TY - JOUR ID - 39826 TI - بررسی جریان زایش معنا و فرایند نشانگی نامحدود در هزارۀ دوم آهوی کوهی سرودۀ محمدرضا شفیعی کدکنی JO - زبانشناسی و گویش های خراسان JA - JLKD LA - fa SN - 2008-7233 AU - درپر, مریم AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 1 SP - 247 EP - 276 KW - گونه‌شناسی شعر KW - مرکز زایش معنا KW - نشانگی نامحدود KW - جریان حسی- زیبایی KW - هزاره دوم آهوی کوهی DO - 10.22067/jlkd.2021.48542.0 N2 -  پژوهش حاضر، جهت بررسی مراکز زایش معنا به­عنوان مسئله­ای قابل پژوهش که می­تواند به گونه­شناسی دقیق­تر شعر نو فارسی منجر شود، به بررسی و مطالعۀ شعر هزارۀ دوم آهوی کوهی (شفیعی کدکنی، 1395) می­پردازد؛ با طرح این پرسش­ها که مراکز زایش معنا در هزارۀ دوم آهوی کوهی کدامند، با یکدیگر چه نوع ارتباطی دارند، در نتیجۀ تعامل این مراکز، فرایند نشانگی نامحدود چگونه پیش می­رود و درنهایت تعدد مراکز تولید معنا چه تأثیری بر جریان حسی- زیبایی شعر دارد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که در هزارۀ دوم آهوی کوهی رابطۀ بین شعر و نقاشی از نوع بینامتنیت درون­فرهنگی و بینانشانه­ای است. باز بودن گفتمان دیداری کاشی «مزگت/ مسجد پیر» به شاعر این امکان را می­دهد که گریز از سپهر نشانه­ای بسته و تک­صدای امروز/اکنون به سپهر نشانه­ای باز و چندصدای دیروز/ گذشته را عملی گرداند. با تبدیل کارکرد شمایلی نشانه­های کاشی به کارکرد نمادین در شعر، فضای فیزیکی یا خرده­فضای کاشی تبدیل به کلان­فضا یا فضای مجازی می­شود و زایش معنا را در جریانی به­هم­آمیخته، چندبعدی، سلسله­مراتبی و در فضای ژرف و بی­پهنای تاریخ کهن ایران پیش می­برد. در این جریان، فضای گفتمانیی پدید می­آید که متناقض­ها به جای نفی یکدیگر به همزیستی و تعامل دست می­یابند و "کاشی مزگت پیر" از همۀ گفتمان­ها میزبانی می­کند. در فرایند نشانه­ای دیگر، شمایل­های کاشی تبدیل به نمایه­­­ شده و از طریق استعاره­های ترکیبی بُعد عمیق و غیرمحسوس معنا را خلق می­کند که اشاره به «خود» دارد. در این شعر حس درونی، قوی­ترین بعد حسی- اداراکی است که حواس ظاهری را از کار می­اندازد و درقالب تجربه­ای ناب، راه بردن از خود به بی­خودی را در قالب تصویرهای زیبا و منحصربه­فرد نشان می­دهد. با توجه به این­که در این شعر، مرکز غالب تولید معنا تاریخ و فرهنگ ایران است، در زیرگونۀ مفاخرۀ فرهنگی طبقه­بندی می­شود. پژوهش با رویکرد نشانه­شناسی پساساختارگرا و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. UR - https://jlkd.um.ac.ir/article_39826.html L1 - https://jlkd.um.ac.ir/article_39826_9bdd8ba4e05a4028fe41421f352a8b61.pdf ER -