکی
• واژه بست ضمیری فاعلی
• واژه بست ضمیری مفعولی
• حالت ارگتیو
• ترتیب تکواژها

عنوان مقاله [English]

Some Morphological Points about Clitic Pronouns in Kakhki Dialect

نویسنده [English]

• Shahla Sharifi

چکیده [English]

Kakhki dialect is one of the dialects of the south of Razavi Khorasan Province which is spoken in a subdivision of Gonabad, called “Kakhk”. This dialect and two other dialects (Khaniki and Ferdowsi), as far as the researcher knows, are the only linguistically described dialects in the Razavi Khorasan and South Khorasan provinces which have the ergative case marking. Ergative case marking in this dialect has led to some interesting morphological features. Some of these features will be studied in this paper. The results of the research show that functions and positions of the nominative and accusative clitic pronouns in this dialect are remarkably different from the ones in the standard Persian. Moreover, regarding the order of the clitic morphemes related to the verb base (the Bybee’s Relevance principle), this dialect shows features different from those of the standard Persian. Another interesting morphological features in this dialect is the addition of nominative clitic pronouns to the free pronouns with different functions. It was found that clitic pronouns in this dialect do not attach to the adpositions, and from this aspect, this dialect differs from the contemporary spoken Persian language.

کلیدواژه‌ها [English]

• Kakhki dialect
• nominative clitic pronouns
• accusative clitic pronouns ergative case
• order of morphemes