ترتیب سازه ای بند فارسی با تکیه بر دستور نقشگرا-گفتمانی

حامد مولایی کوهبنانی؛ علی علیزاده؛ شهلا شریفی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 1-27

چکیده
  در این پژوهش به دنبال معرفی روشی جدید برای توجیه ترتیب سازه­ای عناصر بند در زبان فارسی هستیم. به این منظور دستور نقش­گراگفتمانی (2008) به عنوان جدیدترین دستور نقش­گرا چارچوب اصلی این پژوهش را تشکیل می­دهد. این دستور برخلاف اصول رده­شناختی گرین­برگ (1963) از روشی پویا برای تعیین ترتیب سازه­ای استفاده می­کند. روش ترتیب قرارگیری ...  بیشتر

رده شناسی زبان
سلسله مراتب رده‌شناختی و حذف مفعول در زبان فارسی

فائزه سلیمی؛ والی رضایی؛ محمد عموزاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 135-157

چکیده
  از میان فرآیندهای کاهندة ظرفیت فعل می‌توان به حذف مفعول اشاره کرد که در آن فعل متعدی بدون بیان مفعول به صورت  یک فعل تک ظرفیتی به کار می رود. با این حال درک مخاطب از معنای جمله و نیز مفهوم مفعول محذوف کامل بوده و حذف مفعول در انتقال پیام خللی ایجاد نمی‌کند. ساخت حذف مفعولِ مورد نظر در پژوهش حاضر متفاوت از حذف به قرینه و حذف بافتی است ...  بیشتر

رده شناسی زبان
بررسی رده‌شناختی ضمیر ابقایی در ساخت موصولی‌ فارسی

حامد مولایی کوهبنانی

دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 113-140

چکیده
  یکی از کاربردهای ضمیر ابقایی در ساخت موصولی برخی زبان‌های دنیاست. براین اساس، ضمیر ابقایی اشاره به ضمیری هم‌نمایه با هسته اسمی ساخت موصولی دارد که درون بند موصولی ظاهر می‌شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بررسی کارکرد ضمیر ابقایی در انواع ساخت‌های موصولی هسته‌دار فارسی، میزان انطباق رفتار این زبان با جهانی‌ها سنجیده شود. براین ...  بیشتر

بررسی رده‌شناختی ساخت‌های سببی در زبان فارسی

والی رضایی

دوره 3، شماره 4 ، دی 1390

چکیده
  ساخت‌های سببی درنظام ذهنی بشر و در نتیجه درنظام زبانی همة زبان‌های دنیا، نقش بسیار اساسی دارد. در این تحقیق سعی شده است، پس از بررسی انواع ساخت‌های سببی از دیدگاه رده‌شناختی، با استفاده از انگاره ساختواژه- بنیاد و همچنین انگاره پیشنهادی سونگ، روی گروه اسمی سببی ‌ساز و سببی ‌پذیر ، تأکید بیشتری شود؛ همچنین بر اساس سلسله مراتب جانداری، ...  بیشتر