TY - JOUR ID - 43795 TI - تضاد و تناقض در احوال عاشق و معشوق بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف JO - زبانشناسی و گویش های خراسان JA - JLKD LA - fa SN - 2008-7233 AU - امینی شلمزاری, زهرا AU - نصر اصفهانی, محمدرضا AU - روضاتیان, سیده مریم AD - دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران AD - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 15 IS - 1 SP - 161 EP - 196 KW - تضاد و تناقض KW - عاشق و معشوق KW - فرکلاف KW - نظامی KW - لیلی و مجنون KW - خسرو و شیرین DO - 10.22067/jlkd.2023.80681.1145 N2 - یکی از موارد کاربرد تضاد و متناقض‌نما در آثار ادبی وصف حال عاشق و معشوق است؛ زیرا قدرت عشق فراتر از آن است که در منطق گفتار عادی زبان جریان یابد. به همین سبب گاه برای شرح مفاهیم عشق بیان شاعر و نویسنده از گفتار عادی فراتر می‌رود که در آشکارسازی احوال عاشق و معشوق مؤثر است. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی و مدل سه بعدی فرکلاف به این پرسش پاسخ داده شود که تضاد و تناقض در بیان احوال عاشق و معشوق در منظومه‌های خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی، چه نقش و جایگاهی دارد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که تضاد و تناقض در تمام سطوح نظریه فرکلاف آشکار است و نسبت به آنچه در متون بلاغی مطرح می‌شود، عمومیت بیشتری دارد. کاربرد تضاد و تناقض برای بیان احوال عاشق بیش از معشوق است. تفاوت جنسیت نیز سبب می‌شود شاعر از شیوه‌های متفاوت تضاد و تناقض برای احوال عاشق و معشوق بهره گیرد؛ به‌گونه‌ای که از تضاد برای جنس مرد که قدرت بیشتری نسبت به زن دارد، آشکارتر و محسوس‌تر بهره می‌گیرد؛ اما تضاد را برای جنس زن به آن سبب به کار می برد که در اجتماع آشکار شدن مسائل عشق برای آنها خلاف عرف محسوب می‌شود. UR - https://jlkd.um.ac.ir/article_43795.html L1 - https://jlkd.um.ac.ir/article_43795_10decb806380dee11af8a7d14bb6d7f4.pdf ER -