زبانشناسی و گویشهای خراسان
جهاندوست سبزعلیپور
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 53-94
چکیده
یکی از شاخههای مهم زبانهای ایرانی، شاخۀ شمالغربی است که زیرمجموعۀ فراوانی دارد و در مناطق وسیعی از ایران و خارج از آن گویشور دارد. از زیرشاخههای آن میتوان به تاتی، تالشی، گیلکی و سمنانی و غیره اشاره کرد. در دهههای أخیر پیرامون زبانها و گویشهای ایرانی پژوهشهای زیادی انجام شده و هر روز در حال تکمیل شدن هستند. هنینگ، یارشاطر، ...
بیشتر
یکی از شاخههای مهم زبانهای ایرانی، شاخۀ شمالغربی است که زیرمجموعۀ فراوانی دارد و در مناطق وسیعی از ایران و خارج از آن گویشور دارد. از زیرشاخههای آن میتوان به تاتی، تالشی، گیلکی و سمنانی و غیره اشاره کرد. در دهههای أخیر پیرامون زبانها و گویشهای ایرانی پژوهشهای زیادی انجام شده و هر روز در حال تکمیل شدن هستند. هنینگ، یارشاطر، لُکوک، استیلو در مورد دستهبندی زبانهای شمال، شمالغرب و مرکزی ایران نظرات ارزندهای ارائه کردهاند. محققان گویشور داخل ایران نیز در دهههای أخیر دادههای سودمندی از زبان رایج در مناطق خود منتشر کردهاند. یارشاطر و استیلو در مورد خانوادۀ تاتی، به دستهبندیهای قابل توجهی دست زدهاند. در این مقاله ضمن بیان آن دستهبندیها، به تعدادی از گویشهای تاتی که در دستهبندی یارشاطر و استیلو نیامده، اشاره خواهد شد. هدف از این پژوهش، بازخوانی متون به قصد دستیابی به همه گویشهای خانوادۀ زبانی تاتی است. پرسش اصلی این تحقیق آن است که «زبان تاتی در چه مناطقی رواج دارد و چه ارتباطی با زبان پهلوی اشکانی (پارتی) دارد؟» بررسی شواهد تحقیق نشان میدهد که زبان پهلوی اشکانی میتواند به عنوان نیای زبانهای تاتی فرض شود.
