نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموختهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی

چکیده

پژوهش و بررسی گویش‌های اصیل فارسی از جمله پژوهش‌هایی است که برای پژوهشگر لذتی دوچندان همراه دارد و همچنین دستاوردهای حاصل از آن می‌تواند دست‌مایهٔ کارگزاران فرهنگی کشور قرار گیرد و راهگشای پژوهش‌های بعدی در این مسیر باشد. خراسان بزرگ که خاستگاه زبان فارسی دری بوده است، هنوز از یک ویژگی منحصربه‌فرد برخوردار است و آن دور بودن گویش بسیاری از از تغییرات گستردهٔ زبانی است. گویش شهرهایی چون گناباد، قاین، تایباد، تربت‌حیدریه به‌گونه‌ای است که کمترین تغییرات را در طول زمان شاهد بوده است و مقایسۀ گویش و واژگان مردم این مناطق با منابع مکتوب قرن‌های چهارم و پنجم شاهدی بر این مدعاست. پژوهش پیش رو که با دقت نظر و جستجو در بخش کوچکی از گویش روستای بیمرغ شهرستان گناباد صورت گرفته است، نشان دهندهٔ اهمیّت زمان و تقسیم‌بندی و نام‌گذاری آن نزد مردم این دیار است. این پژوهش نشان خواهد داد مردم این منطقه با روش‌های جالب‌توجهی تقسیم‌بندی‌های متنوعی از زمان را در طول شبانه‌روز و همچنین در طول ماه و سال انجام داده‌اند. توجه به شغل اکثر مردم این منطقه که کشاورزی و دامداری بوده است، دلایل خوبی برای نحوه تقسیم‌بندی‌های زمان و تنوع آن فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Times and the Division of Time in the Dialect of Bimorgh Village of Gonabad

نویسنده [English]

  • Hamid Kheslati

PhD in Persian Language and Literature

چکیده [English]

The rsults of research on authentic Farsi dialects can be used as a guide for the cultural authorities of Iran and will open a new venue for further research in this regard. Great Khorasan, where Dari Farsi originates from, has unique features. One of its features is that the dialect of many cities of the province are far from extensive linguistic changes. The dialect of such cities as Gonabad, Qaen, Taibad, Torbat Heydarieh has underwent the least changes over time. A comparison of the dialect and vocabulary of the people of these areas with written sources of the 4th and 5th centuries can prove the claim. This research was carried out using a descriptive-analytical method, and observation and interview methods were used to collect the data. The research was carried out carefully on a small part of the dialect of Bimorgh village of Gonabad, Iran. The study showed the significance of time, its division, and naming among the people of this region. This study revealed that the residents of this village have various names and divisions for different moments of a day and night as well as for month and year. Considering the occupation of the majority of the people that is agriculture and animal husbandry, there seems to be intellectual reasons for the divisions. The devision provides exact time and diversity for doing works over days and months. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dialect
  • Bimorgh
  • Gonabad
  • Time Management
  • Times
بیهقی، ا. (1375). تاریخ بیهقی. به کوشش دکتر خطیب رهبر. چاپ پنجم. تهران. انتشارات مهتاب.
بیهقی، ا. (1350). تاریخ بیهقی. تصحیح دکتر غنی و فیاض. چاپ مشهد.
پهلوان، ع. م. (1373). بررسی گویش مردم گناباد. پایان‌نامه. درگاه پژوهشگاه علوم و اطلاعات ایران.
http://ganj.irandoc.ac.ir/articles/79236
درخشان مقدم، پ. (1386). بررسی گاه‌شماری و بررسی اصطلاحات تقسیم‌بندی زمان در زبان‌های ژرمنی و ایرانی. نشریه مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. سال 1386. شماره 220. ص 883-865.
لباف، خانیکی، ر. (1378). صرف فعل در گویش روستای خانیک. خراسان پژوهی. سال دوم بهار و تابستان 1378 شماره 1 (پیاپی 3). ص 100-90.
معین، م. (1364). فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات امیرکبیر.
منصوری، م. (1392). مدیریت زمان در گویش خاوران. ویژه‌نامه فرهنگستان زبان‌ها و گویش‌های ایرانی دوره جدید خرداد 1392. شماره 2. ص 135-125.
یاحقی، م. ج. (1381). برخی از جنبه‌های زبانی و فرهنگی گویش فردوس. مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی گویش‌شناسی. به کوشش حسن رضایی باغ بیدی. تهران. ص 635-613.
CAPTCHA Image