تحلیل گفتمان
حسین لعل عارفی؛ سید علی اکبر شریعتی فر؛ علی عشقی سردهی
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 197-222
چکیده
ادبیات به‌ویژه شعر معاصر، انعکاسِ تصاویر و انگاره‌های اجتماعی عصر خویش است. این تصاویر اگرچه مختصر یا پراکنده است؛ اما با تامل و دقت و با قرار گرفتن در کنار هم، جلوه‌های مختلف مسائل اجتماعی را بیان و تحلیلی عمیق از اجتماع و آثار ادبی به خواننده منتقل می‌کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با جمع‌آوری مستندات شعری می‌کوشد ضمن بررسی ...
بیشتر
ادبیات به‌ویژه شعر معاصر، انعکاسِ تصاویر و انگاره‌های اجتماعی عصر خویش است. این تصاویر اگرچه مختصر یا پراکنده است؛ اما با تامل و دقت و با قرار گرفتن در کنار هم، جلوه‌های مختلف مسائل اجتماعی را بیان و تحلیلی عمیق از اجتماع و آثار ادبی به خواننده منتقل می‌کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با جمع‌آوری مستندات شعری می‌کوشد ضمن بررسی تطبیقی تصویر زن در اشعار احمد شاملو و هوشنگ ابتهاج، زمینه را برای درک بهتر تصویر بازتابیافته از زن در مجموعه آثار این دو شاعر معاصر فراهم کند. هدف از تاکید بر انگاره‌های اجتماعی در پاسخ به این مسئله اصلی است که تغییر و تحولات اجتماعی چه تاثیری در ذهن و ضمیر شاعران برای توصیف پدیدههای مختلف از جمله زن بر جا میگذارد. همچنانکه در شعرهای شاملو و هوشنگ ابتهاج به واسطۀ وجود انگاره‌های اجتماعی مانند آزادی، ستمستیزی و عشق به همنوع، توصیفاتشان از زن ظهور و بروز منحصر به فردی یافته است. دستاورد تحقیق نشان میدهد شاملو فراگیرتر از ابتهاج در توصیفات خود از زن تحت تاثیر انگاره‌های اجتماعی بوده است.
تحلیل گفتمان
حسین لعل عارفی؛ علی اکبر شریعتی‌فر؛ علی عشقی سردهی
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 167-190
چکیده
استعارۀ مفهومی در عرصه‌های مختلفی همچون متون سیاسی، رسانهای و ادبی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است استعارۀ مفهومی در شعر معاصر پژوهش شود. این پژوهش در اصل به نقش استعارۀ مفهومی در ساخت و گزینش استعاره‌ها در اشعار شاملو و نادرپور توجه دارد و می‌کوشد این نکته را نشان دهد که میتوان پذیرفت استعاره، ...
بیشتر
استعارۀ مفهومی در عرصه‌های مختلفی همچون متون سیاسی، رسانهای و ادبی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر سعی شده است استعارۀ مفهومی در شعر معاصر پژوهش شود. این پژوهش در اصل به نقش استعارۀ مفهومی در ساخت و گزینش استعاره‌ها در اشعار شاملو و نادرپور توجه دارد و می‌کوشد این نکته را نشان دهد که میتوان پذیرفت استعاره، ابزاری برای بازنمایی مفاهیم خاص اجتماعی در اشعار مذکور است؟ در این پژوهش دادهها از مجموعه اشعار احمد شاملو و نادرپور استخراج شده و بر اساس نظریه استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون تجزیه و تحلیل شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که مفاهیم مختلف از جمله مفاهیم اجتماعی و به ویژه زن در اشعار شاملو و نادرپور وجود دارد، اما میزان این موضوع در اشعار شاملو به مراتب بیشتر از اشعار نادرپور است؛ چرا که زمینه معنایی جنگ در استعارههای مفهومی اشعار شاملو بیشتر از اشعار نادرپور است. بنابراین نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل موثر در ساخت و گزینش استعاره در اشعار زن، نگرش و اندیشه شاعر، احساسات او و فضای اجتماعی حاکم بر روزگار شاعران هستند و این عامل نقش مهمی در ساخت و گزینش استعاره ایفا می‌کند.
